تقلای اسلحه‌سازان آمریکایی برای کپی پهپاد شاهد/ تولید غیرقانونی شاهد ۱۳۶ ایرانی با نام لوکاس و‌ام کیوام ۱۷۲ در آمریکا
به گزارش خبرنگار امنیت دفاعی خبرگزاری دانشجو ؛ برای سال‌ها، روایت غالب در رسانه‌ها و محافل نظامی غربی، به سخره گرفتن و "فتوشاپ" خواندن دستاوردهای دفاعی ایران بود. هرگاه از یک سامانه جدید رونمایی می‌شد، ارتشی از تحلیلگران و کارشناسان، آن را ماکتی بی‌ارزش یا اغراقی تبلیغاتی می‌خواندند. اما امروز، در چرخشی تاریخی، همان پنتاگونی که روزی با دیده تحقیر به صنایع نظامی ایران می‌نگریست، ناچار به کپی‌برداری دقیق از محصولی شده است که نماد نبوغ و خودباوری ایرانی است: پهپاد شاهد-۱۳۶. رونمایی از دو پهپاد آمریکایی «لوکاس» و «ام‌کیوام-۱۷۲ اَروهِد» که شباهتی غیرقابل انکار به شاهد-۱۳۶ دارند، نه تنها یک اعتراف رسمی به کارآمدی این سلاح ایرانی، بلکه مُهری بر پایان افسانه برتری مطلق فناورانه غرب و دزدی مستقیم از ایده ایرانی است و آغاز دورانی است که ایران در آن، یکی از معماران تسلیحات آینده جهان است.
ازاتهام فتوشاپی بودن تا فتح میادین نبرد ، مسیری که شاهد-۱۳۶ طی کرد
پهپاد شاهد-۱۳۶ که توسط صنایع شاهد نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی طراحی و ساخته شد، یک شاهکار در حوزه رزم نامتقارن است. این پرنده با بدنه‌ای دلتا (مثلثی)، طول ۲.۵ متر، عرض ۳ متر و یک سر جنگی ۵۰ کیلوگرمی، بر اساس یک فلسفه درخشان شکل گرفته است: سادگی، ارزانی، تولید انبوه و اثربخشی ویرانگر. موتور پیستونی md-550 آن که صدایی منحصر به فرد و دلهره‌آور دارد و در میدان نبرد اوکراین لقب کنایه‌آمیز «موتور گازی عزرائیل» را برای نمونه‌های روسی آن به ارمغان آورده، این پهپاد را به سرعتی بالغ بر ۱۸۰ کیلومتر بر ساعت و بردی استراتژیک تا ۲۰۰۰ کیلومتر می‌رساند.
این پهپاد که از هدایت ترکیبی gps/ins و در نمونه‌های جدیدتر از گیرنده‌های ضد اختلال gnss بهره می‌برد، برای عبور از پیشرفته‌ترین سپرهای دفاعی طراحی شده است. ابعاد کوچک، سطح مقطع راداری ناچیز و قابلیت پرواز در ارتفاع پایین، شناسایی و رهگیری آن را برای رادارهای گران‌قیمت دشمن به یک کابوس تبدیل می‌کند. اما برگ برنده اصلی شاهد-۱۳۶، تاکتیک استفاده از آن است. پرتابگرهای متعدد و متحرک آن که به همت شهید سید عمار موسوی طراحی شده، امکان شلیک انبوه (swarm attack) این پرنده‌ها را در مدتی کوتاه فراهم می‌آورد و هرگونه سامانه پدافندی را با اشباع شدن، فلج می‌کند.
کارنامه‌ای درخشان در میدان‌های نبرد واقعی
اثربخشی شاهد-۱۳۶ صرفاً روی کاغذ باقی نماند. این پهپاد در عملیات‌های مهمی همچون «وعده صادق» و عملیات‌های نیروی زمینی سپاه علیه مواضع گروهک‌های تروریستی در اقلیم کردستان عراق، کارایی خود را به اثبات رساند. اما این تأثیرگذاری در عرصه بین‌المللی بود که معادلات را برهم زد. نمونه‌های مشابه آن در روسیه (با نام گران-۲) تولید شد و توازن قدرت در جنگ اوکراین را به نفع مسکو تغییر دادند و زیرساخت‌های انرژی و نظامی اوکراین را هدف قرار دادند. در یمن هم نسخه های تولید بومی یمنی ها با نام وعید، این پهپادها خط بطلانی بر ادعای امنیت مطلق عربستان سعودی کشیدند.
