شبکه شرقغیبت، خرید و معافیت
غیبت، خرید، معافیت و درخواست برای حذف، رویکرد غالب جامعه نسبت به خدمت سربازی است. پسران جوان، سربازی را وقت تلف‌کردن می‌دانند؛ جایی که از زندگی عقب می‌افتند بدون اینکه تخصصی به آنها اضافه شود. همین هم شده تا هزار راه برای دورزدن این دو سال بروند؛ از غیبت‌های چندساله به امید معافیت سنی تا جعل سند و مدرک برای گرفتن معافیت پزشکی یا انتخاب تحصیلات تکمیلی برای به تعویق انداختنش.
غیبت، خرید، معافیت و درخواست برای حذف، رویکرد غالب جامعه نسبت به خدمت سربازی است. پسران جوان، سربازی را وقت تلف‌کردن می‌دانند؛ جایی که از زندگی عقب می‌افتند بدون اینکه تخصصی به آنها اضافه شود. همین هم شده تا هزار راه برای دورزدن این دو سال بروند؛ از غیبت‌های چندساله به امید معافیت سنی تا جعل سند و مدرک برای گرفتن معافیت پزشکی یا انتخاب تحصیلات تکمیلی برای به تعویق انداختنش. در تمام این سال‌ها هم هر چند وقت یک بار خبری درباره خرید سربازی، کوتاه‌شدن دوره آن و... منتشر می‌شود، گاهی شایعه است و گاهی هم طرحی در دست بررسی. مثل ۲۰ شهریور‌ماه که خبری به نقل از کمیسیون تلفیق مجلس منتشر شد: «خرید سربازی برای مشمولان غایب بیش از پنج سال، در دستور کار قرار گرفته است. این طرح با هدف حمایت از خانواده‌ها و همچنین ایجاد فرصت برای افراد بالای ۳۵ سال و کسانی تدوین شده که به دلیل مشکلات جسمی قادر به انجام خدمت نیستند». در همین خبر، حتی قیمت‌های در نظر گرفته‌شده نیز پیشنهاد شد: «خرید خدمت برای دارندگان مدرک کاردانی و پایین‌تر ۲۵۰ میلیون تومان، کارشناسی 400 میلیون تومان، کارشناسی ارشد 400 میلیون تومان، دکترای پزشکی 600 میلیون تومان، دکترای غیرپزشکی 600 میلیون تومان و برای متخصصان پزشکی۶۰۰ میلیون تومان». هرچند این خبر چهار روز بعد توسط کمیسیون تلفیق مجلس و رئیس سازمان وظیفه عمومی فراجا تکذیب شد؛ «خرید خدمت سربازی شایعه است و مشمولان غایب و غیرغایب باید وضعیت خدمت خود را تعیین تکلیف کنند». ماجرای خرید خدمت اما به سال 1370 و تصمیم شورای عالی امنیت ملی در این زمینه بازمی‌گردد. براساس طرحی که آن زمان ارائه شد، قیمت خرید خدمت سربازی برای افراد با مدرک تحصیلی پایین‌تر از دیپلم 350 هزار تومان، دیپلم 500 هزار تومان و فوق‌دیپلم 600 هزار تومان تعیین شده بود. با استفاده از این طرح در مدت شش سال، 70 هزار نفر از گذراندن سربازی رها شدند. بار دیگر در آذر‌ماه سال 1377 امکان خرید خدمت سربازی برای افراد بالای ۲۰ سال فراهم شد؛ طرحی که به مدت سه سال خرید خدمت سربازی را با مبلغ یک‌میلیون‌و ۸۰۰ هزار تا سه‌میلیون‌و صد هزار تومان امکان‌پذیر کرد. در این طرح بیش از 350 هزار نفر از خدمت سربازی رها شدند. با‌این‌حال، برخی افراد در گفت‌وگو با «شرق» می‌گویند در اوایل دهه ۹۰ نیز شرایط خرید خدمت فراهم شده بود که ظاهرا آخرین بار بود. آن زمان با پرداخت حدود 200 تا 250 میلیون تومان می‌شد سربازی را خرید؛ مبلغی که تنها افراد قشر برخوردار و مرفه توان پرداخت داشتند. خرید خدمت هم محدود به گروه خاصی است. این روزها اما فارغ از شایعه یا حقیقی‌بودن خبر امکان خرید خدمت، خیلی‌ها در نقد این دوره صحبت می‌کنند؛ موضوعی که حتی به وعده‌های انتخاباتی برخی از نامزدهای ریاست‌جمهوری هم رسیده بود. مثل امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی که سال گذشته در مناظرات انتخاباتی وعده داد: «دیوار سخت سربازی اجباری را برای همیشه از جلوی جوانان ایرانی برخواهم داشت و طرح فروش خدمات سربازی و سربازی حرفه‌ای را دنبال خواهم کرد». همان روزها هم کارزاری با عنوان «درخواست حذف همیشگی سربازی اجباری» خطاب به محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس راه‌اندازی شد. این کارزار به امضای 231هزار‌و 593 نفر از شهروندان مرد و زن رسید. در این میان، جوانان سربازی‌رفته یا در حال رفتن به سربازی به «شرق» می‌گویند که گذراندن این دوره، تنها نتیجه‌اش احساس بطالت، اتلاف وقت و تأخیر در اشتغال و کسب تجربه و مهارت است. برای آنها این دوره هیچ دستاوردی ندارد.
حس تعلیق همیشگی
