زندگیهای پنهانی، تعرفههای چندبرابری
با خروج افغانستانیها از کشور، دستمزد کارگران ساختمانی، خدماتی و حتی صنعتی هم افزایش پیدا کرده است. طبق بررسیهای «شرق»، در مشاغل مختلفی که نیروهای افغانستانی خود را از دست دادهاند، نیروی جایگزین آنها با حقوق بیشتر سر کار حاضر شدهاند. البته بسیاری دیگر از کسبوکارها همچنان با کمبود کارگر دستوپنجه نرم میکنند که طبق گفته خودشان، این وضعیت ضررهای مالی قابل توجهی همراه خواهد داشت.
کارگرانی که حق پیشرفت نداشتند
نیروی کارگر بعد از اخراج افغانستانیها در بیشتر مشاغل کشور کم شده است؛ نیروهای ارزانی که کارفرماها معمولا برای پرداخت هزینه کمتر آنها را جایگزین نیروهای ایرانی میکردند. همه اینها در حالی است که افغانستانیهای ساکن ایران به دلیل محدودیتهای حقوق شهروندی طی این سالها چندان امکان پیشرفت تحصیلی و شغلی نداشته و معمولا در مشاغل سطح پایین مانند کارگری فعال شدهاند. این افراد در بیشتر موارد بدون حق بیمه جذب کار میشدند و همین موضوع باعث پدیدآمدن «غلط مزدی» در بازار کار شده است؛ غلط مزدی اصطلاحی رایج در میان کارفرمایان است، به این معنی که دستمزدها واقعی نیست. بسیاری از کارفرماها تأکید میکنند که کارگران افغانستانی در بیشتر موارد به کارگران ماهر و نیمهماهری تبدیل شدند که با حذف آنها از بازار کار، هنوز نیروی ایرانی جایگزینشان پیدا نشده است و این موضوع به زمان زیادی نیاز دارد. همچنین بسیاری از فعالهای حوزه کار و کارگری هم تأکید دارند، تاکنون یک غلط مزدی در بازار کار رایج بوده که سیستم کاری بر همین اساس پیش رفته و حالا باید همه چیز قانونی شود. به طور مثال حسن صادقی، معاون دبیرکل خانه کارگر، در توضیحاتش به «شرق» به همین موضوع میپردازد: «از حالا به بعد باید نیروهای مهاجری که وارد ایران میشوند به صورت قانونی بیمه شوند و دستمزدهایشان واقعی شود تا نیروی کار بهجای اشتغال غیرمولد به سمت صنعت و تولید بازگردد و همین موضوع به مرور ماجرای دستمزدهای غلط را برطرف کند».