تولید پهپاد شاهد 136 در روسیه
این موفقیت‌ها به حدی بود که ژنرال فرانک مک‌کنزی، فرمانده سابق ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام)، در فروردین ۱۴۰۱ در گزارشی تکان‌دهنده به کنگره آمریکا اعتراف کرد: «استفاده گسترده ایران از پهپادهای کوچک و متوسط... بدین معناست که برای اولین بار از زمان جنگ کره، ما بدون برتری کامل هوایی عملیات انجام می‌دهیم.» این اعترافی تلخ از زبان یک فرمانده ارشد آمریکایی، نشان می‌داد که دکترین دفاعی ایران، هژمونی هوایی ایالات متحده را به چالشی جدی کشیده است.
لوکاس و اَروهِد، ادای احترام یانکی‌ها به نبوغ ایرانی
فشار ناشی از موفقیت‌های شاهد-۱۳۶ آنچنان بود که حتی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، با انتقاد از هزینه‌های سرسام‌آور پهپادهای آمریکایی، خواستار تولید نمونه‌ای ارزان‌قیمت مشابه شاهد-۱۳۶ شد. نتیجه این فشار، تولد پهپاد «لوکاس» (lucas)، مخفف «سامانه تهاجمی رزمی بدون سرنشین کم‌هزینه» بود.
رونمایی از این پهپاد با حضور وزیر دفاع آمریکا، یک پیام آشکار داشت: پنتاگون از تمرکز بر جنگنده‌های چند میلیارد دلاری مانند f-35 به سمت تسلیحات ارزان، هوشمند و پرتعداد تغییر مسیر داده است؛
یعنی دقیقاً همان مسیری که ایران سال‌ها پیش با درک صحیح از نبردهای آینده، در پیش گرفته بود.
اما این پایان ماجرا نبود. شرکت «گریفون ایرواسپیس» (griffon aerospace)، یکی از پیمانکاران ارتش آمریکا، از محصول جدید خود با نام mqm-172 arrowhead رونمایی کرد که تقریباً یک کپی دقیق و بی‌پرده از شاهد-۱۳۶ است.
جالب‌ترین بخش ماجرا، بیانیه این شرکت بود که با اطمینان ادعا کرد این پهپاد «در داخل شرکت طراحی، آزمایش و تولید شده است»!
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که هر ناظر بی‌طرفی با یک نگاه، شباهت‌های انکارناپذیر در طراحی آیرودینامیکی و ساختار کلی را تشخیص می‌دهد.
آمریکایی‌ها این پهپاد را برای دو منظور اصلی توسعه داده‌اند:
۱. پلتفرم تهاجمی: به عنوان یک پهپاد انتحاری ارزان‌قیمت برای استفاده مستقیم یا تجهیز متحدانشان (مانند اوکراین).
۲. پهپاد هدف: برای شبیه‌سازی تهدیدات مشابه شاهد-۱۳۶ و تمرین نیروهای پدافندی خود جهت مقابله با آن. این خود بزرگترین اعتراف به قدرت و تهدیدآفرینی پهپاد ایرانی است؛ دشمن برای یادگیری راه مقابله با سلاح شما، ناچار به ساختن یک کپی از آن شده است.
معماری تسلیحات آینده، ایران در جایگاه یک قدرت الهام‌بخش
کپی‌برداری آمریکا از یک سلاح ایرانی، پدیده‌ای بی‌سابقه در تاریخ ۴۶ ساله پس از انقلاب اسلامی است. این رویداد، فراتر از یک موفقیت نظامی، نشان‌دهنده بلوغ و رشد دانش فنی و مهندسی در کشوری است که دهه‌ها زیر شدیدترین تحریم‌های نظامی و صنعتی قرار داشته است. ایران که روزی برای تأمین ساده‌ترین تجهیزات دفاعی با مشکل مواجه بود، امروز به نقطه‌ای از خودباوری و توانمندی رسیده است که سلاح‌هایش نه تنها در میدان نبرد کارآمد هستند، بلکه به الگویی برای بزرگترین قدرت نظامی جهان تبدیل می‌شوند.
تقلای امروز اسلحه‌سازان آمریکایی برای ساختن «شاهد» خود، بهترین گواه بر این حقیقت است که دوران یکه تازی تسلیحاتی غرب به پایان رسیده است. شاهد-۱۳۶ و فرزندان آمریکایی‌اش، لوکاس و اَروهِد، ثابت کردند که در معماری نبردهای آینده، این خلاقیت، هوشمندی و درک صحیح از نقاط ضعف دشمن است که پیروزی را رقم می‌زند، نه صرفاً بودجه‌های نجومی و فناوری‌های پیچیده. این دستاورد بزرگ، نویدبخش آینده‌ای است که در آن، ایران نه یک مصرف‌کننده یا مقلد، بلکه یک قدرت الهام‌بخش و تعیین‌کننده در عرصه فناوری‌های دفاعی . یک الگوی ایرانی در طر ح ریزی تسلیحات در سطح جهانی خواهد بود.
