افتتاح سیاسی به بن‌بست رسید/ تعویق آبگیری سد نرماب گلستان

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، خانواده‌های روستای جنگنده بالا همچنان داخل کاسه سد سکونت دارند؛ مقوله تملک اراضی بلاتکلیف مانده و مباحثی مانند انتقال قبرستان، پاکسازی خاک‌بستر و جابجایی ریشه‌های قطور درختان قطع شده هنوز لاینحل باقی مانده‌است؛ اما علی اصغر طهماسبی با علم به این شرایط در فروردین ماه امسال وعده داد که سد نرماب در مهرماه آبگیری خواهد شد؛ وعده‌ای که برای بسیاری از کارشناسان و البته اصحاب رسانه بسیار عجیب بود؛ زیرا زیرساخت‌های لازم برای این اقدام فراهم نبود.

این تندرَوی‌های سیاسی در خصوص سد نرماب چیز تازه‌ای نبود. در سال‌های گذشته نیز چنینی مباحثی مطرح شده بود. در روزهای پایانی دولت حسن روحانی و دوره استانداری هادی حق شناس در سال ۱۴۰۰ مقوله آبگیری سد نرماب توسط معاون اول دولت دوازدهم دکتر نوبخت به سرتیتر اخبار تبدیل شد ولی پس از چند هفته فروکش کرد.در دولت سیزدهم و زمامداری علی محمد زنگانه بر استانداری گلستان هم موضوع آبگیری مطرح شد ولی به نتیجه نرسید؛ اما در جدیدترین رخداد، علی اصغر طهماسبی استانداری فعلی گلستان در فروردین ماه امسال وعده داد که آبگیری سد نرماب در مهر ماه آغاز خواهد شد.

هشتک‌سازی‌ بی ثمر!

پس از اظهارات طهماسبی، عوامل روابط عمومی استانداری گلستان با هشتگ #عمل به وعده# به این وعده ضریب بخشیدند.

در دومین روز از شهریور ماه امسال استاندار گلستان به مناسبت هفته دولت در قاب سیمای گلستان حاضر شد و تاکید کرد: به هر شکل ممکن آبگیری نرماب در دستور کار است و این سد در مهرماه گیری خواهد شد.در راستای همین وعده رئیس کمیته ملی آبگیری سدهای وزارت نیرو در ۲۲ شهریور به گلستان سفر کرد. 

استاندار گلستان در دیدار با ایمان شعار، رئیس کمیته آبگیری سد های وزارت نیرو گفت: خوشبختانه با هماهنگی‌های انجام‌شده و رفع نواقص اجرایی، این پروژه برای آغاز فرآیند آبگیری آماده است. علی اصغر طهماسبی اظهار امیدواری کرد که با سفر رئیس‌جمهور محترم به استان گلستان، دستورات لازم برای آبگیری کامل سد صادر شود.

رئیس کمیته ملی آبگیری سدهای وزارت نیرو هم در استانداری گلستان گفت: با مدیریت شایسته استاندار گلستان عمده نواقص اجرایی سد برطرف شده و بدنه سد از نظر فنی و اجرایی برای شروع فرآیند آبگیری آماده است.

ایمان‌شعار افزود: دستورالعمل بهره‌برداری توسط مشاوران طرح تدوین شده و فرآیند تملک اراضی و جابجایی‌های لازم نیز در دست اقدام است تا آبگیری به‌صورت ایمن و مرحله‌ای آغاز شود.

در بحبوحه این اظهارات، مقوله سفر استانی آقای پزشکیان به گلستان قوت گرفت؛ موضوعی که عزم مدیران ارشد این خطه را برای افتتاح این پروژه نصف و نیمه بیشتر کرد، اما رسانه‌های گلستان با پرچمداری خبرگزاری دانشجو تلاش کردند تا مانع این افتتاح نمایشی شوند که در نهایت موفق شدند.

