تهران و مربع فشار

در آستانه پایان مهلت تعیین‌شده از سوی تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) برای ارسال نامه فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» تا پایان آگوست ۲۰۲۵ (۹ شهریور ۱۴۰۴)، ایران بار دیگر به شیوه آشنای «دیپلماسی دقیقه 90» متوسل شده؛ رویکردی که در پرونده هسته‌ای مسبوق به سابقه است و این‌ بار نیز به نظر می‌رسد با هدف خرید زمان، تعدیل فضای سیاسی-دیپلماتیک و جلوگیری از بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل طراحی شده باشد.

‌مهدی بازرگان: در آستانه پایان مهلت تعیین‌شده از سوی تروئیکای اروپایی (آلمان، فرانسه و بریتانیا) برای ارسال نامه فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» تا پایان آگوست ۲۰۲۵ (۹ شهریور ۱۴۰۴)، ایران بار دیگر به شیوه آشنای «دیپلماسی دقیقه 90» متوسل شده؛ رویکردی که در پرونده هسته‌ای مسبوق به سابقه است و این‌ بار نیز به نظر می‌رسد با هدف خرید زمان، تعدیل فضای سیاسی-دیپلماتیک و جلوگیری از بازگشت خودکار تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل طراحی شده باشد. در همین چارچوب، اظهارات اخیر اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه، در نشست خبری روز دوشنبه ۲۷ مرداد ۱۴۰۴ مبنی بر تداوم گفت‌وگوها با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در روزهای آینده، نشان می‌دهد که تهران در تلاش است مدیریت بحران جاری را در قالب مذاکره و تعامل دیپلماتیک پیش ببرد.

مکانیسم ماشه (Snapback) که در چارچوب قطع‌نامه ۲۲۳۱ شورای امنیت پیش‌بینی شده، یکی از حساس‌ترین ابزارهای حقوقی و سیاسی برای اعمال فشار بر ایران به شمار می‌رود. فعال‌سازی این سازوکار عملا به معنای بازگشت همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران، بدون امکان وتو از سوی اعضای دائم شورای امنیت است. ازاین‌رو هر بار که تهدید فعال‌سازی این سازوکار مطرح می‌شود، تهران به‌ طور سنتی به «دیپلماسی دقیقه 90» متوسل می‌شود؛ رویکردی که هدف آن خرید زمان، بازکردن فضای مانور و ایجاد شکاف میان طرف‌های غربی است.