برای خروج از بنبست مذاکرات هستهای
در پی برگزاری نشست اخیر میان ایران و سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلستان) در ژنو ـ نشستی که روز سهشنبه گذشته بدون صدور بیانیه پایانی و بدون دستاورد ملموس خاتمه یافت ـ روند تحولات هستهای وارد مرحلهای تازه و حساس شده است. تنها دو روز پس از آن، سه کشور اروپایی با فعالکردن سازوکار موسوم به اسنپبک عملا پرونده را به شورای امنیت کشاندند؛
فریدون علیمازندرانی . احسان دستـِغیب . حسن فتاحی . مصطفی روستایی:
در پی برگزاری نشست اخیر میان ایران و سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلستان) در ژنو ـ نشستی که روز سهشنبه گذشته بدون صدور بیانیه پایانی و بدون دستاورد ملموس خاتمه یافت ـ روند تحولات هستهای وارد مرحلهای تازه و حساس شده است. تنها دو روز پس از آن، سه کشور اروپایی با فعالکردن سازوکار موسوم به اسنپبک عملا پرونده را به شورای امنیت کشاندند؛ اقدامی که از روز پنجشنبه کلید خورد و اکنون شورای امنیت یک فرصت یکماهه برای بررسی آن در اختیار دارد. این تحول، فضای مذاکرات را بیش از پیش سنگین و پرابهام کرده و آینده مناسبات هستهای ایران با غرب را به نقطهای تعیینکننده رسانده است. بایستی یادآور شد که اصطلاح «اسنپبک» مفهومی رسانهای است که توسط محافل غربی برای سادهسازی و بازنمایی عمومی به کار گرفته شد؛ این واژه در متن برجام وجود ندارد و در اسناد رسمی، از جمله قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، با عناوینی همچون mechanism for re-imposition of sanctions یا «سازوکار بازگشت تحریمها» یاد شده است. همین تمایز زبانی نشان میدهد که بخش مهمی از بار معنایی و روانی این واژه، محصول روایتسازی رسانهای غرب است تا بار حقوقی دقیق آن. یادداشت حاضر برآمده از دغدغهای ملی است و با تکیه بر تجربههای اندوخته نویسندگانش، در راستای صیانت از منافع ایران تنظیم شده است. در شرایطی که یک ماه آینده میتواند به نقطه عطفی در پرونده هستهای ایران تبدیل شود، ما بر این باوریم که فرصت باقیمانده باید به جای انفعال، به ابتکار عمل و کنشگری هوشمندانه دیپلماتیک اختصاص یابد. این یادداشت، نه یک نسخه قطعی، بلکه پیشنهادی عملی است برای کاهش تنش، جلوگیری از تشدید بحران و بازکردن روزنهای برای تعامل سازندهتر. همچنین نویسندگان تأکید میکنند که این یادداشت و پیشنویس پیشنهادی برگرفته از هیچ خط سیاسیای نیست و نویسندگان به گروه، حزب و نهاد سیاسی، هیچگونه تعلقی ندارند، جز اینکه دغدغه منافع ملی ایران را دارند و از هیچ کمکی به دستگاه دیپلماسی کشور دریغ نخواهند کرد.