آسیب های ناشی از سقط جنین می تواند منجر به ناباروری دائم شود / نقش بارداری در پیشگیری از ۳ سرطان عمده در خانم ها + فیلم

کتایون حیدری، پزشک و متخصص زنان و زایمان در گفت‌و‌گو با خبرگزاری دانشجو با اشاره به نقش عدم آگاهی در اقدام به سقط عمدی جنین گفت: ((یکی از مهم‌ترین عوامل مؤثر در تصمیم‌گیری والدین، به‌ویژه مادران برای سقط جنین، عدم آگاهی است. فقدان آگاهی در دو زمینه، یکی ارزش حیات جنین و دیگری ویژه بودن پدیده بارداری باعث می‌شود، مادر راحت‌تر به سقط عمدی جنین خود دست بزند.))

حیدری با تاکید بر حیات جنین از همان روز اول اظهار کرد: ((متأسفانه، بسیاری از مادران و حتی جامعه، بارداری و جنین را در روز‌های ابتدایی صرفاً یک شیء بی‌جان تلقی می‌کنند و تصور می‌کنند می‌توانند آزادانه درباره آن تصمیم بگیرند. درحالی که از همان روز نخست، بارداری حامل یک حیات است. هرچند این حیات در مراحل ابتدایی تکامل خود قرار دارد، اما آغاز یک زندگی با قابلیت رشد و شکوفایی است. حذف بارداری، حتی در روز اول، به معنای حذف یک حیات است و تبعات آن مشابه حذف یک زندگی کامل خواهد بود.))

وی با بیان اینکه بارداری در واقع یک معجزه است افزود: ((تصور عمومی این است که بارداری امری ساده و در دسترس است؛ کافی است اراده کنیم تا باردار شویم. در حالی که بارداری یکی از پیچیده‌ترین فرآیند‌های خلقت است. این فرآیند به‌قدری دقیق و هماهنگ است که می‌توان آن را معجزه‌ای دانست که روزانه در برابر چشمان هزاران متخصص زنان و مامایی رخ می‌دهد. شاید، چون این معجزه را زیاد می‌بینیم، عظمت آن را کمتر حس می‌کنیم.))

از نگاه تجاری افراد سودجو به سقط جنین تا تبعات سنگین جسمانی

او با اشاره بر طلایی بودن فرصت بارداری و غیر قابل پیش بینی بودن این فرصت درآینده مطرح کرد: ((سقط جنین، برخلاف تصور رایج، تصمیمی ساده و بی‌پیامد نیست. بسیاری از مادران در شرح حال خود اشاره می‌کنند که در گذشته بارداری‌ای داشته‌اند که آن را سقط کرده‌اند. شاید آن سقط مستقیماً باعث ناباروری نشده باشد، اما باید دانست که بدن در آن زمان آمادگی بارداری داشته و هیچ تضمینی وجود ندارد که این آمادگی در آینده نیز تکرار شود. بارداری یک فرصت طلایی است که ممکن است دیگر هرگز فراهم نشود.))

وی همچنین گفت: ((امروزه دارو‌های سقط جنین به‌راحتی در دسترس هستند و متأسفانه اغلب توسط افراد غیرمتخصص تجویز می‌شوند. این افراد نه دانش کافی دارند و نه توانایی تشخیص درست. افرادی که وارد حوزه سقط جنین می‌شوند، حتی اگر دانش علمی داشته باشند، معمولاً با دید تجاری و سودجویانه به موضوع نگاه می‌کنند و سلامت مادر را نادیده می‌گیرند. اصطلاح «سقط سالم» که اخیراً رایج شده، گمراه‌کننده است؛ زیرا در عمل، این نوع سقط‌ها نیز آسیب‌های جدی جسمی و روانی به مادر وارد می‌کنند.))

این پزشک متخصص در زمینه عوارض سقط جنین تصریح‌کرد: ((این اقدام می‌تواند عوارض فوری و بلندمدتی برای مادر داشته باشد. از جمله عوارض فوری این اقدام می‌توان به سوراخ شدن رحم، آسیب به مثانه یا اندام‌های مجاور و بیهوشی‌های خطرناک اشاره داشت؛ و کم خونی مزمن، چسبندگی دیواره رحم، زایمان زودرس و در مواردی حتی خارج کردن رحم می‌تواند از عوارض بلندمدت این اقدام باشد. در مواردی حتی عفونت‌های ناشی از سقط منجر به مرگ مادر شده‌اند، که از تلخ‌ترین تجربه‌های پزشکی محسوب می‌شود.))

اقدامی با پیامد‌های روانی؛ اخلاقی و اجتماعی

حیدری با توجه به پیامد‌های روانی این مسئله بیان کرد: ((افسردگی، اضطراب و استرس پس از حادثه از شایع‌ترین پیامد‌های روانی سقط هستند. حتی مادرانی که با توصیه کادر درمان اقدام به سقط کرده‌اند، سال‌ها بعد همچنان با آثار روحی آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. نمونه‌هایی وجود دارد که مادری پس از ۲۵ سال از سقط، هنوز با یادآوری آن اشک می‌ریزد.))

