لزوم برخورد با فساد بانک آینده و انحلال آن در شرایط کنونی

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، ۷ بسیج دانشجویی دانشگاه های تهران خطاب به سران قوای کشور، پیرامون لزوم برخورد با فساد بانک آینده و انحلال آن در شرایط کنونی نامه ای نوشتند.

متن این نامه به شرح زیر است:

بسم‌ الله الرحمن الرحیم

رؤسای محترم قوای سه‌گانه کشور
سلام علیکم
دشمنی که در میدان‌های نظامی و امنیتی نتوانسته به اهداف خود علیه ملت ایران دست یابد، امروز جبههٔ جنگ را تغییر داده و با تمام توان به عرصهٔ اقتصادی، سیاسی و دیپلماتیک روی آورده است. فشار اقتصادی، تحریم‌های تازه، عملیات روانی و فعال‌سازی مکانیسم ماشه، همه ابزارهایی هستند که برای شکستن روحیهٔ مردم و فرسایش توان ملی به‌کار گرفته می‌شوند. در چنین شرایطی، پیروزی در جبههٔ نظامی تنها وقتی پایدار خواهد بود که با غلبه بر جنگ اقتصادی و صیانت از امید و اعتماد مردم همراه شود. این سرمایهٔ اجتماعی نه با شعار که با اقدامات واقعی و اثرگذار در عرصهٔ اقتصاد حفظ و تقویت می‌شود.

۱. از اقدامات موقتی به اقدامات حقیقی

در شرایطی که فشارهای خارجی روزبه‌روز بیشتر می‌شود، برخی تصمیم‌های اقتصادی در داخل بیشتر کارکرد «مسکن موقت» پیدا کرده‌اند تا بخواهند در پی «درمان ریشه‌ای» باشند. نمونهٔ روشن آن، مطرح شدن طرح حذف صفر از پول ملی است که گرچه در ذات خود اقدامی لازم محسوب می‌شود، اما بدون کنترل تورم و ثبات‌بخشی به اقتصاد، تنها یک تغییر صوری باقی می‌ماند.

انتصاب مدیران جدید در مؤسسات بحران‌زده چون بانک آینده نیز از همین جنس است. انتصاب آقای فرشاد حیدری به‌عنوان مدیرعامل این بانک اگرچه این امکان را می‌دهد که در کوتاه‌مدت از وخیم‌تر شدن اوضاع جلوگیری شود، اما مشکل بانک آینده عمیق‌تر از آن است که با چند اقدام مدیریتی از این قبیل حل شود.

یکی از نکات بسیار اساسی که تا حدی مورد غفلت یا تحلیل اشتباه مراجع و نهادهای نظارتی به‌خصوص بانک مرکزی واقع شده است؛ موضوع برخورد قاطع با این غدهٔ سرطانی در نظام بانکی کشور محسوب می‌شود. برای مثال نسبت زیان انباشتهٔ بانک آینده به پایهٔ پولی در سال ۱۳۹۸، ۱۳ درصد بوده و این نسبت در سال ۱۴۰۲ به ۲۶ درصد رسیده است. این آمار کجا اهمیت پیدا می‌کند؟ آنجایی که اگر بانک مرکزی در آذرماه ۱۳۹۸ به‌جای عزل هیئت‌مدیرهٔ وقت، انحلال بانک را در دستور کار خود قرار می‌داد، تصمیم به‌مراتب بهتری بود و باعث می‌شد اکنون با چنین وضعیتی مواجه نباشیم.

به طور کلی زیان انباشتهٔ بسیار بزرگ، بدهی‌های کلان و ساختار معیوب مالی، موانعی هستند که یک تغییر مدیریتی یا یک فرد به‌تنهایی از پس آن‌ها برنمی‌آید. از این رو اقدام حقیقی برای بهبود وضعیت معیشتی مردم، برخورد با پدیده‌های این‌چنینی در نظام اقتصادی کشور است.

۲. فسادستیزی؛ کلید اعتماد عمومی

مبارزهٔ جدی با فساد مهم‌ترین عامل امیدآفرینی است. رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در دیدار اخیر با مسئولان قوهٔ قضاییه در تاریخ ۱۴۰۴/۰۴/۲۵ فرمودند: «مبارزهٔ با فساد در مردم امید ایجاد می‌کند، اعتماد ایجاد می‌کند.»

با این حال، در پرونده‌هایی مانند بانک آینده شاهد نوعی سکوت خطرناک و عدم برخورد عجیب هستیم. بر اساس گزارش‌های رسمی، این بانک تا پایان آذرماه ۱۴۰۳ دارای:

۴۲۶.۳ همت زیان انباشته

۳۱۳.۹ همت اضافه‌برداشت از بانک مرکزی

۴۲۵.۹ همت منفی در حقوق صاحبان سهام

است و به‌طور میانگین روزانه حدود ۳۶۰ میلیارد تومان زیان به اقتصاد کشور تحمیل می‌کند. ادامهٔ حیات چنین مؤسسه‌ای یعنی تولید بحران به‌صورت زنجیره‌ای در نظام مالی کشور و بی‌تفاوتی نسبت به آن مساوی با تضعیف اعتماد عمومی است.

طبق مواد ۳ و ۴ قانون جدید بانک مرکزی مصوب ۱۴۰۲ و مواد ۲۷ تا ۳۴ همان قانون، همچنین تبصرهٔ مادهٔ ۱۰ ضوابط تأسیس بانک‌های غیردولتی، مسئولیت مستقیم نظارت، پیشگیری از تخلفات و حتی انحلال این‌گونه مؤسسات بر عهدهٔ بانک مرکزی است. افزون بر این، مطابق مادهٔ ۱۹۹ لایحهٔ اصلاح قانون تجارت، انحلال این شرکت‌ها بدون حکم قطعی قضایی امکان‌پذیر نیست؛ یعنی بدون ارادهٔ قاطع قوهٔ قضاییه این فساد مهار نمی‌شود.

۳. ضرورت تصمیم شجاعانهٔ سران قوا

انتظار می‌رود شورای سران قوا با درک شرایط کنونی، گام‌های اساسی و هماهنگ را برای خشکاندن ریشه‌های فساد مالی و اصلاح ساختارهای معیوب اقتصادی بردارد. فرمان تاریخی مقام معظم رهبری در تاریخ ۱۳۸۰/۰۲/۱۰ همچنان معیار است: «خشکانیدن ریشهٔ فساد مالی و اقتصادی و عمل قاطع و گره‌گشا در این باره، مستلزم اقدام همه‌جانبه به‌وسیلهٔ قوای سه‌گانه مخصوصاً دو قوهٔ مجریه و قضائیه است...»

آقایان محترم سران قوای کشور!
اصلاحات اقتصادی اگر حقیقی و عمیق نباشند، تنها مرهمی موقتی بر پیکر بیمار اقتصاد کشور خواهند بود. هر گونه ضعف، هر فعل یا ترک فعلی که جبههٔ اقتصادی کشور را متزلزل کند، بی‌شک به تضعیف امنیت و اقتدار ملی منجر خواهد شد. جریان دانشجویی از شورای سران انتظار دارد که اولویت‌ها را درک کرده و گام‌های محکم برای اصلاح بنیادین نظام اقتصادی بردارد؛ امروز پدیده‌هایی چون بانک آینده بیش از هر زمان دیگری، پیکرهٔ اقتصادی کشور را رنجور ساخته‌ و به آن ضربه وارد می‌کند.