راه‌های قوی شدن کشور در چیست؟
به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، رهبر معظم انقلاب در سخنان اخیر خود با تأکید بر اینکه «تنها راه علاج کشور قوی شدن است»، مسیر روشنی برای آینده ایران ترسیم کردند. این سخن بیش از یک شعار، راهنمای عملیاتی است؛ تجربه تاریخی نشان داده است کشوری که در ابعاد علمی، اقتصادی، دفاعی و نهادی قوی باشد، نه تنها در برابر فشار‌ها آسیب‌پذیر نخواهد بود، بلکه توان اثرگذاری در منطقه و جهان را پیدا می‌کند؛ بنابراین پرسش اصلی این است که مؤلفه‌های قوی شدن چیست و چگونه می‌توان آنها را به یک راهبرد عملیاتی تبدیل کرد.
هیچ کشوری بدون سرمایه انسانی قوی نمی‌تواند پیشرفت کند. ایران امروز با میلیون‌ها جوان مستعد روبه‌روست که ظرفیت تبدیل شدن به موتور رشد و توسعه را دارند. اما این سرمایه عظیم تنها زمانی بالفعل خواهد شد که آموزش و مهارت‌آموزی با کیفیت در اولویت قرار گیرد. تجربه جهانی نشان می‌دهد که کشور‌هایی موفق‌ترند که آموزش را از حفظیات صرف به سمت پرورش خلاقیت و حل مسئله هدایت می‌کنند. پیوند دانشگاه با صنعت و میدان عمل، نقش تعیین‌کننده‌ای در تبدیل استعداد‌ها به توانمندی واقعی دارد.
اما داشتن نیروی انسانی توانمند کافی نیست؛ باید این توانمندی در قالب اقتصاد متنوع و دانش‌بنیان بالفعل شود. اقتصاد تک‌محصولی و وابسته به خام‌فروشی، آسیب‌پذیر است و زمینه فشار و مداخله خارجی را فراهم می‌کند. حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان و تولید کالا‌های پیچیده و با ارزش افزوده بالا، تاب‌آوری کشور را افزایش می‌دهد و فرصت‌های صادراتی و فناوری را بهبود می‌بخشد. این پیوند میان سرمایه انسانی و اقتصاد، ستون اصلی قدرت ملی است.
در ادامه، بدون پژوهش و نوآوری، هیچ کشور قوی نمی‌شود. تحقیق و توسعه موتور رشد بلندمدت است و به اقتصاد دانش‌بنیان هویت می‌بخشد. سرمایه‌گذاری هدفمند در پژوهش، حمایت از استارتاپ‌ها و پروژه‌های مشترک دانشگاه-صنعت، زمینه تبدیل دانش به فناوری و نوآوری را فراهم می‌کند و به کشور اجازه می‌دهد در عرصه‌های منطقه‌ای و جهانی نقش‌آفرین باشد.
یکی دیگر از مؤلفه‌های حیاتی، استقلال و امنیت انرژی است. فناوری‌های نوین و هسته‌ای صلح‌آمیز، علاوه بر تولید انرژی پاک و ارزان، کاربرد‌های پزشکی، کشاورزی و صنعتی گسترده‌ای دارند. کشوری که در این زمینه‌ها خودکفا باشد، در برابر فشار‌های خارجی مقاوم خواهد بود و می‌تواند هزینه‌های داخلی را کاهش دهد. استقلال انرژی و فناوری، مکمل اقتصاد و پژوهش است و امنیت ملی را تقویت می‌کند.
اما همه این توانمندی‌ها بدون تاب‌آوری اقتصادی و حکمرانی کارآمد ناقص خواهد بود. تجربه تحریم‌ها نشان داده است که اقتصاد بدون زنجیره‌های تأمین داخلی و مدیریت هدفمند، شکننده است. سیاست‌گذاری هوشمند، ذخایر استراتژیک، نهاد‌های شفاف و پاسخگو، و ثبات قوانین، پایه‌های یک کشور قوی را شکل می‌دهند و زمینه را برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی فراهم می‌کنند.
نهایتاً، هیچ کشوری بدون بازدارندگی و وحدت ملی نمی‌تواند قوی شود. توان دفاعی و بازدارنده، ترکیبی از فناوری بومی، صنایع دفاعی و روش‌های نامتقارن است، اما مهم‌تر از همه انسجام ملت است. تجربه جنگ ۱۲ روزه اخیر نشان داد که اتحاد مردم سد بزرگ در برابر نقشه‌های دشمنان است و بدون این همبستگی، هیچ قدرت دفاعی کامل نخواهد بود.
قوی شدن کشور مسیری چندبعدی و زمان‌بر است که همه مؤلفه‌ها — سرمایه انسانی، اقتصاد دانش‌بنیان، پژوهش و نوآوری، استقلال انرژی، تاب‌آوری اقتصادی، حکمرانی کارآمد و بازدارندگی — باید به طور هماهنگ پیش بروند. پیام رهبر انقلاب روشن است: در جهانی پرآشوب، کشوری موفق خواهد بود که بر ظرفیت‌های درونی، انسجام ملی و همت جمعی تکیه کند. ایران با پشتوانه انسانی و منابع گسترده، اگر این مسیر را برنامه‌ریزی‌شده و هدفمند دنبال کند، نه تنها تهدید‌ها را تاب خواهد آورد، بلکه آینده‌ای پایدار و پرافتخار برای نسل‌های آینده رقم خواهد زد.
