خبرگزاری دانشجوتحقیق تا محصول؛ استراتژی تازه مرکز هوش مصنوعی شریف در زیست‌بوم فناوری ایران
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، در سال‌های اخیر، با گسترش شتابان فناوری‌های مبتنی بر داده و هوش مصنوعی، دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور بیش از هر زمان دیگری در تلاش‌اند تا از سطح پژوهش‌های نظری فراتر رفته و به عرصه تولید محصولات فناورانه ورود کنند. یکی از نمونه‌های برجسته این رویکرد، مرکز تحقیقات هوش مصنوعی دانشگاه صنعتی شریف است؛ مرکزی که با تمرکز بر توسعه کاربرد‌های واقعی هوش مصنوعی در سازمان‌ها و نهاد‌های کلان، سعی دارد شکاف میان دانشگاه و صنعت را کاهش دهد.
این مرکز که فعالیت رسمی خود را از سال ۱۴۰۳ آغاز کرده، با نگاه محصول‌محور و مأموریت‌محور، به‌دنبال ساماندهی و بهره‌گیری مؤثر از داده‌ها در حوزه‌های گوناگون است. از همکاری با وزارتخانه‌ها برای ساخت زیرساخت داده گرفته تا تربیت نیرو‌های متخصص، همه نشان از شکل‌گیری نسلی تازه از مراکز تحقیقاتی دارد که پژوهش را مقدمه‌ای برای خلق ارزش افزوده واقعی در اقتصاد دانش‌بنیان کشور می‌دانند.
داود فرج‌زاده، مدیر تحقیقات مرکز تحقیقات هوش مصنوعی دانشگاه صنعتی شریف در گفت‌و‌گو با خبرنگار دانش و فناوری خبرگزاری دانشجو، با اشاره به شکل‌گیری این مرکز گفت: «هویت مرکز تحقیقات هوش مصنوعی شریف حدوداً از سال ۱۴۰۰ و با حمایت ریاست وقت دانشگاه، دکتر جلیلی، شکل گرفت. ما یکی از مراکز نسبتاً نوپای دانشگاه به شمار می‌آییم و فعالیت رسمی پروژه‌های ما از سال ۱۴۰۳ آغاز شد.
وی افزود: «مهم‌ترین پروژه‌هایی که از سوی سازمان‌ها به ما ارجاع می‌شود، در حوزه مدیریت، ساماندهی و به‌کارگیری هوش مصنوعی در ساختار‌های سازمانی است. در واقع، مسئولیت ما توسعه کاربردی هوش مصنوعی در بخش‌های مختلف کشور است.
فرج‌زاده با اشاره به حضور مرکز در کنفرانس رمز اظهار داشت: «کنفرانس رمز اولین رویدادی بود که در آن کافه اشتغال خود را راه‌اندازی کردیم تا با دانشجویان ارتباط بگیریم، رزومه‌ها و توانمندی‌های آنان را بشناسیم و در نهایت برای جذب نیرو‌های نخبه اقدام کنیم. شرایط جذب در مرکز ما کمی متفاوت‌تر از سایر مجموعه‌هاست، اما امیدواریم بتوانیم از میان دانشجویان نخبه دانشگاه شهید بهشتی نیز نیرو‌های موفقی را جذب کنیم.
مدیر تحقیقات مرکز هوش مصنوعی شریف با اشاره به فضای علمی کشور پس از «جنگ ۱۲ روزه» خاطرنشان کرد: «پس از آن دوره، جامعه علمی کشور در نوعی خلأ و رکود قرار گرفته بود و برگزاری کنفرانس رمز توانست آغازگر نشاط و پویایی دوباره در فضای علمی باشد. امیدواریم این روند در آینده و در دیگر رویداد‌های علمی نیز ادامه یابد و حضور فعال دانشجویان ما پررنگ‌تر شود. این حضور در حال حاضر کمرنگ نیست و قطعاً روزبه‌روز پررنگ‌تر خواهد شد، چراکه تجربه همدلی در همان دوران را داریم و خوشبختانه این مسیر ادامه دارد.
وی درباره چشم‌انداز مرکز گفت: «با توجه به سرعت رشد فناوری، چشم‌انداز مرکز ما هر سال به‌روزرسانی می‌شود. ما هیچ‌گاه برنامه بلندمدت ثابت نداریم، چون حوزه فناوری هوش مصنوعی ماهیتاً پویاست و هر روز تغییر می‌کند. با این حال، در زمینه‌هایی مانند داده‌برداری و دسته‌بندی اطلاعات (کلاسیفیکیشن) برنامه‌ای منظم داریم تا طی پنج سال آینده به مرجع داده‌های دسته‌بندی‌شده کشور در حوزه‌های مختلف تبدیل شویم.»
فرج‌زاده افزود: «در حال حاضر با نهادهایی، چون وزارت امور خارجه و وزارت بهداشت وارد گفت‌و‌گو شده‌ایم تا داده‌های تخصصی آنها را ساماندهی کنیم. داده‌های هر حوزه ویژگی‌های خاص خود را دارد و ما تلاش می‌کنیم با طراحی الگوریتم‌های به‌روز، راهکار‌های متناسب با هر بخش ارائه دهیم. به‌روزرسانی الگوریتم‌ها برای ما روندی مداوم است؛ ممکن است روزانه یا حتی لحظه‌ای تغییر کند؛ بنابراین اعلام برنامه‌ای ثابت در این حوزه منطقی نیست، بلکه ما در مسیر تحول دائمی حرکت می‌کنیم.
مدیر تحقیقات مرکز هوش مصنوعی شریف درباره سیاست‌های جذب نیرو در این مجموعه گفت: «در حال حاضر حدود پنج‌هزار نفر از علاقه‌مندان به حوزه هوش مصنوعی با ما مصاحبه داشته‌اند. هدف ما شناسایی افراد مستعد برای حضور در پروژه‌های واقعی است. مرکز ما بیشتر بر تولید محصول تمرکز دارد تا پژوهش صرف. یعنی به‌جای تمرکز صرف بر انتشار مقاله، تلاش می‌کنیم دستاورد‌های علمی را به محصولات کاربردی تبدیل کنیم که پاسخ‌گوی نیاز‌های واقعی کشور باشد.
وی در پایان تأکید کرد: امیدواریم مرکز تحقیقات هوش مصنوعی شریف نخستین مجموعه‌ای باشد که بتواند این هدف را محقق کند و به مرکزی پرمحصول و اثرگذار در حوزه فناوری کشور تبدیل شود.
