دستیابی ایران به فناوری واکسن‌ها و کیت‌های تشخیصی بیماری های آبزیان

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، شاپور کاکولکی عضو هیأت علمی و مدیرگروه بخش بهداشت و بیماری‌های آبزیان مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور صبح امروز در بازدید از فعالیت‌های آبزی‌پروری اداره شیلات استان البرز اظهار کرد: مطالعات علمی و پژوهشی، باکتری‌های ویبریو پاراهمولیتیکوس، ویبریو آنژیلولیتیکوس، ویبریو آونسی و فتوباکتریوم دامسلا را به عنوان عوامل بیماری‌زا در میگو شناسایی کرده‌اند. به گفته او، عوامل محیطی مانند افزایش غذادهی، بالا بودن مواد آلی، نیتریت و نیترات، و تغییرات ناگهانی دمای آب در بروز بیماری‌های میگو نقش اساسی دارند.

کاکولکی افزود: بررسی‌ها نشان می‌دهد کاهش ناگهانی دمای آب، زمینه‌ساز بروز بیماری لکه سفید در میگو است، در حالی که افزایش دما به بیش از ۳۲ درجه سانتی‌گراد از عوامل مؤثر در بروز بیماری نکروز حاد هپاتوپانکراس به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: کاهش دما در چنین شرایطی می‌تواند در مدیریت بحران مؤثر باشد.

کاکولکی از دستیابی محققان کشور به دانش فنی کیت مولتی‌پلکس PCR برای تشخیص بیماری لکه سفید میگو خبر داد و گفت: این کیت پس از تأیید سازمان دامپزشکی در مراحل تجاری‌سازی قرار دارد.

عضو هیأت علمی و مدیرگروه بخش بهداشت و بیماری‌های آبزیان مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشورعنوان کرد: کیت تشخیص سریع بیماری نکروز حاد هپاتوپانکراس به روش LAMP نیز در مراحل نهایی تحقیق قرار گرفته و قادر است تا ۷۰ درصد نیاز پرورش‌دهندگان به آزمایشگاه‌های تخصصی را کاهش دهد.

کاکولکی ادامه داد: پژوهشکده آبزی‌پروری آب‌های داخلی موفق به تولید واکسن ویروس نکروز عفونی بافت خونساز (IHNV) برای ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان شده و در حال عقد قرارداد با بخش خصوصی برای تجاری‌سازی آن است.

وی افزود: پژوهشکده میگو نیز با هدف افزایش ایمنی، تولید خوراک عملکردی برای پیشگیری از بیماری نکروز حاد در میگوی پاسفید غربی را با نتایج امیدوارکننده‌ای دنبال کرده است.

وی از همکاری پژوهشکده آبزی‌پروری جنوب کشور با مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی واحد شیراز برای تولید واکسن بومی دوظرفیتی ویبریو در ماهی سی‌باس آسیایی خبر داد و گفت: این واکسن همراه با تجویز جیره‌ای پروبیوتیک، موجب افزایش سطح ایمنی ماهیان شده و در مسیر تجاری‌سازی قرار دارد. واکسن یکی از بیماری‌های شایع ماهی کپور نیز در مراحل ثبت و تولید صنعتی است.

کاکولکی همچنین از تولید بذر واکسن سه‌گانه استرپتوکوزیس و یرسینیوزیس در پژوهشکده اکولوژی دریای خزر خبر داد و گفت: این پروژه با نظارت سازمان دامپزشکی پایان یافته و توسط بخش خصوصی در حال تجاری‌سازی است.

او در ادامه یکی از دستاورد‌های کلان مؤسسه را طرح تولید گله ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان عاری از بیماری (SPF) دانست که با همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری و بخش خصوصی در حال اجراست. این طرح به گفته وی، منجر به تولید مولد، تخم چشم‌زده و ماهیان انگشت‌قد سالم شده و از نظر رشد و زنده‌مانی با نمونه‌های خارجی رقابت می‌کند.

مدیرگروه بخش بهداشت آبزیان با اشاره به نقش عوامل مدیریتی در کنترل بیماری‌ها گفت: پس از تلفات گسترده میگو در سال ۱۳۹۸، دستورالعمل‌های فنی برای کنترل عوامل محیطی از جمله کیفیت غذا، ذخیره‌سازی، هوادهی و تغییرات دمایی تدوین شد که اجرای آنها طی شش سال اخیر باعث کاهش چشمگیر تلفات شده است.

کاکولکی در پایان تأکید کرد: این دستاورد‌ها نویدبخش ارتقای سلامت آبزیان، افزایش بهره‌وری و حرکت به‌سوی توسعه پایدار صنعت آبزی‌پروری کشور است