وی در ادامه تاکید داشت: ((سقط جنین، در واقع از بین بردن یک حیات انسانی است. این اقدام، حتی اگر نام آن تغییر کند، تبعات اخلاقی و اجتماعی خود را دارد. عادی سازی سقط جنین در جامعه، منجر به کاهش ارزش حیات و افزایش رفتار‌های جنسی خارج از چهارچوب و ایجاد گسیختگی اخلاقی در جامعه می‌شود.))

او همچنین افزود: ((فرزند یکی از ارکان اصلی حفظ خانواده است. حذف بارداری، حتی در خانواده‌هایی با وضعیت مالی خوب، می‌تواند منجر به فروپاشی خانواده شود. از سوی دیگر وجود فرزند حتی در شرایط ناسازگاری زناشویی، برای یک زن احساس خوب مادری را ایجاد می‌کند.))

چالش‌های غربالگری و سقط‌های ناشی از اطلاعات نادرست

این پزشک متخصص بیان کرد: ((در گذشته یکی از مشکلات جدی در حوزه سلامت مادران، اجرای ناقص و نادرست غربالگری‌های دوران بارداری بود. غربالگری، برخلاف تصور رایج، تشخیص قطعی نیست بلکه صرفاً اعلام احتمال وجود ناهنجاری است، در نبود چهارچوب‌های دقیق و تسهیلات حمایتی، بسیاری از خانواده‌ها با دریافت اطلاعات ناقص و نگران‌کننده، به‌سرعت تصمیم به سقط جنین می‌گرفتند؛ حتی در مواردی که جنین سالم بود.))

وی همچنین تاکید داشت: ((در کشور‌های دیگر، در کنار غربالگری، امکاناتی برای خانواده‌هایی که فرزندشان دچار ناهنجاری است فراهم می‌شود تا بتوانند تصمیمی آگاهانه بگیرند و نگهداری از این کودکان اکثرا در سیستم‌های دولتی انجام می‌شود، اما در ایران، نبود این تسهیلات باعث شده مادران در شرایطی از درماندگی و اضطراب قرار گیرند؛ گویی در بیابانی بی‌پناه رها شده‌اند. در واقع، چون در کشورما بخش عمده‌ی مسئولیت در این زمینه بردوش گروه‌های مردمی و خانواده‌ها است، به طور جدی تامین حمایت‌های لازم در این زمینه از نهاد‌های متولی مورد مطالبه است.))

بستر نگهداری از کودکان ناهنجار باید از سوی دستگاه‌های دولتی ایجاد شود

حیدری اظهار کرد: ((در سال‌های اخیر، گفتمان حمایت از جنین و ارزش‌گذاری بر فرزندآوری در کشور ما شکل گرفته است. این تحول فرهنگی و اجتماعی، در پاسخ به روند رو به رشد سقط‌های غیرضروری و فشار‌های روانی ناشی از غربالگری‌های نادرست، نیازمند تقویت و حمایت جدی از سوی نهاد‌های مسئول است.))

وی با اشاره به تمایل بسیاری از خانواده‌ها، به‌ویژه مادران برای حفظ فرزند ناهنجار خود گفت: ((نبود حمایت‌های مالی و خدماتی، آنان را در تصمیم‌گیری دچار تردید و اضطراب می‌کند. در کشور‌های دیگر، نگهداری از کودکان دارای ناهنجاری در سیستم‌های دولتی انجام می‌شود درحالی که در ایران این مسئولیت بر دوش گروه‌های مردمی است، و به طور جدی تامین حمایت‌های لازم در این زمینه از نهاد‌های مسئول به ویژه سازمان بهزیستی وجود دارد.))

او همچنین تاکید داشت: ((آگاهی‌بخشی فرهنگی، مهم‌ترین ابزار برای منصرف کردن خانواده‌ها از سقط جنین است. رسانه‌ها، شهرداری‌ها، وزارتخانه‌ها و حتی مراکز آموزشی باید با تبلیغ ارزش فرزندآوری، بستر فرهنگی مناسبی برای مادران فراهم کنند. داشتن فرزند باید به‌عنوان یک ارزش اجتماعی و ملی معرفی شود، نه یک بار اقتصادی یا مانع پیشرفت.))

حمایت از حیات جنین؛ از ضرورت تسهیلات حمایتی تا نیاز برنامه ریزی و همت مسئولان

این پزشک متخصص با توجه به جایگاه فرزندان به عنوان سرمایه اجتماعی کشور گفت: ((حمایت از مادرانی که فرزند سوم خود را به دنیا می‌آورند، باید به‌عنوان یک اقدام ملی تلقی شود. این مادران، سرمایه انسانی کشور را تأمین می‌کنند و باید از مزایا، حقوق و حتی سنوات کاری برخوردار باشند. همچنین، مادرانی که فرزند دارای سندروم داون دارند، نیازمند حمایت‌های آموزشی و مالی هستند، چرا که بسیاری از این کودکان آموزش‌پذیرند.))

