احمد پژمان، معمار موسیقی درگذشت

در تاریخ موسیقی معاصر ایران، نام احمد پژمان جدای از دیگر آهنگ‌سازان و موسیقی‌دانان می‌درخشد. او از نخستین آهنگ‌سازانی بود که مسئله «هویت موسیقایی» را به‌مثابه‌ پروژه‌ای جدی و هنری پیگیری کرد. پژمان به‌خوبی آگاه بود ردیف و سنت، با همه‌ تقدس و سنگینی‌اش بر موسیقی ایران سایه انداخته است و از دیگر سو، موسیقی کلاسیک غربی، با نظام آموزشی و قواعد تحلیلی و دقیقش چنان توجه موسیقی‌دانان جوان را به خود جلب کرده که دیگر پرداخت به موسیقی ایرانی برای برخی چونان ننگی ابدی است.

 در تاریخ موسیقی معاصر ایران، نام احمد پژمان جدای از دیگر آهنگ‌سازان و موسیقی‌دانان می‌درخشد. او از نخستین آهنگ‌سازانی بود که مسئله «هویت موسیقایی» را به‌مثابه‌ پروژه‌ای جدی و هنری پیگیری کرد. پژمان به‌خوبی آگاه بود ردیف و سنت، با همه‌ تقدس و سنگینی‌اش بر موسیقی ایران سایه انداخته است و از دیگر سو، موسیقی کلاسیک غربی، با نظام آموزشی و قواعد تحلیلی و دقیقش چنان توجه موسیقی‌دانان جوان را به خود جلب کرده که دیگر پرداخت به موسیقی ایرانی برای برخی چونان ننگی ابدی است.

در این میان او خود را در برابر این پرسش بزرگ یافت که چگونه می‌توان در میانه این دو ایستاد و زبانی آفرید که هم «ملی» باشد و هم «جهانی»؟ پژمان پاسخی متفاوت به این پرسش داد و برخلاف برخی از هم‌نسلانش که یا در سنت حل شدند ‌یا در تقلید از فرم‌های غربی گم، او راهی میانه گشود و کوشید از درون موسیقی محلی و ایرانی، مصالحی برای معماری‌های سمفونیک و اپرایی خود بیابد. این انتخاب، آثارش را به بستری برای گفت‌وگوی فرهنگ‌ها بدل کرد؛ جایی که سازها و ملودی‌های ایرانی، در کنار تکنیک‌های پیچیده هارمونی و کنترپوان غربی قرار گرفتند و جهانی تازه آفریدند، به‌‌ همین ‌خاطر است امروز که به کارنامه‌ او می‌نگریم، درمی‌یابیم پژمان تنها یک آهنگ‌ساز نبود؛ او پروژه‌ای فکری بود و کوششی برای یافتن زبانی که در میان جهان‌ها، «ایران» را بازتعریف کرد.