اعتراضمعاونینآموزشیدانشگاههایعلومپزشکیپذیرشظرفیتدانشگاههاpimgclassnewscornerimagesrcfilesfanews14046163007157721jpgaltاعتراضalignleftpstyletextalignjustifyبهگزارشگروهدانشگاهخبرگزاریدانشجو،کشورنبودامکاناتبودجهلازمها،بیانیهایصادرکردندpstyletextalignjustify pstyletextalignjustifyدرمتنبیانیهآمدهاستpstyletextalignjustifyپیرامونمصاحبهصحبتهایاخیرمعاونوزارتبهداشت،کشور،اتکامسئولیتحرفهایرسالتخود،بدینوسیلهنگرانیعمیقجامعهدانشگاهیآثاربیرویهرشتههایدندانپزشکیتصمیمهایشتابزدهغیرهمسوواقعیاتمیدانی،نهتنهاارتقایشاخصهایسلامتمنجرنمیشود،آموزشنهایتاًمردممعرضآسیبهایجدیقرارمیدهدpstyletextalignjustify۱مسئلهاصلیخروجیهاتعدادورودیهاpstyletextalignjustifyتجربهمیدانیشواهدنشانمیدهدمشکلنظامسلامت،کمبودورودیدانشجونیست؛نگرانکنندهسیستماست؛جملهpstyletextalignjustify•عدمبهکارگیریپزشکانفارغالتحصیلعلتتأمینمنابعمالی،pمهاجرتدندانپزشکان،pاستقبالجذباعضایهیئتعلمیتوانمنددانشگاههاpstyletextalignjustifyازدسترفتنبهتریننیروهایتربیتشده،نتیجهمستقیمبیتوجهیماندگاری،معیشت،امنیتشغلی،کرامتحرفهای،فرصتهایرشدمحیطکارایمناستانداردstyletextalignjustifyحلبحرانانسانیسیاستهاینگهداشتایجادانگیزهتداومخدمتممکناست،کمّیبیبرنامهظرفیت؛راستاهیچبودجهایسوینهادهایمربوطهجهتزیرساختاختصاصنیافتهstyletextalignjustify۲تراکماخلالآموزشpstyletextalignjustifyدانشگاههاکلاسهاینظری،کارگاهها،آزمایشگاهها،بخشهایبالینی،سلفهاخوابگاههاروبهروهستند،بهگونهایظرفیتیوجودنداردpstyletextalignjustifyاینتراکمpکیفیتبهسببزمانمؤثریادگیریفردیپایینمیآورد؛pعملاًامکانحضورغیابنداردپرسشپاسخسنجشدانشجویانصفررسیدهاست؛pstyletextalignjustify۳استادتختآموزشیبخشبالینیاستانداردهایقابلقبولمیکند؛pstyletextalignjustify۴بیمارBedsideTeachingرعایتشأنمحدودstyletextalignjustify۵فرصتتمرینمهارتهایعملیمراکزمهارتشبیهسازیمیدهد؛pstyletextalignjustify۶فرسودگیاساتیدافتتشدیدمیکندpstyletextalignjustifyبهصراحتندارندتحمیلیجدید،معنایتعمیقاختلالفرآیندتضعیفکفایتفارغالتحصیلانحالیمطابقمصوبهشورایعالیانقلابفرهنگی،سال۱۴۰۷۵۰۰دانشجویواردنیزشورایعالی انقلاب فرهنگیدرصدیتصویبکندpتکلیفعملکردند؛تخصیصنیافتpسالهایاخیر،تکالیفابلاغیهزینههایسازمانیقابلتوجهیپذیرفتهاند؛حال،متناسبپایداریتوسعهالزاماترفاهیآنهاوضعیتتوجیهپذیرشرایططاقتفرساغیرقابلتحملگرفتهاندجرأتمیتوانآیندهروشنبالندهبودpstyletextalignjustifyهمچنین،نمایندگانمحترممجلس شورایاسلامیسایرمدافعانظرفیت—کهپیگیرسیاستبودهاند—دراعتباراتپشتیبانیقانونینظارتیانطباقزیرساختهاظرفیتهایملیخودبهنحوکافیپشتوانهمنابع،صرفاًانتقالبارکلاسدرس،بیمارستاندانشجوستpچیستکجاداریمpstyletextalignjustifyزیرساختمجموعهایهمافزااجزاستکدام،دچارstyletextalignjustifyالففضایمجهز،سرانهمناسبفضاازایکتابخانههایپویادسترسیعلمیpstyletextalignjustifyببیمارستانهاکافی،تنوعکیس،کلینیکهایمهارت،اتاقهایمعاینهstyletextalignjustifyجترکیبپژوهشمرتبهpstyletextalignjustifyدپایه،احیاء،جراحیپروسجِرهایکمخطر،ارتباطاتبالینیpstyletextalignjustifyهـتجهیزاتآزمایشگاهیپژوهشیبهروز،نگهداشتشده،موادکیتکافیpstyletextalignjustifyوزیرساختهایفناورانهسامانههایالکترونیک،PACS،پایگاههایدادهمحتوایچندرسانهایpstyletextalignjustifyزخوابگاهیمسکندانشجویی،تغذیه،روان،ورزشنشاطدانشجوییpstyletextalignjustifyحخدماتپشتیبانپرستاریآموزشی،پروندهنویسیاستاندارد،اخلاقایمنیبیمارpstyletextalignjustifyکمبودفضاهابسیاریاجزا،مهمترینعواملفشارمضاعفپیامدهایادامهروندفعلیpمهارتیدانشآموختگاناعتمادحرفهایpریزشمیلترکمهاجرتpتهدیدنزدیکpاتلافدلیلتربیتتضمینماندگاریpراهکارهایجایگزینمطالباتمشخصpstyletextalignjustifyبرایاصلاحمسیرحفاظتسرمایهمواردمطالبهپیشنهادمیشودpپایدارگذشتهفضا،تجهیزات،نیرویانسانی،رفاهوزارت بهداشتموردنیازهمتکردهاندpهدفمندمربیانمهارتی،همراهبستههایتوانمندسازیاستانداردسازیحداقلساعاتمقطعpعادلانهمعتبرpماندگاریاصلیpپرداختمعیشتآموزشی–درمانpشغلیایمن،پوششبیمهstyletextalignjustify۷جمعبندینهاییpstyletextalignjustifyدانشگاههایمحولهکردهاند؛لازم،دفاعکردهانتظاربیدرنگاعتبارات،نظارتقانونگذاریکنندpچندظرفیت،اقداممؤثریخوابگاههایدانشجوییانجامنشدهفضاهاییادشدهاعتراضاتتحصیلیآتیدامنبزندمتوجهافرادیبررسیکارشناسیطبلکوبیدهاندpstyletextalignjustifyپیشنهادجلسهفوریمجلسمعاونانتشکیلمشکلاتموجودبهصورتگرددچنیننشستیدرخواستسیاستهاباشدpstyletextalignjustifyتأکیدقرمزماستحفظکیفیت،پیشنیازهرگونهتصمیمگیریمبنایشواهد،واقعیاولویتراهبردیاتخاذشودp
خبرگزاری دانشجواعتراض معاونین آموزشی دانشگاههای علوم پزشکی به پذیرش بیش از ظرفیت دانشگاهها
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، معاونین آموزشی دانشگاههای علوم پزشکی کشور در اعتراض به پذیرش بیش از ظرفیت دانشگاهها و نبود امکانات و بودجه لازم در دانشگاه ها، بیانیهای را صادر کردند.
در متن این بیانیه آمده است:
پیرامون مصاحبه و صحبتهای اخیر معاون آموزشی وزارت بهداشت، معاونین آموزشی دانشگاههای علوم پزشکی کشور، با اتکا به مسئولیت حرفهای و رسالت آموزشی خود، بدینوسیله نگرانی عمیق جامعه دانشگاهی را از آثار افزایش بیرویه ظرفیت پذیرش در رشتههای پزشکی و دندانپزشکی اعلام میکنیم. تصمیمهای شتابزده و غیرهمسو با واقعیات میدانی، نهتنها به ارتقای شاخصهای سلامت منجر نمیشود، بلکه آموزش پزشکی و نهایتاً سلامت مردم را در معرض آسیبهای جدی قرار میدهد.
۱) مسئله اصلی: «خروجیها» و نه «تعداد ورودیها»
تجربه میدانی و شواهد دانشگاهی نشان میدهد مشکل اصلی نظام سلامت، کمبود ورودی دانشجو نیست؛ بلکه افزایش نگرانکننده خروجیها از سیستم سلامت است؛ از جمله:
• عدم بهکارگیری پزشکان فارغالتحصیل به علت عدم تأمین منابع مالی،
• مهاجرت پزشکان و دندانپزشکان،
• عدم استقبال برای جذب اعضای هیئت علمی توانمند در دانشگاهها.