استاندار گلستان دوم مهر ماه در برنامه حرف حساب صدا و سیمای گلستان به شکل نامحسوسی از وعده خود عقب نشینی کرد و در اظهاراتی گفت: سد نرماب در دولت چهاردهم آبگیری خواهد شد. اما طهماسبی در سخنان خود، نامی از مهر ماه نبرد؟

در ادامه رویکرد جدید استانداری گلستان، جلسه ذینفعان و جوامع پیرامونی سد نرماب با استاندار گلستان برگزار شد و طهماسبی در مصاحبه با خبرنگار صدا و سیما اظهار داشت که آبگیری سد نرماب به زمان دیگری موکول شده است؛ هرچند طهماسبی در این مصاحبه هم، همچنان روی حرف خود، پافشاری کرد و گفت هیچ مانع فنی برای آبگیری پروژه نیست!

استاندار گلستان در این جلسه، با اشاره به تامین منابع مالی برای جابجایی ساکنان روستاهای کاسه سد در ماه های اخیر، گفت: توسعه زیرساختی بدون همراهی مردم معنا ندارد و ما به خواسته‌ها و دغدغه‌های مردم منطقه مبنی بر تملک کامل اراضی همه ساکنان روستای جنگلده بالا احترام می‌گذاریم و هر تصمیمی را با نگاه به منافع بلندمدت استان اتخاذ می‌کنیم.

علی‌اصغر طهماسبی، با تأکید بر اینکه هیچ مانع فنی برای آغاز آبگیری سد نرماب وجود ندارد، افزود: تأخیر در آبگیری سد بر اساس مطالبه مردمی، تقویت اعتماد عمومی و ایجاد فضای مناسب تر صورت گرفته است. 

استاندار گفت: همچنین فردی به عنوان مسئول ویژه پیگیری امور مامور شده تا دغدغه‌های مردم به‌صورت جدی و مستمر دنبال و روند آبگیری سد آغاز شود.

پروژه نیازمند پیوست اجتماعی است

نماینده مینودشت در مجلس شورای اسلامی هم در این جلسه گفت: در نشست اخیر در تهران، تأمین مالی ۱۰۰ هزار میلیارد ریال از منابع مازاد کشور برای این پروژه محقق شد که معادل بودجه ۲۰ تا ۳۰ سال یک پروژه عمرانی است و از طولانی شدن پروژه تا دو دهه جلوگیری کرد.

سید نجیب حسینی افزود: اولویت کنونی را جابجایی شایسته اهالی جنگلده بالا دانست که سال‌ها از تبعات پروژه متأثر شده‌اند و افزود: انتصاب مدیر اجرایی جدید با اختیارات کامل، گامی مؤثر در این راستا است.

وی همچنین بر لزوم مطالعه دقیق پیوست اجتماعی پروژه تأکید کرد تا رضایت و آرامش روانی مردم تضمین شود و از بروز مشکلاتی مشابه دیگر پروژه‌ها جلوگیری گردد.

حمزه نجفی، دهیار جنگلده بالا هم از تصمیم تعویق آبگیری استقبال کرد و گفت: دغدغه اصلی مردم، تکمیل جابجایی روستا پیش از آبگیری سد بود، زیرا روستا در مخزن سد واقع شده و ساخت‌وسازها در سایت جدید هنوز کامل نشده است.

قرارگاه ‌انبیا نقشی در آبگیری ندارد

سرتیپ علی ملک‌شاهکویی، فرمانده سپاه نینوا گلستان در پاسخ به سئوال خبرنگار خبرگزاری دانشجو در خصوص آخرین وضعیت سد نرماب اظهار کرد: سپاه و قرارگاه خاتم الانبیا در بخش تاج سد و ادوات مکانیکی به عنوان پیمانکار در سد نرماب چهلچای مشارکت داشته و امور را بر اساس قرارداد، در این دو بخش انجام داده‌اند.

وی گفت: فرایندهای مربوط به کاسه سد شامل ۸۰ هکتار زمین و جابجایی چند روستا باقی مانده است که قرارگاه خاتم الانبیا در این خصوص قرارداد و نقشی ندارد.

فرمانده سپاه نینوا افزود: متولیان امر باید روستاییان را انتقال داده، قبرستان را منتقل کنند و درختانی را که در کف کاسه سد افتاده‌اند را جابجا کرده و کف سد را صاف کنند؛ اگر این امور انجام نشود؛ دستگاه‌های مکانیکی آسیب جدی می‌بینند.