او تاکید داشت: ((بسیاری از قوانین و بودجه‌ها از پیش تعریف شده‌اند، اما نبود اراده و برنامه‌ریزی مانع اجرای صحیح آنها شده است. اقدامات حمایتی از مادران، ایجاد مهد کودک در محل کار، تسهیلات درمانی و آموزشی برای کودکان ناهنجار، همگی نیازمند همت و خوش‌ذوقی مسئولان هستند، نه صرفاً تصویب قوانین جدید.))

حیدری همچنین در ادامه افزود: ((بارداری، مانند هر تصمیم مهم در زندگی، نیازمند آگاهی، مشاوره و آمادگی جسمی و روانی است. مادران باید پیش از بارداری با سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، فعالیت بدنی و شرایط جسمانی خود آشنا شوند. مراکز بهداشتی، خانه‌های سلامت و متخصصان زنان و مامایی در این مسیر نقش مهمی دارند و باید آموزش‌های لازم را در اختیار مادران قرار دهند.))

تأثیر تحولات فرهنگی و فکری زنان بر افزایش سقط جنین در جامعه

این پزشک متخصص اظهار کرد: ((در سال‌های اخیر، جامعه ایران به‌ویژه در میان زنان، شاهد تحولات فرهنگی و فکری قابل توجهی بوده است. زنان بیش از گذشته به تحصیلات عالی و اشتغال علاقه‌مند شده‌اند و این گرایش، در برخی موارد، فرزندآوری را به مسئله‌ای حاشیه‌ای تبدیل کرده است. اگر آگاهی کافی نسبت به اهمیت بارداری، نقش مادرانه و ارزش حیات جنین وجود نداشته باشد، این تغییرات فرهنگی می‌تواند زمینه‌ساز افزایش تصمیم‌گیری برای سقط جنین شود.))

وی در ادامه افزود: ((در بسیاری از موارد، سقط جنین در میان اقشار تحصیل‌کرده و مرفه جامعه دیده می‌شود؛ افرادی که از نظر علمی و اقتصادی آگاه هستند، اما نسبت به ابعاد انسانی، روانی و اجتماعی مادری و فرزندآوری شناخت کافی ندارند. این خلأ آگاهی، نتیجه نادیده گرفتن بخشی از جنبه زنانه در جامعه است؛ یعنی نقش زن به‌عنوان مادر و محور خانواده. درواقع تفکر مدرنیته، با تمرکز بر بهره‌برداری اقتصادی از زنان، گاه به‌طور خزنده و نامحسوس تلاش کرده است نقش مادری را به حاشیه براند. در چنین شرایطی، زنان به‌جای مطالبه‌گری برای حفظ تعادل میان اشتغال، تحصیل و مادری، صرفاً به دنبال تثبیت جایگاه اقتصادی خود هستند.))

حیدری تاکید داشت: ((این مطالبه‌گری باید از سوی خود زنان آغاز شود. همان‌طور که جامعه موظف است زمینه تحصیل و اشتغال را برای زنان فراهم کند، باید امکان فرزندآوری و نگهداری از فرزند را نیز به‌عنوان یک حق تعریف‌شده برای آنان در نظر بگیرد. اگر بزرگ کردن فرزند به‌عنوان یک وظیفه دست‌چندم تلقی شود، تصمیم‌گیری‌ها به سمت حذف این مسئولیت انسانی سوق پیدا می‌کند.))

ضرورت بازنگری فرهنگی در جامعه

حیدری با اشاره به فرهنگ غرب در زمینه اهمیت فرزندآوری گفت: ((در جامعه ما، ارزش فرزندآوری به‌تدریج کمرنگ شده است. زنان بسیاری در سنین بالا، خود را از نعمت فرزند محروم کرده‌اند. این در حالی است که جوامع غربی سال‌هاست به اهمیت این موضوع پی برده‌اند. در جوامع غربی، داشتن فرزند به عنوان یکی از بزرگ‌ترین شانس‌های زندگی زنان معرفی می‌شود. نمونه‌ای از این نگاه را می‌توان در سریال «پزشک دهکده» دید؛ جایی که شخصیت اصلی، با وجود جایگاه علمی‌اش، داشتن سه فرزند را بزرگ‌ترین موهبت زندگی خود می‌داند. این در حالی است که در جامعه ما، چنین نگاهی کمتر ترویج شده و بسیاری از زنان، داشتن شغل و تحصیلات را تنها معیار موفقیت می‌دانند، بی‌آنکه ارزش فرزندآوری را در کنار آن در نظر بگیرند.))

وی تصریح کرد: ((ارزش‌گذاری بر حیات جنین نه‌تنها یک مسئله شرعی، بلکه موضوعی اخلاقی و انسانی است که در بسیاری از کشور‌های جهان، از جمله ایالت‌های مختلف آمریکا و کشور‌های اروپایی، هنوز محل بحث و محدودیت‌های قانونی است. در این کشورها، سقط جنین به‌عنوان یک اقدام آزاد و بی‌قید تلقی نمی‌شود و سازمان‌های مدنی بسیاری از حقوق جنین دفاع می‌کنند.))