نگاه کوتاه‌مدت و بحران فرصت‌ها در دیپلماسی ایرانی
در ماه‌های اخیر، دیپلماسی ایران با چالش‌ها و فرصت‌های هم‌زمانی مواجه شده که نشان‌دهنده ماهیت پیچیده و پرتنش سیاست خارجی کشور است.
در ماه‌های اخیر، دیپلماسی ایران با چالش‌ها و فرصت‌های هم‌زمانی مواجه شده که نشان‌دهنده ماهیت پیچیده و پرتنش سیاست خارجی کشور است. از یک سو، تحولات منطقه‌ای و بین‌المللی فشارهایی را بر تهران وارد کرده و لزوم اتخاذ تصمیمات سریع و راهبردی را بیش از پیش محسوس کرده است و از سوی دیگر، واکنش‌های داخلی و تحولات اجتماعی و اقتصادی، افق‌های کوتاه‌مدت سیاست خارجی را تحت تأثیر قرار داده و مدیریت فرصت‌ها را با محدودیت‌های عملی روبه‌رو کرده است. در چنین شرایطی، نگاه کوتاه‌مدت به مسائل بین‌المللی، علاوه بر تهدید ثبات و انسجام دیپلماسی، می‌تواند منجر به از دست رفتن فرصت‌های استراتژیک شود. این نوشتار کوتاه در پی بررسی پیامدهای این نگرش و تحلیل فرصت‌ها و محدودیت‌های کنونی دیپلماسی ایران در پرتو تحولات اخیر است. شایان ذکر است که در پایان این تحلیل، سناریوهایی برای آینده این امر ترسیم خواهد شد.
دیپلماسی ایران به دلایل ساختاری و نهادی، غالبا در دام کوتاه‌مدت‌نگری گرفتار شده است. این نگاه، عمدتا متأثر از چرخه‌های سیاسی داخلی، تغییر دولت‌ها و اولویت‌دهی به مسائل ایدئولوژیک و امنیتی فوری است. تصمیم‌گیری‌های دیپلماتیک اغلب در واکنش به تحولات آنی و فشارهای بین‌المللی شکل می‌گیرد، نه بر‌اساس یک استراتژی بلندمدت و پایدار. این امر منجر به نوعی «سیاست‌زدگی» شده که در آن، منافع ملی در مصلحت‌ها و کسب پیروزی‌های نمادین اما گذرا حل می‌شود. در چنین شرایطی، دیپلماسی به جای پیش‌دستی و ساخت آینده، در حالت انفعال و پاسخ‌گویی صرف به رویدادها قرار می‌گیرد.
