سوءمدیریت و برداشت‌های بی‌رویه عامل مرگ سراب نیلوفر کرمانشاه شد
خبرگزاری دانشجو - 1404-07-13 11:43:03
به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، سراب نیلوفر که سال‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری طبیعی غرب کشور شناخته می‌شد، این روزها به زمینی ترک‌خورده و خشک بدل شده است. اثری از آب و پوشش گیاهی آبی در این محدوده دیده نمی‌شود و بستر دریاچه، به محلی برای عبور دام و خودروهای محلی تبدیل شده است.
طبق گزارش اداره کل منابع آب، طی یک دهه‌ی اخیر بیش از ۱٫۵ متر افت سالانه در سفره‌های آب زیرزمینی منطقه ثبت شده است. علاوه بر این، حفر ده‌ها حلقه چاه غیرمجاز در اطراف محدوده‌ی سراب و توسعه‌ی کشت‌های پرمصرف مانند ذرت و یونجه، منابع تغذیه‌ی طبیعی سراب را قطع کرده است.
عوامل خشک شدن سراب نیلوفر؛ از افت سفره‌های آب زیرزمینی تا کشت‌های پرمصرف
خشک شدن سراب نیلوفر تنها یک پدیده‌ی طبیعی نیست. این نتیجه‌ی مستقیم سیاست‌های نادرست در مدیریت منابع آب، تخصیص بی‌ضابطه‌ی مجوزهای کشاورزی و نبود نظارت مؤثر بر حفر چاه‌هاست. وقتی ورودی آب کمتر از برداشت باشد، خشک شدن سراب اجتناب‌ناپذیر است.
با وجود هشدارهای مکرر کارشناسان و فعالان محیط‌زیست در سال‌های گذشته، اقدامات اجرایی قابل توجهی برای حفاظت یا احیای این منبع آبی انجام نشده است. طرح‌هایی نظیر احیای گردشگری سراب نیلوفر و لایروبی مسیر چشمه‌های تغذیه‌کننده نیز که چند سال پیش مطرح شدند، هیچ‌گاه از مرحله‌ی مطالعاتی فراتر نرفتند.
پیش‌شرط‌های احیای سراب نیلوفر؛ نیاز به همکاری بین‌بخشی و تأمین اعتبارات ملی
خشک شدن سراب نیلوفر نه‌تنها یک ضربه‌ی جدی به محیط‌زیست منطقه است، بلکه پیامدهای اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای نیز به همراه داشته است. بسیاری از خانوارهای روستاهای اطراف که از طریق گردشگری و فروش محصولات محلی امرار معاش می‌کردند، با از بین رفتن جاذبه‌ی گردشگری سراب، درآمد خود را از دست داده‌اند. همچنین زیستگاه پرندگان مهاجر، قورباغه‌ها و گیاهان آبی که زمانی تنوع زیستی منطقه را غنا می‌دادند، به‌کلی نابود شده است.
در مقابل، مسئولان استانی می‌گویند بررسی‌هایی برای اجرای طرح‌های احیا در دست انجام است. مدیرکل محیط‌زیست استان کرمانشاه در این خصوص گفت: در حال بررسی راهکارهای احیای سراب نیلوفر از طریق تغذیه‌ی مصنوعی و کنترل برداشت آب در حوضه‌ی آبریز هستیم، اما این طرح نیازمند همکاری بین‌بخشی و تأمین اعتبارات ملی است.
با این حال، کارشناسان نسبت به کارآمدی چنین طرح‌هایی تردید دارند و معتقدند تا زمانی که برداشت‌های غیرمجاز و مصرف بی‌رویه‌ی آب کنترل نشود، احیای سراب‌ها در حد شعار باقی خواهد ماند.
خشک شدن سراب نیلوفر، نشانه‌ای از بحرانی عمیق‌تر در مدیریت منابع آبی کشور است؛ بحرانی که اگر چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود، ممکن است نام دیگر چشمه‌ها و دریاچه‌های طبیعی غرب کشور نیز به فهرست پهنه‌های مرده افزوده شود.
با این حال، کارشناسان نسبت به کارآمدی چنین طرح‌هایی تردید دارند و معتقدند تا زمانی که برداشت‌های غیرمجاز و مصرف بی‌رویه‌ی آب کنترل نشود، احیای سراب‌ها در حد شعار باقی خواهد ماند.
خشک شدن سراب نیلوفر، نشانه‌ای از بحرانی عمیق‌تر در مدیریت منابع آبی کشور است؛ بحرانی که اگر چاره‌ای برای آن اندیشیده نشود، ممکن است نام دیگر چشمه‌ها و دریاچه‌های طبیعی غرب کشور نیز به فهرست پهنه‌های مرده افزوده شود.
