مسیر ناتمام راه‌آهن لرستان؛ پایان این خط بالاخره کجاست؟
به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، بیش از ده سال از آغاز پروژه راه‌آهن لرستان می‌گذرد، اما این طرح زیرساختی مهم هنوز از خط پایان فاصله دارد. در حالی‌که مسئولان از پیشرفت ۵۷ درصدی بخش دورود–خرم‌آباد و فعالیت ۳۰ جبهه کاری خبر می‌دهند، بخش دورود–بروجرد کمتر از ۲ درصد پیشرفت داشته و تکمیل آن منوط به تأمین هزاران میلیارد تومان اعتبار است.
آغاز پروژه و وعده‌های نیمه‌تمام/پیشرفت نامتوازن دو محور ریلی
پروژه راه‌آهن لرستان در سال ۱۳۹۲ کلنگ‌زنی شد؛ طرحی که قرار بود با هدف توسعه اقتصادی، تسهیل حمل‌ونقل کالا و مسافر و اتصال استان به شبکه ریلی کشور، موتور محرک توسعه لرستان شود. اما با گذشت بیش از یک دهه از آغاز عملیات، این طرح هنوز به بهره‌برداری نرسیده و تنها بخش‌هایی از آن پیشرفت داشته است.
استاندار لرستان اخیراً با تأکید بر فراملی بودن این طرح اعلام کرد: «در سال گذشته بیش از ۱.۷ هزار میلیارد تومان اعتبار به پروژه تزریق شد و هم‌اکنون ۳۰ جبهه کاری فعال در حال فعالیت هستند.»
بر اساس اعلام مسئولان، بخش دورود–خرم‌آباد این خط ریلی تاکنون حدود ۵۷ درصد پیشرفت داشته، اما در بخش دورود–بروجرد میزان پیشرفت هنوز کمتر از ۲ درصد است؛ اختلافی که به گفته کارشناسان ناشی از تفاوت در میزان تخصیص اعتبار و حجم عملیات فنی دو محور است.
زیرساخت‌های فنی در حال تکمیل/فرصت اشتغال‌زایی این پروژه‌ها
مسیر دورود–خرم‌آباد در مجموع ۱۱۴ کیلومتر طول دارد که ۳۳ کیلومتر آن تونل است؛ تاکنون ۱۷ کیلومتر از این تونل‌ها حفاری شده‌اند. در این مسیر همچنین احداث ۲۷ پل بزرگ به طول ۵۴۰۰ متر، ۴۲ تقاطع به طول ۳۳۰۰ متر، ۲۴۴ دهنه آب‌راه و ۱۵ دیوار به طول ۳ هزار متر پیش‌بینی شده است.
در حوزه عملیات خاکی نیز از ۱۲.۳۱ میلیون مترمکعب خاک‌برداری، تاکنون ۹.۹ میلیون مترمکعب انجام شده و از ۹.۸ میلیون مترمکعب خاکریزی، بیش از ۲.۳۷ میلیون مترمکعب به پایان رسیده است.
در حال حاضر ۸۸۱ نفر به‌طور مستقیم (۶۴۷ نفر در شیفت روز و ۲۳۴ نفر در شیفت شب) و ۲۷۵ نفر به‌طور غیرمستقیم در این پروژه مشغول فعالیت هستند. این سطح از اشتغال‌زایی، نشان‌دهنده ظرفیت بالای پروژه برای رونق‌بخشی به اقتصاد استان در صورت تکمیل آن است.
چالش بزرگ؛ تأمین منابع مالی
با وجود پیشرفت فیزیکی پروژه، مهم‌ترین مانع همچنان کمبود منابع مالی است. به گفته مدیران طرح، برای تکمیل مسیر دورود–خرم‌آباد تا مرحله ریل‌گذاری، حدود ۱۰ همت برای اجرا و یک همت برای تملک اراضی نیاز است.
بخش دورود–بروجرد نیز برای رسیدن به همین مرحله به ۴.۵ همت برای عملیات اجرایی و ۰.۱ همت برای تملک نیاز دارد. پیش‌بینی می‌شود در صورت تأمین منابع، بخش اول تا پایان ۱۴۰۶ و بخش دوم تا پایان ۱۴۰۷ آماده ریل‌گذاری شود.
گفتنی است در سال‌های گذشته بخشی از منابعی که قرار بود از محل خصوصی‌سازی و فروش سهام فولاد خوزستان تأمین شود، از سال ۱۳۹۶ متوقف شد و اکنون بخشی از بودجه پروژه از محل تهاتر نفت خام با استجازه مقام معظم رهبری پرداخت می‌شود.
حجت‌الاسلام والمسلمین سید احمدرضا شاهرخی نماینده ولی‌فقیه در لرستان نیز طی سال‌های اخیر همواره از اهمیت این پروژه ملی سخن گفته است، در این راستا بیستم تیرماه سال جاری در خطبه‌های نماز جمعه خرم‌آباد اظهار داشت: تزریق اعتبار کافی از دولتمردان کشوری را نسبت به سد معشوره، راه‌آهن دورود – خرم‌آباد – اندیمشک و دورود – بروجرد می‌خواهیم، اینها نیاز به تزریق اعتبار بیشتر دارند و حتماً نیاز است که نمایندگان مجلس شورای اسلامی همدل در کنار قوه مجریه در لرستان این امور را پیگیری جدی کنند تا استان ما هم به آن نتیجه لازم برسد.
مشکلات مالی علت تعطیلی چندساله پروژه
در این راستا مهدی مجیدی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار لرستان در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرافلاک، با اشاره به اینکه این پروژه یکی از حجیم‌ترین پروژه‌های راه‌آهن کشور است، اظهار داشت: پروژه راه‌آهن دورود – خرم‌آباد بخشی از طرح دورود – خرم‌آباد – اندیمشک و پروژه دورود – بروجرد بخشی از طرح دورود – بروجرد – ملایر است که اولی استان لرستان را به کریدور جنوب و بندر امام و دومی به کریدور ریلی غرب و استان‌های کردستان، ایلام و کشور عراق وصل می‌کند.
وی افزود: بخش اول پروژه در دی‌ماه سال ۱۳۹۲ با قراردادی به مبلغ ۴۶۹ میلیارد تومان کلنگ‌زده شد و بلافاصله آغاز به‌کار کرد و بخش دوم از بهار امسال در قالب ۲۵ درصد قرارداد اصلی به قرارگاه خاتم‌الانبیاء (ص) ابلاغ شد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار لرستان عنوان کرد: منبع تأمین اعتبار پروژه در سال‌های اولیه منابع صندوق خصوصی‌سازی و فروش سهام فولاد خوزستان بود که در سال ۹۶ متوقف و این پول به اتمام رسید، مشکلات تأمین مالی و ضعف قرارداد برای پوشش هزینه‌های اجرا، باعث تعطیلی چند ساله پروژه و طول مدت تکمیل آن شد و در حال حاضر از محل استجازه رهبری برای تهاتر نفت خام اعتبار پروژه تأمین می‌شود.
امیدها به صدای سوت قطار در لرستان زنده بماند؟
با وجود همه دشواری‌ها، امیدها برای تکمیل راه‌آهن لرستان همچنان زنده است. طرحی که در صورت بهره‌برداری، می‌تواند نه‌تنها چهره حمل‌ونقل استان بلکه جایگاه اقتصادی آن در کشور را دگرگون کند و لرستان را به یکی از حلقه‌های مهم کریدور‌های ریلی ایران تبدیل سازد. مردم این دیار بیش از هر زمان دیگری منتظرند تا صدای سوت نخستین قطار در لرستان طنین‌انداز شود.
