نقد و بررسی فیلم The Conjuring: Last Rites (احضار:آخرین مراسم)

احضار: آخرین مراسم ( The Conjuring: Last Rites ) تازه‌ترین قسمت از سری فیلم های محبوب و البته بحث‌برانگیز The Conjuring است؛ مجموعه‌ای که از همان قسمت اول توانست جایگاه ویژه‌ای در قلب طرفداران ژانر وحشت پیدا کند. جیمز وان با قسمت نخست در سال ۲۰۱۳، نشان داد که می‌تواند وحشت را از دل کلیشه‌ها بیرون بکشد و با بهره‌گیری از ریتم داستان‌گویی دقیق، فضاسازی حساب‌شده و بازی‌های قوی، تماشاگر را سر جایش میخکوب کند. اما مسیر این فرنچایز به مرور، از آن خلاقیت فاصله گرفت و به قلمرو تکرار و محتواهای «صنعتی» کشیده شد؛ و «آخرین مراسم»، شاید بیش از هر زمان دیگری به کلیشه ها گرایش پیدا کرده.

فیلم در بدو شروع، عملاً به تماشاگر اعلام می‌کند که نباید انتظار نوآوری یا غافلگیری داشته باشد. داستان به جای شروع با ضربه روایی یا تعلیق، با لحظات خانوادگی بی‌ربط آغاز می‌شود: جشن گرفتن، خوراکی خوردن، پینگ‌پنگ، و حتی پیاده‌روی عاشقانه. همه این‌ها در محیطی که قرار است منبع وحشت باشد، یک حاشیه طولانی و بی‌هدف ایجاد کرده‌اند. این سکانس‌ها نه مقدمه‌ای برای ورود به ماجرای ترسناک هستند، نه شخصیت‌پردازی حساب‌شده‌ای ارائه می‌دهند.

هسته مرکزی داستان، حول یک شیء تسخیرشده (آینه) می‌گذرد، اما ارتباط این شیء با شخصیت‌های اصلی تا نیمه فیلم هم مبهم باقی می‌ماند. مخاطب نمی‌داند دشمن کیست، چرا و چگونه به این خانواده یا زوج وارد شده. در نسخه‌های موفق‌تر سری، تهدید از همان ابتدا تعریف می‌شد و خط ماجرا از نقطه آغاز تا نتیجه‌گیری روشن بود. اینجا اما فیلم‌نامه هر بار با پرش‌های بی‌منطق، سعی می‌کند خود را به وحشت برساند، ولی تنها چیزی که به دست می‌آید، یک مجموعه پراکنده از اتفاقات نامرتبط است .

بیش از نیمی از فیلم، با کش‌دادن موقعیت‌ها و تکرار رفت‌وآمدها پر شده. شخصیت‌های جن‌زده، صبحانه می‌خورند، با هم شوخی می‌کنند، آخر هفته برنامه کودک تماشا می‌کنند، و شب وارد رویارویی با جن می‌شوند. این نوسان بین عادی بودن و اوج بحران، بدون پیوستگی یا منطق روایی، باعث می‌شود حتی صحنه‌های به ظاهر ترسناک هم بی‌اثر شوند. به جای حس تهدید دائمی، تماشاگر فقط منتظر است شخصیت‌ها دوباره سر میز غذا برگردند!

فیلم‌نامه با افزودن چند شخصیت جانبی (یک دختر جدید و دامادی لوس و بی‌نمک)، تلاش کرده تنوع ایجاد کند، اما این تلاش برعکس عمل کرده. بازی‌های تصنعی و بی‌انرژی این کاراکترها نه تنها کمکی به داستان نکرده، بلکه بار منفی آن را بیشتر کرده. داماد یادآور تیپ‌های کلیشه‌ای هالیوود دهه ۸۰ است، و دختر با بازی ضعیفش هیچ نقشی جز پر کردن دقایق ندارد .

کانجورینگ در گذشته، از طریق هوشمندی در استفاده از صدا، نور، و موقعیت‌های روانشناسانه، ترس را منتقل می‌کرد. اینجا اما تقریباً همه چیز وابسته به افکت‌های صوتی بلند و ناگهانی است. این ترفند، آن‌قدر سطحی استفاده شده که اگر صدای فیلم را قطع کنید، عملاً چیزی برای ترسیدن باقی نمی‌ماند. حتی جلوه‌های ترسناک واقعی که در فیلم وجود دارد (مثل سکانسی که شخصیت تلویزیون را بررسی می‌کند و ناگهان مورد حمله قرار می‌گیرد)، محدود به یکی دو لحظه یک‌دقیقه‌ای است.

« The Conjuring: Last Rites » نه تنها ادامه‌ای شایسته برای دو قسمت اصلی نیست، بلکه حتی به قسمت‌های فرعی و اسپین‌آف‌هایی مثل Annabelle: Creation نزدیک نمی‌شود. این قسمت نمونه‌ای از روند تجاری‌سازی مطلق ژانر وحشت است؛ جایی که استودیوها با کشیدن خط تولید، برند را زنده نگه می‌دارند، بی‌آنکه به کیفیت و اصالت فکر کنند.

نقد ویدئویی فیلم The Conjuring: Last Rites (احضار:آخرین مراسم) را در ادامه ببینید:

اگر طرفدار دو آتشه «احضار» هستید، تماشای « The Conjuring: Last Rites » شاید صرفاً برای کامل‌کردن مجموعه‌تان قابل‌قبول باشد. انتظار ترس واقعی، یا داستان‌گویی منسجم، نداشته باشید. تنها نقطه قوت شاید همان یکی دو لحظه تعلیق باشد که یادآور گذشته پرافتخار فرنچایز است. اما به‌عنوان یک فیلم مستقل در ژانر وحشت، «آخرین مراسم» هیچ چیز جدیدی ارائه نمی‌کند و حتی استانداردهای فعلی را هم پایین‌تر می‌آورد.

نمره: 3/10

منتقد: میثم کریمی

نوشته نقد و بررسی فیلم The Conjuring: Last Rites (احضار:آخرین مراسم) اولین بار در مووی مگ . پدیدار شد.