تحریم‌ها، حقوق بشر و فناوری
تحریم‌ها یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی هستند که در طول تاریخ به طرق مختلف اعمال و اجرا شده‌اند. از تحریم‌های اقتصادی گرفته تا محدودیت‌هایی که در حوزه فناوری شاهد آن هستیم. در این نوشتار، به‌طور خاص بر تأثیر تحریم‌ها بر حوزه فناوری و ارتباط با آن با حقوق بشر تمرکز می‌کنیم؛ حوزه‌ای که اگرچه کمتر در ادبیات عمومی برجسته شده، اما نقش تعیین‌کننده‌ای در فرصت‌های آموزشی، شغلی، اجتماعی و سیاسی مردم دارد.
زهرا مشرف‌جوادی- دکترای حقوق بین‌الملل از دانشگاه علامه و پژوهشگر حقوق بین‌الملل: تحریم‌ها یکی از ابزارهای اصلی سیاست خارجی هستند که در طول تاریخ به طرق مختلف اعمال و اجرا شده‌اند. از تحریم‌های اقتصادی گرفته تا محدودیت‌هایی که در حوزه فناوری شاهد آن هستیم. در این نوشتار، به‌طور خاص بر تأثیر تحریم‌ها بر حوزه فناوری و ارتباط با آن با حقوق بشر تمرکز می‌کنیم؛ حوزه‌ای که اگرچه کمتر در ادبیات عمومی برجسته شده، اما نقش تعیین‌کننده‌ای در فرصت‌های آموزشی، شغلی، اجتماعی و سیاسی مردم دارد. در طول سالیان، آنچه در رویه و تاریخ تحریم‌ها قابل مشاهده است، تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی، منطقه‌ای و یک‌جانبه دولت‌ها بوده و هست. تحریم‌های اقتصادی به‌عنوان یک ابزار جنگی کنار سایر اقدامات نظامی اعمال و اجرا می‌شدند. لذا در اعمال تحریم‌ها ما با انواع متفاوتی از تحریم‌ها مواجهیم؛ تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد، تحریم‌های اتحادیه اروپا و تحریم‌های یک‌جانبه کشورها مانند ایالات متحده آمریکا. تحریم‌ها در گذشته بیشتر در قالب‌های سنتی همچون ممنوعیت تجارت یا انتقال پول ظاهر می‌شدند، اما در دهه اخیر، شکل‌های نوین‌تری از تحریم‌ها ظهور کرده‌اند که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم با فناوری‌های روز، فضای دیجیتال و حقوق ارتباطات و اطلاعات پیوند دارند. به‌عنوان مثال، وقتی یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار ایرانی قادر به استفاده از سرویس‌هایی مانند Google Cloud، یا Amazon Web Services نیست، این فقط یک محدودیت فنی نیست؛ بلکه می‌تواند به معنای ازدست‌رفتن فرصت‌های شغلی، ناتوانی در رقابت با همتایان جهانی، و حتی محرومیت از حق توسعه حرفه‌ای باشد.