از دست رفتن بهترین نیروهای تربیتشده، نتیجه مستقیم بیتوجهی به ماندگاری، معیشت، امنیت شغلی، کرامت حرفهای، فرصتهای رشد علمی و محیط کار ایمن و استاندارد است.
حل بحران منابع انسانی با سیاستهای نگهداشت و ایجاد انگیزه برای تداوم خدمت در کشور ممکن است، نه با افزایش کمّی و بیبرنامه ظرفیت؛ که در این راستا هیچ بودجهای از سوی نهادهای مربوطه جهت تأمین زیرساخت اختصاص نیافته است.
۲) تراکم دانشجو و اخلال جدی در آموزش
دانشگاهها امروز با تراکم شدید دانشجو در کلاسهای نظری، کارگاهها، آزمایشگاهها، بخشهای بالینی، سلفها و خوابگاهها روبهرو هستند، بهگونهای که دیگر ظرفیتی وجود ندارد!
این تراکم:
۱. کیفیت آموزش را بهسبب کاهش «زمان مؤثر یادگیری فردی» پایین میآورد؛
۲. عملاً امکان حضور و غیاب وجود ندارد و پرسش و پاسخ و سنجش دانشجویان به صفر رسیده است؛
۳. نسبت استاد به دانشجو و نسبت دانشجو به تخت آموزشی/بخش بالینی را از استانداردهای قابلقبول خارج میکند؛
۴. امکان آموزش کنار تخت بیمار (Bedside Teaching) و رعایت شأن بیمار را محدود میکند؛
۵. فرصت تمرین مهارتهای عملی در مراکز مهارت و شبیهسازی را کاهش میدهد؛
۶. فرسودگی حرفهای اساتید و افت انگیزه دانشجویان را تشدید میکند.
بهصراحت اعلام میکنیم دانشگاههای علوم پزشکی بیش از این ظرفیت پذیرش ندارند و هر افزایش تحمیلی جدید، به معنای تعمیق اختلال در فرآیند آموزشی و تضعیف کفایت حرفهای فارغالتحصیلان خواهد بود. در حالی که مطابق مصوبه شورایعالی انقلاب فرهنگی، تا سال ۱۴۰۷ هر سال ۱۶ هزار و ۵۰۰ دانشجوی پزشکی و دندانپزشکی وارد دانشگاهها خواهند شد و بعد از آن نیز ممکن است شورایعالی انقلاب فرهنگی افزایش ۲۰ درصدی را تصویب کند.
۳) دانشگاهها به تکلیف افزایش ظرفیت عمل کردند؛ اما بودجه و زیرساخت تخصیص نیافت
در سالهای اخیر، دانشگاهها به تکالیف ابلاغی درباره افزایش ظرفیت عمل کردهاند و هزینههای انسانی و سازمانی قابل توجهی را پذیرفتهاند؛ با این حال، هیچ بودجه متناسب و پایداری برای توسعه الزامات آموزشی و رفاهی به آنها تخصیص نیافته است.
این وضعیت توجیهپذیر نیست و دانشگاهها در شرایط طاقتفرسا و غیرقابل تحمل قرار گرفتهاند و به جرأت میتوان گفت آینده پزشکی و دندانپزشکی اصلاً روشن و بالنده نخواهد بود.
همچنین، نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و سایر مدافعان افزایش ظرفیت—که پیگیر این سیاست بودهاند—در تأمین اعتبارات و پشتیبانی قانونی و نظارتی لازم برای انطباق زیرساختها با ظرفیتهای جدید، به تکلیف ملی خود بهنحو کافی عمل نکردهاند. افزایش ظرفیت بدون پشتوانه و تأمین منابع، صرفاً انتقال بار بحران به کلاس درس، بیمارستان آموزشی و دانشجوست.
