«ویلایی‌ها» زنانه‌ترین فیلم تاریخ سینمای دفاع مقدس
به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، از مهم‌ترین جلوه‌های حضور بانوان ایرانی در دفاع مقدس نقش پشتیبانی و خدماتی آنان و فراهم آوردن تدارکات لازم برای رزمندگان در جبهه‌های جنگ بود. در آغازین روز‌های تهاجم دشمن بعثی، بیشتر این خدمات به‌صورت خودجوش و کمتر سازمان‌یافته در مراکزی نظیر مساجد، حسینیه‌ها، مدارس و ... با مشارکت فعال بانوان صورت می‌گرفت. فعالیت زنان در ستاد‌های پشتیبانی جبهه و جنگ به موارد خاصی محدود نمی‌شد و آنها متناسب با توانایی‌هایشان فعالیت‌های متنوعی انجام می‌دادند.
اما یکی از قابل‌توجه‌ترین فعالیت‌های بانوان در ایام جنگ تحمیلی شستن لباس‌های رزمندگان و مجروحین بود. با توجه به آن‌که در زمان جنگ تحمیلی رژیم بعث علیه ایران هنوز بسیاری از ستاد‌های پشتیبانی و بیمارستان‌ها مجهز به ماشین‌های لباس‌شویی نبودند؛ لذا زنان به‌صورت داوطلبانه به این کار مشغول شدند. در این زمان بخشی از زنان که دارای تخصص امدادگری نبودند در بیمارستان‌های مناطق جنگی حضور پیدا می‌کردند و به شستن لباس‌های مجروحین و ملحفه‌های بیمارستان می‌پرداختند. یکی از نمود‌های بارز این فعالیت خدماتی را می‌توان در بیمارستان شهید کلانتری اندیمشک دانست، رخت شور خانه‌ای که بعد‌ها از آن به نام حوض خون یادکردند و رهبر انقلاب نیز تعریض در حاشیه کتابی با عنوان حوض خون نوشتند.
اما با توجه به فعالیت‌ها و پشتیبانی‌های صورت گرفته توسط بانوان ایران در ایام جنگ تحمیلی، سینمای ایران آن‌چنان‌که بایدوشاید به موضوع زنان در دفاع مقدس نپرداخته است صدالبته که همواره فهرستی ازاین‌دست آثار وجود دارد که نه‌تنها جزو برترین فیلم‌های این ژانر به شمار می‌روند بلکه در کل سینمای ایران نیز جزو آثار شاخص و ماندگار قلمداد می‌شوند، اما آنچه مقصود است اینکه در مقایسه با ظرفیت‌های و سوژه‌های بکر و نایاب از ایثار و فداکاری‌های بانوان سینما ادای دین نکرده است.
دراین‌بین، اما به جرت می‌توان اذعان کرد که زنانه‌ترین اثر با محوریت زنان در دفاع مقدس را باید فیلم ویلایی‌ها به کارگردانی منیره قیدی نامید، فیلمی که با محوریت ساکنین ویلا‌هایی بیمارستان شهید کلانتری اندیمشک که و روایتگر قصه‌هایی از قاب دوربین یک بانوی فیلم‌ساز با سوژه‌ای از زنان است.
سبد سینمای دفاع مقدس با توجه به تولیداتی همچون هیوا، کیمیا، شیدا، شیار ۱۴۳، دست‌های ناپیدا و ... شاید در نگاه نخست چندان خالی نباشد، اما نکته قابل‌توجه پیرامون ویلایی‌ها این است که این اثر در تاریخ سینمای ایران و دفاع مقدس یک فیلم کاملاً زنانه است که حتی در خرده داستان‌هایش نیز زنان حضور محوری دارند و این در حالی است که اغلب آثاری که پیش‌تر با موضوع زنان در سینمای دفاع مقدس یاد شد دارای این ویژگی منحصر‌به‌فرد نبوده.
هوشمندی نویسنده در انتخاب موضوع، به همراه نوع روایی و زاویه نگاه فیلم‌نامه، برگ برنده منیره قیدی است. او موقعیت دراماتیکی را در درخشان‌ترین حالت جلوی دوربین می‌برد و تلاش می‌کند با نگاه آگاهانه و نو به جنگ و زنان، با حفظ اصول و چهارچوب حرفه‌ای، به تأثیر جنگ بر خانواده‌ها بپردازد و بدین ترتیب مخاطب را با خود همراه کند.
تسلط کارگردان بر جزئی‌ترین عناصر فیلم به‌خوبی قابل‌لمس است. او به‌خوبی فرهنگ آدم‌هایی که درباره‌شان حرف می‌زند ــ همسران رزمندگان ــ را می‌شناسد و تصویری حقیقی از حضور چشمگیر آنان در پشت جبهه، که معمولاً نادیده گرفته‌شده است، را به تصویر می‌کشد؛ و این دلیل همین بس که ویلایی‌ها را اثری موفق در حوزه دفاع مقدس بنامیم.
منیر قیدی ازجمله کارگردانانی که پس از سابقه درخشان در بدنه سینما به‌عنوان منشی صحنه و ایستادگی ده‌ساله برای ساخت ویلایی‌ها ثابت کرد با یک نگاه هوشمندانه، شناخت مناسب از موضوع و کارگردانی دقیق بر اساس چهارچوب‌های معین، می‌توان فیلمی خوب ساخت که موردتوجه مخاطبین و منتقدین قرار بگیرد.
