کمتر از نصف کنکور‌ی‌ها انتخاب رشته کردند/ تکلیف صندلی‌های خالی چه خواهد شد؟
به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در آزمون سراسری سال ۱۴۰۴، برای تعداد یک میلیون و ۵۲ هزار و ۳۰۱ متقاضی کارت شرکت در آزمون صادر شده بود که بر اساس کارنامه ملاک عمل از این تعداد ۹۰۱ هزار و ۸۰۱ متقاضی، مجاز به انتخاب رشته شده‌اند.
بنابر اعلام مشاور رئیس سازمان سنجش آموزش کشور، علیرضا کریمیان، بیش از ۳۶۰ هزار متقاضی آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ انتخاب رشته کرده‌اند.
این میزان حدودا معادل ۴۰ درصد از داوطلبان مجاز آزمون سراسری است.
در کنکور سراسری ۱۴۰۳، از حدود یک میلیون و ۱۸۰ هزار نفر داوطلب، حدود ۱ میلیون و ۳۰ هزار نفر مجاز به انتخاب رشته شدند، ولی تنها ۶۵۰ هزار نفر انتخاب رشته کردند.
در بخش رشته‌های بدون آزمون میزان استقبال حتی پایین‌تر بوده: از ظرفیتی بیش از ۳۰۰ هزار نفر، تنها حدود ۸۵ هزار نفر انتخاب رشته کردند.
پس از مرحلهٔ اول پذیرش، دانشگاه‌ها با صندلی‌های متعددی مواجه می‌شوند که خالی مانده‌اند. برخی رشته‌ها، حتی رشته‌های «پرطرفدار» مثل مهندسی، حقوق، کامپیوتر هم صندلی‌های خالی دارند.
تکلیف صندلی‌های خالی چه خواهد شد؟
براساس اعلام سازمان سنجش، دانشگاه‌ها در مرحله نخست با تکمیل ظرفیت بخشی از این صندلی‌ها را پر خواهند کرد. در این روند، رشته‌ها و دانشگاه‌هایی که پس از اعلام نتایج مهرماه ظرفیت خالی دارند، دوباره فراخوان داده و متقاضیان جدید را می‌پذیرند. پذیرش در این مرحله معمولاً بر اساس سوابق تحصیلی یا رتبه داوطلبانی است که در مرحله اول قبول نشده‌اند.
علاوه بر این، بخشی از ظرفیت‌های خالی به پذیرش نیمسال دوم (بهمن‌ماه) منتقل می‌شود تا داوطلبانی که در مهرماه انتخاب رشته نکرده‌اند، بتوانند در دانشگاه ثبت‌نام کنند. این فرصت بیشتر برای رشته‌های بدون آزمون در نظر گرفته شده است.
سیاست دیگر آموزش عالی، گسترش پذیرش بدون آزمون بر اساس سوابق تحصیلی است. به این ترتیب، داوطلبانی که رتبه لازم برای رشته دلخواهشان را به دست نیاورده‌اند، می‌توانند صرفاً با معدل دیپلم وارد دانشگاه شوند.
کارشناسان اما تأکید می‌کنند که پر کردن صندلی‌ها تنها با روش‌های مقطعی امکان‌پذیر نیست. آن‌ها معتقدند بخشی از مشکل به کیفیت پایین آموزشی و امکانات محدود برخی دانشگاه‌ها بازمی‌گردد. بنابراین ارتقای کیفیت آموزش و بهبود خدمات رفاهی می‌تواند عامل مهمی برای جذب بیشتر دانشجویان باشد.
از سوی دیگر، نبود بازار کار مناسب برای بسیاری از رشته‌ها نیز در کاهش استقبال داوطلبان نقش داشته است. به همین دلیل پیشنهاد شده که ظرفیت پذیرش در رشته‌های کم‌تقاضا کاهش یافته و به‌جای آن، در حوزه‌های نوظهور مانند فناوری اطلاعات، هوش مصنوعی و رشته‌های مهارت‌محور افزایش یابد.
مسئولان آموزش عالی همچنین بر لزوم توسعه دوره‌های مجازی و ترکیبی تأکید دارند تا دانشجویانی که به دلیل مسافت یا هزینه‌های زندگی در شهرهای دیگر از تحصیل منصرف می‌شوند، بتوانند از طریق آموزش از راه دور به تحصیل ادامه دهند.
در کنار این اقدامات، کاهش هزینه‌های تحصیل و ارائه تسهیلات مالی نیز به‌عنوان راهکاری برای جلوگیری از خالی ماندن صندلی‌ها مطرح شده است. شهریه‌های سنگین دانشگاه‌های غیردولتی و شبانه موجب شده بسیاری از داوطلبان از ثبت‌نام صرف‌نظر کنند.
به‌این‌ترتیب، صندلی‌های خالی دانشگاه‌ها در کوتاه‌مدت از طریق تکمیل ظرفیت و پذیرش بدون آزمون مدیریت می‌شوند، اما در بلندمدت نیاز به اصلاحات ساختاری در سیاست‌گذاری آموزشی، متناسب‌سازی رشته‌ها با بازار کار و ارتقای کیفیت دانشگاه‌ها وجود دارد.
صندلی‌های خالی دانشگاه؛ نتیجه سیاست عرضه‌محور و سنجش ناکارآمد
مسئله صندلی‌های خالی در دانشگاه‌ها دیگر یک پدیده مقطعی نیست، بلکه نشانه‌ای از بحران ساختاری در نظام آموزش عالی کشور است. سال‌هاست سیاست‌گذاری بر اساس افزایش عرضه صندلی دانشگاهی بدون توجه به تقاضای واقعی و نیاز بازار کار پیش می‌رود. نتیجه آن، رشته‌ها و دانشگاه‌هایی است که داوطلبان تمایلی به انتخابشان ندارند و هزاران صندلی خالی می‌ماند.
