حقوق ناشنوایان / صدای سکوتی که باید شنیده شود

به گزارش خبرنگاراجتماعی خبرگزاری دانشجو، ۸ مهر ماه و روز ناشنوایان، فرصت افزایش آگاهی اجتماعی و بازنگری در حقوق افرادی از جامعه‌است که با گوش جان صدای ما را می‌شنوند و گاه با نگاهشان، بلند‌ترین سخن‌ها را جاری می‌سازند.

 درجهانی که در هیاهوی صدا‌ها گاه گم می‌شویم، عده‌ای از هیاهوی سکوت در گوششان دیده نمی‌شوند. بخشی از ناشنوایان با سکوت‌شان فریاد می‌زنند که با چشم‌ها و با لمس مهربانی می‌شنوند و با زبانی از جنس نگاه، اشاره و احساساتی که در واژه نمی‌گنجد می‌توانند پیام شان را منتقل کنند.

 روز جهانی ناشنوایان فرصتی‌ست برای بازاندیشی در شیوه‌های ارتباط، آموزش، و همزیستی. این روز نه تنها یادآور حضور پررنگ ناشنوایان در جامعه است، بلکه تلنگری‌ست برای همه ما تا بدانیم حقوق آنان، بخشی جدایی‌ناپذیر از حقوق شهروندی محسوب می‌شود.

 آگاهی عمومی؛ گامی در مسیر همدلی

برای مردم عادی، شناخت و احترام به حقوق ناشنوایان از آموزش آغاز می‌شود. یادگیری زبان اشاره، حتی در سطح ابتدایی، می‌تواند پلی باشد میان دو جهان متفاوت. عباراتی ساده مانند «سلام»، «خوبی؟» یا «ممنونم» به زبان اشاره، می‌توانند دریچه‌ای باشند به ارتباطی انسانی و عمیق و همین طور انتقال احساس ارزشمندی و دیده شدن به بخشی از جامعه که ممکن است به طور محدودتری این احساسات را تجربه کند. 

مشارکت در کمپین‌های آگاهی‌بخش، حمایت از تولید محتوای تصویری با زیرنویس، و حتی لبخندی ساده در مواجهه با یک فرد ناشنوا، همگی گام‌هایی کوچک، اما مؤثر در مسیر همدلی با این افرادند. اینکه هرفردی از جامعه در نقش و جایگاهی که دارد سهمی برای افراد ناشنوا در ارائه خدمات خود قائل باشد و خلاقانه در اجرای آن تلاش کند، می‌تواند نقش چشم گیری در ارتقای کیفیت زندگی این افراد در جامعه به همراه داشته باشد.

همچنین، تغییر نگرش نسبت به ناشنوایی ضروری‌است، ناشنوایی برابر با ناتوانی نیست؛ بلکه نوعی تفاوت در دریافت اطلاعات است که فرد را گا‌ها با محدودیت‌هایی مواجه می‌کند، اما با این حال، سال‌ها است که افراد موفق ناشنوا در عرصه‌های مختلف هنری، ورزشی و... دستاورد‌های متعددی را به‌دست آورده‌اند و مغلوب محدودیت‌ها نشده‌اند.

مسئولیت نهادها؛ از قانون تا اجرا

اگرچه براساس قانون حمایت از معلولان و منشور حقوق شهروندی، ناشنوایان از حقوقی برخوردار هستند، اما این قوانین با چالش‌هایی مواجه است و نهاد‌های مسئول، از دولت تا رسانه‌ها که نقش کلیدی در تحقق حقوق ناشنوایان دارند، باید در پیگیری و اجرای این حقوق جدیت لازم را به عمل آورند. /نظر به اینکه براساس قانون دسترسی برابر به خدمات عمومی، آموزشی، فرهنگی و درمانی جزء حقوق ناشنوایان به شمار می‌رود با این حال ما در بخش قابل توجهی از مراکز عمومی، درمانی، اداری و قضایی با نبود مترجم زبان اشاره مواجه هستیم و یا حتی کارکنان ادارات نیز به آموزش‌های پایه‌ای زبان اشاره اشرافی ندارند، که این موضوع باید مورد توجه قرار بگیرد.

افزون بر مکان‌های خدماتی، سامانه‌های خدمات مختلف از جمله خدمات درمانی باید به آموزش‌های تصویری بیشتری مجهز شوند تا بتوانند پاسخگوی بخشی از پرسش‌های افراد ناشنوا باشند. 

شبکه‌های تلوزیونی، سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مختلف نیز باید با ارائه زیرنویس یا ترجمه هم زمان به صورت زبان اشاره، امکان استفاده از برنامه‌ها و محتوا‌های تولیدی را برای ناشنوایان فراهم کنند. /همچنین با توجه به اینکه از نظر قانونی ناشنوایان نیز حق اشتغال برابر دارند، از همین رو نهاد‌ها باید با ارئه مشوق هایی، کارفرمایان را به استخدام افراد ناشنوا سوق دهند و آنها را مورد حمایت قرار دهند.

و در نهایت فراموش نکنیم که ناشنوایان بخشی از جامعه هستند که احترام به حقوق آنها و تامین نیاز‌هایشان نه یک لطف، بلکه وظیفه‌ای قانونی و انسانی است که در اجرای آن باید مصمم و دغدغه‌مند باشیم.

نویسنده فاطمه پارسایی