تقابل سیاست و هنر در جشنواره فیلم ونیز به اوج خود رسید/ فیلم سازها سفید شویی اسرائیل را نپذیرفتند!

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، جشنواره بینالمللی فیلم ونیز ۲۰۲۵ (۸۲مین دوره) از ۲۷ اوت تا ۷ سپتامبر در لیدو ونیز ایتالیا برگزار میشود. این رویداد سینمایی برجسته، با حضور ستارگان هالیوودی مانند جورج کلونی و برد پیت، تمرکز اصلیاش بر نمایش فیلمهای جدید و جوایز است. با این حال، امسال جشنواره تحت تأثیر اعتراضات سیاسی مرتبط با جنگ غزه قرار گرفته است. اقدامات ضد صهیونیستی، که عمدتاً به شکل اعتراضات پرو-فلسطینی و کمپینهای بایکوت ظاهر شدهاند، توجه رسانهها را به خود جلب کرده و بحثهایی در مورد نقش سیاست در هنر ایجاد کردهاند. این گزارش بر اساس اخبار اخیر از منابع مختلف، توزیعشده میان دیدگاههای متفاوت، تهیه شده است.
زمینه جشنواره ونیز ۲۰۲۵
جشنواره امسال شامل نمایش فیلمهایی مانند "Joker: Folie à Deux" با بازی واکین فینیکس و لیدی گاگا، و "Maria" با آنجلینا جولی است. مدیر جشنواره، آلبرتو باربرا، اعلام کرده که تمرکز بر کیفیت هنری است، اما اعتراضات خارجی جشنواره را تحتالشعاع قرار دادهاند. باربرا در مصاحبهای تأکید کرده که معترضان قصد ورود به محوطه جشنواره را نداشتند و اعتراضات مسالمتآمیز بودهاند.
اقدامات ضد صهیونیستی و اعتراضات
اقدامات ضد صهیونیستی در جشنواره ونیز ۲۰۲۵ عمدتاً شامل اعتراضات خیابانی، کمپینهای بایکوت و نمایش فیلمهای مرتبط با مسئله فلسطین است. هزاران معترض پرو-فلسطینی در ۳۰ اوت (۹ شهریور) در نزدیکی محل جشنواره تجمع کردند و با حمل پرچمهای فلسطین، بنرهای "صلح" و شعارهایی مانند "فلسطین آزاد" و "نسلکشی را متوقف کنید"، علیه جنگ اسرائیل در غزه و محاصره آن اعتراض کردند. این اعتراض، که توسط گروههای چپگرای ایتالیایی سازماندهی شده بود، یکی از بزرگترین تظاهرات در تاریخ جشنوارههای فیلم عمده محسوب میشود و هزاران نفر را به خود جلب کرد. معترضان به سمت فرش قرمز حرکت کردند، اما توسط پلیس متوقف شدند و تظاهرات بدون خشونت پایان یافت.
بایکوت بازیگران و فیلمسازان اسرائیلی
یکی از برجستهترین اقدامات، کمپین بایکوت گال گدوت (بازیگر اسرائیلی فیلمهایی مانند "واندر وومن") بود. بیش از ۱۵۰۰ فیلمساز، روزنامهنگار و فعال ایتالیایی در گروه "Venice۴Palestine" (V۴P) پتیشنی امضا کردند که خواستار لغو دعوت از هر سلبریتیای شدند که علناً از "نسلکشی در غزه" حمایت میکند. گدوت، که سابقه خدمت در ارتش اسرائیل دارد و از سیاستهای آن دفاع کرده، در نهایت از حضور در جشنواره برای نمایش فیلم "The Hand of Dante" (با بازی جرارد باتلر) انصراف داد. این بایکوت به عنوان نمونهای از فشارهای ضد صهیونیستی توصیف شده و واکنشهای متفاوتی ایجاد کرده؛ برخی آن را "اسکاندال" و تبعیض علیه یهودیان میدانند، در حالی که دیگران آن را حمایت از حقوق فلسطینیان میبینند.
فیلمهای مرتبط با مسئله فلسطین
جشنواره امسال شامل نمایش فیلمهایی با تم سیاسی است، مانند "The Voice of Hind Rajab" ساخته کاوتار بن هانیا (کارگردان تونسی نامزد اسکار)، که داستان کشته شدن یک کودک ۵ ساله فلسطینی توسط نیروهای اسرائیلی در غزه را روایت میکند. باربرا این فیلم را یکی از تأثیرگذارترین آثار جشنواره توصیف کرده است. همچنین، برنامه "Final Cut in Venice" شامل پروژههایی از کشورهای خاورمیانه مانند فلسطین و یمن است که بر مسائل منطقهای تمرکز دارند.
حمایت هنرمندان
بیش از ۷۰۰ فیلمساز در سال گذشته (۲۰۲۴) علیه حضور دو فیلم اسرائیلی در جشنواره اعتراض کردند که شرکتهای تولیدکنندهشان متهم به سفیدشویی جنایات اسرائیل بودند. در ۲۰۲۵، برخی هنرمندان مانند کارگردان ژاپنی نئو سورا با پوشیدن کفییه (شال فلسطینی) و نشان پرچم فلسطین در جشنواره ظاهر شدند. همچنین، گروههایی مانند Art Not Genocide Alliance (ANGA) خواستار حذف اسرائیل از بیینال ونیز (رویداد هنری مرتبط) شدهاند، که بیش از ۸۷۰۰ هنرمند آن را امضا کردهاند.
واکنشها و دیدگاههای متفاوت دیدگاههای پرو-فلسطینی
رسانههایی مانند الجزیره و المانیتور اعتراضات را تلاش برای جلب توجه به "محاصره غزه" و "نسلکشی" توصیف کردهاند و آن را الهامبخش میدانند.
دیدگاههای پرو-اسرائیلی
جرزالم پست و JNS.org اعتراضات را "ضد اسرائیلی" و "آنتیسمیتیسم" نامیدهاند و بایکوت گدوت را تبعیضآمیز میدانند.
رسانههای غربی
نیویورک تایمز و هالیوود ریپورتر اعتراضات را مسالمتآمیز، اما اختلالآمیز برای جشنواره توصیف کردهاند، و تأکید کردهاند که تمرکز اصلی بر سینما باقی مانده است.
این اقدامات نشاندهنده تقابل سیاست و هنر است، جایی که جشنواره ونیز به عنوان سکویی برای بیان دیدگاههای سیاسی استفاده میشود. با ادامه جشنواره تا ۷ سپتامبر، ممکن است اعتراضات بیشتری رخ دهد، اما تاکنون تأثیر مستقیم بر برنامههای رسمی نداشته است.