ماشه نیمهکشیده
از منظر سیاسی، فعال شدن اسنپبک نه تنها بنبست مذاکرات هستهای را عمیقتر خواهد کرد، بلکه معادلات منطقهای را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. فشارهای اقتصادی میتواند ایران را به سمت سیاستهای رادیکالتر سوق دهد، یا بالعکس، زمینه را برای بازتعریف یک توافق احتمالی در آینده فراهم کند. آنچه روشن است، اینکه اسنپبک نقطه پایانی بر مسیر پرپیچوخم دیپلماسی نخواهد بود، اما بدون تردید دستیابی به توافقی تازه را دشوارتر خواهد ساخت.
پرونده هستهای ایران بار دیگر به نقطهای رسیده که میتوان آن را ترکیبی از امید و بیم دانست؛ امید به بازگشت دیپلماسی و کاهش تنشها، و بیم از فعال شدن مکانیسم ماشه که به معنای بازگشت همه قطعنامههای شورای امنیت علیه ایران خواهد بود. این دو مسیر متضاد بهطور همزمان پیش میروند. از یکسو بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی پس از چند هفته وقفه به تهران بازگشتهاند و از سوی دیگر سه کشور اروپایی آمادهاند تا اسنپبک را فعال کنند. در چنین شرایطی، هر اقدام یا کوتاهی ایران میتواند پیامدهای تعیینکنندهای داشته باشد؛ چرا که پنجره دیپلماسی هر روز محدودتر میشود و فشارهای سیاسی و امنیتی بر تهران افزایش مییابد.
بازگشت بازرسان آژانس به ایران، در شرایطی که حمله به برخی تاسیسات هستهای و خروج پیشین آنان فضای بیاعتمادی را تشدید کرده بود، اتفاقی مهم تلقی میشود. استفان دوجاریک، سخنگوی سازمان ملل، در واکنش به این تحولات گفت: «امیدواریم ایران با آژانس همکاری کامل داشته باشد و به تعهدات خود عمل کند.» این اظهارات به روشنی نشان میدهد که جامعه جهانی منتظر مشاهده نشانههای عملی از سوی ایران است.