۴) زیرساخت آموزش پزشکی چیست و کجا کمبود داریم؟
زیرساخت آموزش پزشکی مجموعهای همافزا از اجزاست که نبود یا کمبود هر کدام، کل نظام را دچار اختلال میکند:
الف) فضای آموزشی استاندارد (کلاسهای کافی و مجهز، سرانه مناسب فضا به ازای هر دانشجو، کتابخانههای پویا و دسترسی به منابع علمی)
ب) بیمارستانها و بخشهای آموزشی (تخت آموزشی کافی، تنوع کیس، کلینیکهای مهارت، اتاقهای معاینه و آموزش)
ج) اعضای هیئت علمی به تعداد و ترکیب کافی (با فرصت توسعه حرفهای، پژوهش و ارتقای مرتبه)
د) مراکز مهارت و شبیهسازی (مهارتهای پایه، احیاء، جراحی/پروسجِرهای کمخطر، ارتباطات بالینی)
هـ) تجهیزات آزمایشگاهی و پژوهشی (بهروز، نگهداشتشده، با سرانه مواد و کیت آموزشی کافی)
و) زیرساختهای فناورانه (سامانههای یادگیری الکترونیک، PACS، دسترسی به پایگاههای داده و محتوای چندرسانهای)
ز) امکانات خوابگاهی و رفاهی (مسکن دانشجویی، تغذیه، سلامت روان، ورزش و نشاط دانشجویی)
ح) خدمات پشتیبان بالینی (پرستاری آموزشی، پروندهنویسی استاندارد، اخلاق پزشکی و ایمنی بیمار)
کمبود بودجه و فرسودگی تجهیزات و فضاها در بسیاری از این اجزا، از مهمترین عوامل افت کیفیت آموزش و فشار مضاعف بر استاد و دانشجوست.
۵) پیامدهای ادامه روند فعلی
۱. افت کفایت علمی و مهارتی دانشآموختگان و کاهش اعتماد حرفهای
۲. فرسودگی و ریزش اعضای هیئت علمی و افزایش میل به ترک خدمت یا مهاجرت
۳. کاهش کیفیت خدمات سلامت و تهدید ایمنی بیمار در آینده نزدیک
۴. اتلاف منابع به دلیل تربیت کمّی بدون تضمین کیفیت و ماندگاری
۶) راهکارهای جایگزین و مطالبات مشخص
برای اصلاح مسیر و حفاظت از سرمایه انسانی نظام سلامت، موارد زیر مطالبه و پیشنهاد میشود:
الف) اختصاص بودجه پایدار و متناسب با افزایش ظرفیتهای سالهای گذشته (برای فضا، تجهیزات، نیروی انسانی، نگهداشت و رفاه). معاون آموزشی وزارت بهداشت بودجه مورد نیاز را با ظرفیت پذیرش سال گذشته ۳۷ همت اعلام کردهاند.
ب) جذب هدفمند اعضای هیئت علمی و مربیان مهارتی، همراه با بستههای توانمندسازی و ارتقای حرفهای.
ج) توسعه مراکز مهارت و شبیهسازی در همه دانشگاهها و استانداردسازی «حداقل ساعات مهارت» برای هر مقطع.
د) ارتقای زیرساختهای فناورانه آموزشی و دسترسی عادلانه به منابع علمی معتبر.
هـ) سیاستهای ماندگاری و کاهش مهاجرت (مسئله اصلی):
۱. اصلاح نظام پرداخت و معیشت متناسب با شأن حرفهای و بار آموزشی–درمان.
۲. تأمین امنیت شغلی و محیط کار ایمن، پوشش مناسب بیمه مسئولیت حرفهای.
۷) جمعبندی و مطالبه نهایی
دانشگاههای علوم پزشکی به تکالیف محوله برای افزایش ظرفیت عمل کردهاند؛ اما عدم تخصیص بودجه و توسعه زیرساختهای لازم، این سیاست را غیرقابل دفاع کرده است. از نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی و سایر مدافعان افزایش ظرفیت انتظار میرود بیدرنگ به تکلیف ملی خود در تأمین اعتبارات، نظارت و اصلاح قانونگذاری عمل کنند.
در طی چند سال پس از تصویب افزایش ظرفیت، اقدام مؤثری در ایجاد فضای آموزشی، توسعه زیرساختها و خوابگاههای دانشجویی انجام نشده است. این بحران کمبود فضاهای یادشده ممکن است به اعتراضات دانشجویی در سال تحصیلی آتی دامن بزند و مسئولیت آن متوجه افرادی است که بدون بررسی کارشناسی بر طبل افزایش ظرفیت دانشجو کوبیدهاند.
پیشنهاد میشود یک جلسه فوری با حضور معاون آموزشی وزارت بهداشت، نمایندگان مجلس و معاونان آموزشی دانشگاهها تشکیل شود تا مشکلات موجود بهصورت میدانی بررسی گردد. چنین نشستی میتواند یک درخواست عملی و مؤثر در جهت اصلاح سیاستها و کاهش بحران باشد.
تأکید میکنیم: کیفیت آموزش پزشکی خط قرمز ماست. حفظ کیفیت، پیشنیاز سلامت مردم است. هرگونه تصمیمگیری برای ادامه این روند باید بر مبنای شواهد، ظرفیت واقعی دانشگاهها و اولویت راهبردی نگهداشت سرمایه انسانی اتخاذ شود.
