از تولد طلا در کیهان تا مشاهده‌ی ۱۳ میلیارد سال پیش

انفجارهای پرتو گاما (GRBs)، درخشان‌ترین و قدرتمندترین رخدادهای شناخته‌شده در کیهان هستند که در کسری از ثانیه تا چند دقیقه، انرژی معادل آنچه خورشید در کل عمر خود تولید می‌کند را آزاد می‌کنند. این پدیده‌های اسرارآمیز که اولین بار به طور تصادفی در دهه ۱۹۶۰ کشف شدند، عمدتاً در دو نوع بلند (مرتبط با مرگ ستاره‌های بسیار پرجرم) و کوتاه (مرتبط با ادغام ستاره‌های نوترونی) دسته‌بندی می‌شوند. GRBs به دلیل وقوع در فواصل بسیار دوردست کیهان، نه تنها منبع اصلی عناصر سنگین‌تر از آهن مانند طلا و پلاتین محسوب می‌شوند، بلکه به عنوان فانوس‌های کیهانی، ابزاری ارزشمند برای مشاهده‌ی ساختار و تکامل جهان در دوران اولیه پس از بیگ‌بنگ به شمار می‌روند.