آزمایش موشک فضایی روز گذشته، ماهوارهبر بود؟/ علت دود نقطه چین در آسمان ایران
روز گذشته، آسمان این سرزمین شاهد صحنهای بود که گویی برگرفته از طومارهای اساطیر است. تصویری در پهنهی فضای مجازی طنین انداخت؛ تصویری از آزمایشی موشکی که نهتنها نگاهها را به خود خیره ساخت، بلکه زمزمههایی پرشکوه در گوش تاریخ انداخت. در جایجای کشور، مردمان سر به آسمان برداشتند و چشم در پی جرمی دوختند که با الگوی پروازی شگفت و ارتفاعی شکوهمند، مرز میان زمین و سپهر را درمینوردید.
این جسم پرنده، نه همچون تیرهای قدیم، بلکه چون پیکانی آهنین از اعماق دانش و اراده برخاست؛ در هیبتی که یادآور موشکهای ماهوارهبر و ابزارهای گشودن دروازههای کیهان بود. رخدادی که تنها یک آزمایش ساده به نظر نمیرسید، بلکه پژواکی از آینده بود؛ آیندهای که در آن، نگاه انسانِ این خاک، فراتر از افقها، به سمت ستارگان دوخته شده است.
بررسی پرتاب روز گذشته و بازار داغ شایعات
پرتاب موشک در روز گذشته باعث ایجاد موجی از شایعات و گمانهزنیها در فضای مجازی و رسانهها شد. این موشک در ابتدا از مناطق شمالشرقی کشور (احتمالاً خراسان) مشاهده شد و مسیر پروازی آن بهسمت جنوبشرقی حرکت کرد. برخی کاربران فضای مجازی ابتدا گمانهزنی کردند که این پرتاب احتمالاً از نوع موشک بالستیک قارهپیما بوده، چرا که پرتاب در ارتفاع بسیار بالایی انجام گرفت و بهوضوح در بخشهای وسیعی از کشور قابل مشاهده بود. اما پس از تحلیلهای بیشتر و بررسیهای تخصصی، احتمال اینکه این پرتاب مرتبط با یک ماهوارهبر باشد، بیشتر بهنظر میرسد.
آیا این پرتاب، آزمایش ماهوارهبر ذوالجناح بود؟
با توجه به مسیر پروازی موشک و مناطق مختلفی که در آن دیده شد، میتوان نتیجه گرفت که این پرتاب احتمالاً مربوط به یک ماهوارهبر بوده است. بهخصوص که ارتفاع پرتاب بهقدری زیاد بود که امکان مشاهده آن از نقاط مختلف کشور فراهم شد.
این ویژگی بهویژه با ماهوارهبر ذوالجناح همخوانی دارد، چرا که این ماهوارهبر میتواند ماهوارههایی با وزن ۱۰۰ یا ۲۰۰ کیلویی را به مدارهای بالا ارسال کند و بهطور طبیعی در فضاهایی با ارتفاعات مختلف دیده میشود.
دود نقطهچین، پیشران جدید ساخت ایران؟
در میان شایعات، نکتهای که توجه بسیاری را جلب کرد، دود نقطهچینی بود که پس از پرتاب مشاهده شد. علت دود نقطهچین ممکن است بهدلیل استفاده از یک سیستم پیشرانش جدید باشد که بهطور موقت و در مراحل خاصی از پرتاب، دودی بهصورت نقطهای از موشک منتشر میکند.
این احتمال وجود دارد که سیستم پیشرانش جدیدی برای ایجاد کنترل دقیقتری در فضا، با فناوری پیشرانش نقطهای (سوخت جامد یا مایع) آزمایش شده باشد. در بسیاری از سیستمهای پیشرانش جدید، مراحل متعددی از روشن و خاموش شدن موتور در فواصل زمانی مشخص برای بهبود عملکرد در مدارهای مختلف ایجاد میشود که میتواند باعث ایجاد دود نقطهای شود.
بررسی احتمال پرتاب آزمایشی ماهوارهبر ذوالجناح
در حالی که گمانهزنیهای مختلفی درباره ماهیت پرتاب روز گذشته وجود دارد، تحلیلها نشان میدهد که این پرتاب ممکن است یک آزمایش از ماهوارهبر ذوالجناح بوده باشد. ماهوارهبر ذوالجناح، که ترکیبی از سوخت جامد و مایع است، بهطور خاص برای پرتاب ماهوارهها به مدارهای بالای زمین طراحی شده و از قابلیت پرتاب ماهوارههایی با وزن ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلوگرم برخوردار است.
ایران و برنامههای فضایی پیشرفته
پرتابهای اخیر نشاندهنده تلاشهای مستمر ایران برای پیشبرد برنامههای فضایی خود است. در راستای این اهداف، ایران در حال توسعه ماهوارهبرهایی با قابلیتهای مختلف است که بتوانند بهطور مؤثری ماهوارههای سنگینتری را به مدارهای دورتر بفرستند. این اهداف در قالب پروژههایی مانند منظومه ماهوارهای شهید سلیمانی و استفاده از موشکهایی چون سروش برای پرتاب ماهوارههای زمینآهنگ دنبال میشود.
ایران همچنین در تلاش است تا با بهکارگیری تکنولوژیهای جدید و بهبود مستمر سیستمهای پرتاب، قادر به ارسال ماهوارههایی با تناژ بالاتر به مدارهای مختلف باشد. سالاریه، رییس سازمان فضایی ایران ، پیشتر در مصاحبه ای راجع به توسعه صنعت فضایی گفت: "اکنون زیستبوم فضایی کشور به خوبی در حال شکلگیری است و ماهوارههای زیادی با توان بومی ساخته یا در حال ساخت هستند. ورود بخش خصوصی به این حوزه نیز باعث افزایش رقابت میان بازیگران داخلی شده که این موضوع سرعت و کیفیت تولیدات را به طرز چشمگیری ارتقا میدهد.
با افزایش تعداد ماهوارهها و حجم دادههای دریافتی، سرعت و دقت تحلیلها در مدیریت منابع ارزشمند کشور افزایش خواهد یافت که این امر به تصمیمگیریهای بههنگامتر و مؤثرتر در حوزههای مختلف کمک میکند. گسترش کاربردهای صنعت فضایی، به ویژه در حوزه تصویر، امری اجتنابناپذیر است و این مهم، انگیزه سازمان فضایی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را برای حضور و رشد روزافزون این صنعت تقویت میکند"
با توجه به شواهد موجود و تحلیلهای ارائهشده، بهنظر میرسد که پرتاب روز گذشته احتمالاً آزمایشی از ماهوارهبر ذوالجناح بوده است. وجود دود نقطهچین در این پرتاب، همچنان در هالهای از ابهام باقی مانده و ممکن است مربوط به آزمایش سیستم پیشرانش جدید یا مشکلات احتمالی در مرحله دوم موتور باشد. در هر صورت، برنامه فضایی ایران همچنان در حال پیشرفت است و با پرتابهای آزمایشی مستمر، جمهوری اسلامی ایران در تلاش است تا در آیندهای نزدیک، ماهوارههایی با وزنهای سنگینتر و قابلیتهای پیشرفتهتر را به مدارهای مختلف ارسال کند.
مطابق برنامه ریزی های صورت گرفته کشور ما در مسیر تبدیل شدن به یک قدرت قضایی پایدار است که ضمن جهش سنگین تکنولوژیک میتواند ارز آوری قابل توجهی هم برای کشور در قالب ارائه خدمات فضایی داشته باشد.