ترامپ به دنبال تکرار بازی شکست خورده در افغانستان/ چرا پایگاه بگرام حیاتی است؟
به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری دانشجو؛ دونالد ترامپ، رئیس جمهور جنجالی ایالات متحده پس از اظهاراتش درباره برنامه‌های توسعه‌طلبانه‌اش، از جمله بازپس‌گیری کنترل کانال پاناما، تبدیل کانادا به یک ایالت آمریکا، و خرید جزیره گرینلند، اکنون ترامپ بار دیگر از تمایلش برای بازپس‌گیری پایگاه بگرام در افغانستان سخن گفته است.
وی همچنین به همراه رژیم صهیونیستی ایران را مورد حمله قرار داده و تأسیسات هسته‌ای آن را بمباران کرده است. از سوی دیگر با حمایت مالی از رژیم اسرائیل و فروش تسلیحات باعث شهادت تعداد زیادی از مردم فلسطین به ویژه غیرنظامیان و کودکان شده است.
چرا پایگاه بگرام اهمیت دارد؟
پایگاه بگرام فقط یک پایگاه نظامی نبود. این مجموعه عظیم، که در فاصله حدود ۶۰ کیلومتری شمال کابل واقع شده، برای بیش از دو دهه، قلب تپنده عملیات‌های نظامی ایالات متحده و ناتو در افغانستان بود.میدان هوایی بگرام داری ۳ آشیانه بزرگ، یک برج کنترل، چندین ساختمان پشتیبانی و ۱۳۰۰۰۰ متر مربع فضای پرواز است.
در ژوئیه ۲۰۲۱، درست پیش از سقوط کابل، آخرین سربازان آمریکایی این پایگاه را ترک کردند. خروجی که برای بسیاری در واشنگتن نیز تلخ، تحقیرآمیز و بی‌نظم توصیف شد. همان خروجی که امروز دست‌مایه حملات سیاسی دونالد ترامپ به جو بایدن شده است.
ترامپ در اظهارات اخیرش، بازپس‌گیری بگرام را نه‌تنها ممکن، بلکه ضروری توصیف کرده است؛ آن‌هم در شرایطی که آمریکا از نظر قانونی و سیاسی هیچ جایگاهی برای حضور در افغانستان ندارد. اما از دیدگاه ترامپ، بگرام بیش از آنکه یک پایگاه نظامی باشد، یک نقطه ژئوپلیتیکی کلیدی است، درست در نزدیکی چین، ایران، پاکستان و آسیای مرکزی.
جدال قدیمی ترامپ با بایدن
ترامپ بارها ثابت کرده که دوست دارد پرونده‌های قدیمی را باز کند تا به رقبای خود، به‌ویژه بایدن، حمله کند. و چه موضوعی بهتر از افغانستان، جایی که بایدن به خاطر خروج شتاب‌زده‌اش به‌شدت مورد انتقاد قرار گرفته است؟
به نظر می‌رسد ترامپ بیشتر به دنبال یادآوری شکست‌های بایدن است و نمی‌تواند این اظهارات را عملی کند. در همین حال، چهره‌های دموکرات و حتی برخی از نظامیان سابق، اظهارات ترامپ را "پوپولیستی، خطرناک و بی‌اساس" می‌دانند.
اما مسئله اینجاست: ترامپ صرفاً یک سیاستمدار نیست. او تاجری‌ست که باور دارد می‌توان با تهدید، معامله‌های بزرگ را رقم زد. او پیش‌تر نیز درباره خرید گرینلند یا کنترل کانال پاناما صحبت کرده بود مواردی که هیچ‌گاه عملی نشدند، اما سر و صدای جهانی زیادی ایجاد کردند.
کابل چه می‌گوید؟
در کابل، اظهارات ترامپ نه‌تنها با واکنش تند، بلکه با نگرانی جدی مواجه شده‌اند. وزارت خارجه دولت افغانستان صریحاً اعلام کرده که اجازه بازگشت هیچ نیروی نظامی خارجی به خاک افغانستان را نخواهد داد. ذاکر جلالی، از مقامات ارشد وزارت خارجه، گفت:"ترامپ ممکن است تاجر ماهری باشد، اما افغانستان بازاری برای فروش نیست."
وی افزود که چنین سخنانی، هرچند شاید در ظاهر تبلیغاتی باشد، اما تأثیرات جدی بر افکار عمومی، تعاملات منطقه‌ای و اعتبار دولت افغانستان دارد.
امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، نیز با لحنی شدیدتر واکنش نشان داد و ادعای ترامپ مبنی بر حضور چینی‌ها در بگرام را "بی‌اساس و تحریک‌آمیز" خواند. وی تأکید کرد که افغانستان "به هیچ قدرت خارجی اجازه استفاده نظامی از خاکش را نخواهد داد."
اگرچه تاکنون چین و روسیه به‌صورت رسمی به اظهارات ترامپ واکنش نداده‌اند، اما منابع منطقه‌ای می‌گویند نگرانی‌هایی جدی در پکن و مسکو نسبت به بازگشت احتمالی آمریکا به افغانستان وجود دارد.
چین، با سرمایه‌گذاری‌های عظیم در پروژه‌های زیربنایی در افغانستان، نمی‌خواهد حضور نظامی آمریکا در همسایگی‌اش دوباره احیا شود. از سوی دیگر، روسیه که در آسیای مرکزی نفوذ سنتی دارد، به‌خوبی می‌داند که پایگاه بگرام می‌تواند بار دیگر به ابزار فشار آمریکا در مرزهای جنوبی‌اش تبدیل شود.
تحلیلگران معتقدند که باز شدن چنین پرونده‌هاییعلاوه بر اثرگذاری داخلی، بازی‌های اطلاعاتی و روانی در سطح منطقه‌ای نیز به‌همراه دارد.
کارشناسان نظامی افغان مانند متین هاشمی معتقدند که از نظر لجستیکی، سیاسی و حتی نظامی، بازگشت به بگرام یک پروژه پرهزینه، خطرناک و کم‌ثمر برای آمریکاست. وی می‌گوید:"افغانستان امروز، افغانستان ۲۰۰۱ نیست. نه ملت، نه حکومت و نه منطقه، پذیرای حضور نظامی خارجی نیستند."
همچنین وضعیت فعلی بگرام، که به‌مدت بیش از چهار سال توسط دولت افغانستان اداره شده، نیازمند بازسازی کامل برای بهره‌برداری نظامی در سطح آمریکا خواهد بود پروژه‌ای که میلیاردها دلار هزینه خواهد داشت، در شرایطی که واشنگتن درگیر بحران‌های داخلی و خارجی متعددی است.