سرتیپ ملک شاهکویی گفت: قرارگاه خاتم الانبیا تا این مرحله ماموریت داشت؛ و آن را انجام داد؛ مابقی کار را اگر می‌خواهند انجام دهند؛ باید قرارداد جدیدی با قرارگاه خاتم الانبیا تنظیم تا شبکه انتقال آغاز شود.

وی افزود:اگر پروژه نرماب به شکل کامل افتتاح شود، می‌تواند کل شرق استان گلستان را از تنش آبی ها کرده و سیلاب‌ها را مدیریت و به کشاورزی رونق دهد.

ملک شاهکویی گفت: اگر دوستان( استانداری) ، زمانی را برای موعد آبگیری اعلام کرده‌اند حتماً پیش بینی همه جوانب را دیده‌اند؛ سپاه و قرارگاه خاتم الانبیا جوابگوی آبگیری نرماب نیست؛ باید دولت و مسئولان متولی و کارفرما پاسخگو باشد.

گره‌گشایی مالی نرماب در دولت سیزدهم

علی‌اکبر قزل سفلو، از فعالان اجتماعی مینودشت که سد نرماّب در آنجا قرار دارد به در گفت‌وگو با دانشجو گفت: هنوز بخش زیادی از مطالبات مردم پرداخت نشده و کشاورزان پول زمین‌های خود را نگرفتند؛ شاید پول‌ها به پیمانکار رسیده باشد اما به مردم پولی پرداخت نشده است.

وی افزود: با وعده و شعار مشکلات زیرساختی سد نرماب برطرف نمی‌شود؛ باید اعتبارات مکفی به پروژه تزریق شود.

قزل سفلو گفت: علی رغم آنکه گره گشایی مالی این پروژه در دولت سیزدهم انجام شد؛اما بخشی از مدیران دولت فعلی این بن بست شکنی را به سود خود مصادره کردند؛ اما همگان می‌دانند که منابع مالی حاصل از مولدسازی در دولت سیزدهم مصوب شده است.

گفتنی است؛ساخت سد نرماب چهل چای مینودشت در سال ۱۳۹۰ با اعتبار اولیه سه هزار و ۷۳۰ میلیارد ریال در قالب ۸۵ درصد فاینانس داخلی و سهم قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا و ۱۵ درصد سهم دولت بر روی رودخانه نرماب این شهرستان آغاز شده است.

این سد که ظرفیت ذخیره ۱۲۵ میلیون مترمکعب آب و قابلیت تنظیم حدود ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب را در سال دارد، علاوه بر تامین آب آشامیدنی پایدار افزون بر ۵۵۰ هزار نفر جمعیت شرق استان گلستان، تامین آب بخشی از زمین‌های کشاورزی منطقه، کنترل و ذخیره سیلاب‌های فصلی، تقویت سفره‌های آب زیرزمینی، تولید پنج مگاوات برق آبی، توسعه گردشگری، ایجاد چند هزار فرصت شغلی را برعهده خواهد داشت.

پایان سخن آنکه واقع بینی دقیقه نودی استانداری گلستان در توقف پروسه آبگیری نمایشی سد نرماب قابل تقدیر است. یقیناً بخشی از سخنان و اظهارات ماه‌های اخیر استاندار گلستان ناشی از مشاوره‌ها و اطلاعات نادرستی بود که متولیان اصلی پروژه و منطقه گلستان به وی دادند.

به طور حتم افتتاح نمایشی و نصف نیمه این سازه می توانست خسارت‌های بسیاری را به گلستان وارد می‌کرد و انتفاع آب شرب این سد را به خطر می انداخت.

نکته مهمتر آنکه هنوز شبکه انتقال و زهکشی پایین دست سد اجرایی نشده است. برخی کارشناسان بر این باورند که آبگیری فاز نخست این سازه آبی حدود ۲۵۰۰ همت اعتبار می‌خواهد که تاکنون فقط ۶۰۰ میلیارد تومان آن تامین شده است.