ادبیات علیه توتالیتاریسم؛ میراث ایوان کلیما چه بود؟

در چهارم اکتبر ۲۰۲۵، با درگذشت ایوان کلیما در سن ۹۴ سالگی، یکی از آخرین راویان بزرگ «قرن دیوانه» خاموش شد؛ نویسنده‌ای که نوشتن را نه برای شهرت، که، چون یک ضرورت حیاتی می‌دید و آثارش، آینه‌ای تمام‌نما از مصالحه اخلاقی و بقای وجدان در جهانی آکنده از جنون بود. میراث کلیما، که نامش در کنار واتسلاو هاول و میلان کوندرا می‌درخشد، فراتر از مرز‌های چک، به تمام کسانی تعلق دارد که به قدرت کلمه در برابر سرکوب ایمان دارند.