فریدون نجفی: قصه‌های بومی ظرفیت جهانی شدن دارند
به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، فریدون نجفی درباره سطح کیفی انیمیشن‌های حاضر در جشنواره کودک و نوجوان گفت: «در قیاس با دوره‌های گذشته، کیفیت آثار امسال نشان می‌دهد که انیمیشن ایران دیگر در مرحله تجربه‌گری صرف نیست و به بلوغی نسبی رسیده. حالا کمتر اثری صرفاً برای تمرین ساخته می‌شود و بیشتر آثار در پی یافتن هویت مستقل و جهانی هستند.»
او درباره جنبه‌های فنی این آثار افزود: «حرکت‌سازی و ریگینگ همچنان نقطه ضعف جدی بسیاری از آثار است، اما طراحی شخصیت و صداگذاری رشد قابل توجهی داشته. ما استعداد‌های فنی در ایران داریم، اما کمبود امکانات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری باعث می‌شود تکنیک‌ها به پختگی کامل نرسند.»
نجفی خلاقیت در قصه‌گویی را ویژگی برجسته آثار امسال دانست و گفت: «به‌خصوص در پرداختن به قصه‌های بومی و افسانه‌ها که ظرفیت بالایی برای جهانی شدن دارند، شاهد خلاقیت‌های تازه بودیم. البته تکنیک بصری همچنان با محدودیت‌های مالی و تجهیزاتی دست به گریبان است.»
این کارگردان سینما مهم‌ترین چالش انیمیشن‌سازان جوان ایرانی را «شکاف بین استعداد و زیرساخت» عنوان کرد و توضیح داد: «جوانان ما ایده و توان فنی دارند، اما چرخه تولید، آموزش مداوم و حمایت مالی مستمر وجود ندارد. بسیاری از پروژه‌ها نیمه‌کاره می‌ماند، چون تأمین مالی در ایران وابسته به مقطع کوتاه و سلیقه‌ای است.»
او نقش جشنواره‌ها را در این مسیر حیاتی توصیف کرد و گفت: «اگر جشنواره فقط ویترین نباشد و به کارگاه یا آزمایشگاه تولیدی تبدیل شود، می‌تواند تفاوت بسازد. حمایت واقعی یعنی پیگیری برای تولید، معرفی استعداد‌ها به نهاد‌های سرمایه‌گذار و ایجاد شبکه‌ای بین‌المللی برای عرضه آثار.»
نجفی همچنین به مسئله کمبود بودجه اشاره کرد و گفت: «کمبود بودجه معمولاً اول به تکنیک ضربه می‌زند؛ چرا که تجهیزات، نرم‌افزار‌های به‌روز و نیروی متخصص هزینه‌بر هستند. اما وقتی تیم سازنده با محدودیت شدید روبه‌رو می‌شود، روایت هم ساده و محافظه‌کارانه می‌شود؛ بنابراین در عمل، هم تکنیک آسیب می‌بیند هم محتوا.»
او جایگاه آثار ایرانی را در مقایسه با خارجی‌ها قابل توجه دانست: «اگرچه در بعد فنی هنوز فاصله‌ای وجود دارد، اما از منظر هویت فرهنگی و خلاقیت داستانی، آثار ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارند. دنیا دنبال صدا‌های تازه و روایت‌های غیرکلیشه‌ای است و انیمیشن ایران این ظرفیت را دارد که متمایز باشد.»
نجفی با اشاره به ظرفیت رقابت جهانی افزود: «با وجود موفقیت‌های بین‌المللی همچون اسکار انیمیشن ایرانی در سایه سرو، ما نشان داده‌ایم که می‌توانیم در رقابت جهانی حضور داشته باشیم. ظرفیت اصلی ما نه در بودجه‌های میلیاردی بلکه در روایت‌های بومی و جهان‌شمول است.»
او درباره ارتباط آثار امسال با مخاطب کودک و نوجوان نیز توضیح داد: «بخشی از آثار توانستند زبان کودکان را پیدا کنند، اما برخی هنوز به جای کودک، برای بزرگسالان و داوران جشنواره ساخته شده‌اند. رمز موفقیت انیمیشن کودک، درک صادقانه جهان کودکانه است، نه صرفاً شعار یا آموزش مستقیم.»
نجفی در پایان گفت: «نقطه قوت آثار امسال جسارت ورود به قصه‌های بومی و افسانه‌های فراموش‌شده بود. اما نقطه ضعف، کمبود نگاه بلندمدت در شخصیت‌پردازی است؛ بسیاری از شخصیت‌ها ظرفیت تبدیل شدن به کاراکتر ماندگار را داشتند، اما در حد طرح باقی ماندند.»
