شبکه شرقشورش دیجیتال در کاتماندو
هفته پیش، خیابانهای کاتماندو و شهرهای دیگر نپال، شاهد انفجاری بودند که محصول سالها نارضایتی مزمن و ادراک جمعی از فساد و تبعیض بود. نسل جوانی که در فضای دیجیتال پرورش یافته و شبکههای اجتماعی، اپلیکیشنهای پیامرسان و بسترهای آنلاین، نقشی فراتر از سرگرمی و ارتباط اجتماعی برایش داشته، با فیلترینگ موقت و محدودسازی پلتفرمها، جرقهای پیدا کرد تا صدای خود را به خیابانها برساند.
هفته پیش، خیابانهای کاتماندو و شهرهای دیگر نپال، شاهد انفجاری بودند که محصول سالها نارضایتی مزمن و ادراک جمعی از فساد و تبعیض بود. نسل جوانی که در فضای دیجیتال پرورش یافته و شبکههای اجتماعی، اپلیکیشنهای پیامرسان و بسترهای آنلاین، نقشی فراتر از سرگرمی و ارتباط اجتماعی برایش داشته، با فیلترینگ موقت و محدودسازی پلتفرمها، جرقهای پیدا کرد تا صدای خود را به خیابانها برساند. انقلاب نسل Z در نپال، نشان داد که دیگر نمیتوان اعتراضات جوانان را با چارچوبهای سنتی سیاسی تحلیل کرد و ابزارهای فناوری و شبکههای اجتماعی، علت نیستند، بلکه بستر و میدان نمایش مطالبات هستند.
تجربه نپال، هشدار صریحی است برای سایر نقاط جهان که با جمعیت جوان دیجیتالمحور روبهرو هستند. در زمانی که فساد، نابرابری و ناکارآمدی سیستماتیک با محدودسازی آزادیهای ارتباطی ترکیب شود، کوچکترین جرقه میتواند انفجاری اجتماعی ایجاد کند که مسیر سیاست و قدرت را برای همیشه تغییر دهد. ممنوعیت اخیر شبکههای اجتماعی در نپال، بهعنوان نمادی از محدودسازی آزادی بیان، جرقهای برای اعتراضات شد، اما علت اصلی نارضایتی نبود. این فیلترینگ صرفا عامل محرک اعتراضات بود، در حالی که ریشه مشکلات در فساد گسترده، ناکارآمدی حکومت و تبعیضهای اقتصادی و اجتماعی قرار داشت. در تحلیلهای داخلی، گاهی اینترنت یا محدودیتهای شبکهای بهعنوان علت اصلی بحرانها مطرح میشوند، در حالی که کاستلز بارها تأکید کرده است، اینترنت و شبکههای اجتماعی خود عامل انقلاب نیستند و بیشتر نقش ابزار سازماندهی و ارتباط میان معترضان را دارند. نسل جوان نپال، با تجربه ناکارآمدی سیستم سیاسی و مشاهده فساد فراگیر، دیگر حاضر به پذیرش ساختارهای سنتی و بدون پاسخگویی نیست.
