صلح به بهای نفت و گاز؟

گزارش‌های تازه نشان می‌دهد گفت‌وگوهای صلح اوکراین به شکل فزاینده‌ای با معاملات انرژی گره خورده است؛ از بازگشت احتمالی اکسون‌موبیل به پروژه‌های نفت و گاز روسیه گرفته تا خرید فناوری آمریکایی توسط مسکو، همه بخشی از بسته‌ای است که دولت ترامپ برای پایان‌دادن به جنگ دنبال می‌کند. در حاشیه مذاکرات صلح اوکراین، مقام‌های ایالات متحده و روسیه چندین معامله انرژی را بررسی کرده‌اند؛

شرق: گزارش‌های تازه نشان می‌دهد گفت‌وگوهای صلح اوکراین به شکل فزاینده‌ای با معاملات انرژی گره خورده است؛ از بازگشت احتمالی اکسون‌موبیل به پروژه‌های نفت و گاز روسیه گرفته تا خرید فناوری آمریکایی توسط مسکو، همه بخشی از بسته‌ای است که دولت ترامپ برای پایان‌دادن به جنگ دنبال می‌کند. در حاشیه مذاکرات صلح اوکراین، مقام‌های ایالات متحده و روسیه چندین معامله انرژی را بررسی کرده‌اند؛ طرح‌هایی که هدفشان ترغیب کرملین به پذیرش توافق صلح و هموار‌کردن راه کاهش تحریم‌ها بود. منابع آگاه گفته‌اند پیشنهادها شامل بازگشت شرکت آمریکایی ‌اکسون‌موبیل‌ به پروژه نفت و گاز ساخالین-۱ و همچنین فروش تجهیزات آمریکایی برای پروژه‌های گاز طبیعی مایع روسیه، از جمله Arctic LNG 2، بوده است؛ پروژه‌ای که تحت تحریم‌های غرب قرار دارد. یکی دیگر از ایده‌های مطرح‌شده، خرید کشتی‌های یخ‌شکن هسته‌ای روسیه توسط ایالات متحده بود؛ پیشنهادی غیرمعمول که حتی در نشست آلاسکا در ۱۵ آگوست نیز به‌ طور کوتاه روی میز آمد. به گفته یکی از منابع: «کاخ سفید می‌خواست پس از اجلاس آلاسکا تیتر بزرگی منتشر کند که یک معامله سرمایه‌گذاری مهم به دست آمده است. این همان چیزی است که ترامپ آن را موفقیت می‌داند». هم‌زمان ترامپ تهدید کرده بود در صورت عدم پیشرفت در مذاکرات، تحریم‌های بیشتری علیه روسیه اعمال خواهد کرد و حتی تعرفه‌های سنگینی بر هند -یکی از بزرگ‌ترین خریداران نفت روسیه- وضع خواهد کرد؛ اقدامی که می‌تواند صادرات انرژی مسکو را بیش از پیش دشوار سازد. این سیاست ترکیبی از فشار و امتیازدهی، بازتابی از سبک معامله‌گرانه ترامپ در دیپلماسی است؛ سبکی که پیش‌تر نیز در مذاکرات مربوط به بازگشت جریان گاز روسیه به اروپا دیده شده بود. این گفت‌وگوها در جریان سفر استیو ویتکاف، فرستاده آمریکا، به مسکو و دیدار او با ولادیمیر پوتین و کیریل دیمیتریف، نماینده سرمایه‌گذاری کرملین، مطرح شد. به گفته دو منبع، موضوع حتی در کاخ سفید و نزد ترامپ نیز مورد بحث قرار گرفته است. هرچند اکسون‌موبیل و روزنفت از اظهارنظر رسمی خودداری کردند و مقامات روس نیز پاسخی ندادند، اما روشن است که این مباحث بخشی از یک راهبرد گسترده‌تر بوده است.

در همان روز نشست آلاسکا، پوتین فرمانی صادر کرد که به سرمایه‌گذاران خارجی، از جمله اکسون‌موبیل، اجازه می‌دهد در صورت تلاش برای لغو تحریم‌های غرب، سهام خود را در پروژه ساخالین-۱ پس بگیرند. اکسون‌موبیل پس از حمله روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۲ از این کشور خارج شد و ۴.۶ میلیارد دلار ضرر ثبت کرد. سهم ۳۰‌درصدی این شرکت در ساخالین همان سال توسط کرملین مصادره شد. پروژه Arctic LNG 2‌ که اکثریت سهام آن متعلق به شرکت نوواتک است، یکی از محورهای مهم این مذاکرات بود. این پروژه به فناوری و تجهیزات پیشرفته نیاز دارد که با تحریم‌های غربی دسترسی به آنها دشوار شده است. واشنگتن می‌کوشد روسیه را متقاعد کند به‌جای تکیه بر فناوری چین، از فناوری آمریکایی استفاده کند؛ اقدامی که بخشی از استراتژی گسترده‌تر ترامپ برای ایجاد فاصله میان مسکو و پکن محسوب می‌شود.