اسنپبک؛ «راه» مجلس و «راهحل» دولت
«راه» با «راهحل» متفاوت است. «راه» ضرورتا به حل بحران نمیانجامد اما «راهحل» در پی گشایش است. در معضله «اسنپبک» تلاش سیاستگذار باید اولویت «راهحل» بر «راه» باشد. «راه» پیشنهادی در مجلس طرح خروج از انپیتی و ممنوعیت مذاکره است و «راهحل» دولت (یا وظیفه دولت) یافتن سازوکار توافقی است. این دو باید مکمل هم باشند.
«راه» با «راهحل» متفاوت است. «راه» ضرورتا به حل بحران نمیانجامد اما «راهحل» در پی گشایش است. در معضله «اسنپبک» تلاش سیاستگذار باید اولویت «راهحل» بر «راه» باشد. «راه» پیشنهادی در مجلس طرح خروج از انپیتی و ممنوعیت مذاکره است و «راهحل» دولت (یا وظیفه دولت) یافتن سازوکار توافقی است. این دو باید مکمل هم باشند. در اینکه اروپا در مسئله «اسنپبک» فاقد اعتبار و اقتدار لازم است و اسیر اسرائیل و آمریکاست، شکی نیست. واقعا مضحکه است کشوری که عضو انپیتی نیست، به کشوری که عضو آن است و نظارتها را پذیرفته، حمله کرده و اروپا هم آن را تأیید میکند. آری، اما این مانع از آن نمیشود که ایران فعالیتهای دیپلماتیک حداکثری را به انجام نرساند، پیشنهادهای ابتکاری ارائه نکند و از تجدید نظر در سیاستها واهمه نداشته باشد. سیاستها ماهیتا نسبی و اعتباریاند، آن را به همه ارزشها و کیان نظام گره نزنید. سیاستها را حیثیتی نکنید، چون هزینههای تصمیم حکومتی را بالا میبرد و نمیتوانید از تهدید فرصت بسازید.
1- راهحل: سیاست خارجی همراستاشدن با هوای جدال رسانهای برای جلب رضایت گرایشهای افراطی نیست؛ پیشنهادهای روشن حقوقی لازم است. یک راهحل ایجابی این است که سازوکار جدید منطقهای برای عدم اشاعه پیشنهاد شود که میتواند ایران را حتی از بند باجخواهی قدرتهای دوست هم برهاند. این سازوکار مبتنی بر تجربه «آژانس حسابداری و کنترل مواد هستهای برزیل و آرژانتین» (ABACC) است و میتواند یک الگوی قابل بررسی باشد تا با حضور کشورهای منطقه (و حتی روسیه، چین و آمریکا) سازه جدیدی را برای رژیم عدم اشاعه پدید آورد. در این رویکرد، راستیآزمایی و کنترل براساس یک سیستم منطقهای مشترک انجام و سپس در آژانس انرژی اتمی بررسی و اعتبارسنجی میشود.