ایران در آستانه سالمندی؛ نگاهی به روز جهانی سالمند
به مناسبت روز جهانی سالمند که هر ساله در اول اکتبر (۹ مهرماه) گرامی داشته می‌شود، کارشناسان حوزه جمعیت و سلامت بار دیگر بر ضرورت توجه جدی به مسائل سالمندی در ایران تأکید کردند.
طبق گزارش‌های رسمی مرکز آمار ایران، کشورمان در حال ورود به دوران سالمندی گسترده است. در حال حاضر بیش از 12 درصد جمعیت ایران را افراد بالای 65 سال تشکیل می‌دهند و پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد این رقم تا دو دهه آینده به بیش از 30 درصد خواهد رسید.
کارشناسان معتقدند افزایش امید به زندگی از یک سو و کاهش نرخ باروری از سوی دیگر، ساختار جمعیتی کشور را به سمت سالخوردگی سوق داده است. این تغییر جمعیتی پیامدهایی چون افزایش نیاز به خدمات درمانی، مراقبت‌های طولانی‌مدت، حمایت‌های اجتماعی و همچنین بازنگری در سیاست‌های اقتصادی و بازنشستگی را به همراه دارد.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی جامعه سالمندی، افزایش شمار سالمندان تنها است. تغییر سبک زندگی، مهاجرت فرزندان به شهرها یا خارج از کشور و کوچک شدن خانواده‌ها موجب شده تعداد قابل توجهی از سالمندان بدون حمایت نزدیکان خود زندگی کنند. تحقیقات نشان می‌دهد تنهایی و انزوای اجتماعی در این قشر نه تنها کیفیت زندگی آنان را کاهش می‌دهد، بلکه خطر ابتلا به بیماری‌های روانی و جسمی، از جمله افسردگی و مشکلات قلبی را نیز افزایش می‌دهد.
سالمندان تنها بیش از هر قشری نیازمند حمایت اجتماعی، خدمات مراقبتی و ایجاد شبکه‌های ارتباطی هستند. توجه به سلامت روان و فراهم کردن زمینه حضور فعال آنان در جامعه باید در اولویت سیاست‌گذاری‌ها قرار گیرد.
کارشناسان حوزه سالمندی تأکید می‌کنند که برای مدیریت بهتر این روند و تضمین آینده‌ای سالم‌تر برای سالمندان، برنامه‌هایی همچون توسعه خانه‌های دوستدار سالمند، گسترش خدمات مراقبت در منزل، ایجاد سامانه‌های هوشمند ارتباطی و حمایتی، ارتقای بیمه‌های درمانی و توانبخشی، و طراحی طرح‌های مشارکتی برای حضور سالمندان در فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی باید هرچه سریع‌تر در دستور کار قرار گیرد.
