نوبرانه‌های پاییزی مازندران؛ از باغ‌های پرثمر تا بازارهای جهانی

خبرگزاری مهر ؛ گروه استان‌ها: با آغاز فصل برداشت کیوی در مازندران، یکی از مهم‌ترین مراحل زنجیره تولید این محصول ارزشمند نیز وارد فاز عملیاتی شده است. طبق اعلام مسئولان استانی، صادرات کیوی از ابتدای مهرماه آغاز شده و تاکنون صدها تن از این محصول روانه بازارهای بین‌المللی شده است. با وجود ظرفیت‌های بالای تولید، هنوز موانعی در مسیر صادرات هدفمند، نظارت بر کیفیت محصول، صدور گواهی مبدأ در محل تولید و تثبیت سهم مازندران در بازارهای جهانی وجود دارد. انتظار برای ثمر دادن زحمت‌ها جعفر حمزه‌پور، یکی از باغداران منطقه غرب مازندران که بیش از یک هکتار از زمین خود را به کشت کیوی اختصاص داده، درباره شرایط برداشت امسال گفت: میزان باردهی امسال نسبت به سال قبل بهتر شده و خوشبختانه کیفیت محصول هم قابل قبول است. وی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: بارش‌های به‌موقع، رسیدگی مناسب و کاهش برخی آفات در بهبود کیفیت نهایی نقش مؤثری داشت و اکنون که فصل برداشت آغاز شده، مهم‌ترین مسئله برای ما، اطمینان از فروش خوب محصول است. وی ادامه داد: بسیاری از باغداران مانند من تمام سال چشم‌انتظار برداشت هستند، اما اگر بازار فروش مشخص نباشد یا واسطه‌ها تعیین‌کننده قیمت باشند، تمام تلاش‌ها به نتیجه نمی‌رسد. به تاکید کارشناسان کیوی یک محصول صادرات‌محور است و اگر به درستی به کشورهای هدف ارسال شود، سود قابل‌توجهی برای تولیدکننده خواهد داشت، در غیر این صورت، کشاورز باید محصول را زیر قیمت واقعی بفروشد یا مدت زیادی برای فروش صبر کند. به باور آنان، دولت و نهادهای مرتبط باید برای سامان‌دهی صادرات، شفاف‌سازی روند فروش خارجی و حمایت از باغدار در برابر نوسانات بازار اقدام کنند. وقتی فرآیند فروش از دست کشاورز خارج می‌شود و مسیر مستقیم صادراتی در اختیار ندارد، بخشی از سود حاصل به واسطه‌ها منتقل می‌شود. اگر بتوان ارتباط مستقیمی بین باغدار و بازارهای خارجی برقرار کرد، انگیزه برای توسعه باغ‌ها و سرمایه‌گذاری در به‌روزرسانی روش‌های تولید بیشتر خواهد شد. علی تقی‌پور، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مازندران، با اشاره به ظرفیت بالای تولید کیوی در استان گفت: مازندران از قطب‌های اصلی تولید کیوی کشور است، اما آمارهای رسمی صادرات نشان می‌دهد که بخش زیادی از این محصول از مسیر استان‌های دیگر صادر می‌شود و در نتیجه، نام مازندران به‌عنوان مبدا صادراتی در گزارش‌های رسمی دیده نمی‌شود و سهم واقعی استان در آمار ملی گم می‌شود. صادرات محصولات کشاورزی از استان‌های همجوار وی در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: برخی صادرکنندگان به دلیل نبود زیرساخت مناسب در استان، محصولات را به استان‌های همجوار منتقل کرده و از آنجا فرآیند گمرکی و صادرات را انجام می‌دهند و این کار باعث می‌شود مزایای مالی و آماری ناشی از صادرات کیوی به نام استان‌های دیگر ثبت شود. در حالی که زحمات تولید و فرآوری در مازندران انجام شده، سود و افتخار آن به جایی دیگر می‌رسد. رئیس اتاق بازرگانی مازندران ادامه داد: ضروری است زیرساخت‌های صادراتی در بنادر نوشهر و امیرآباد تقویت شود، همچنین باید صدور گواهی مبدأ محصولات در خود استان انجام شود. ما آمادگی داریم امکانات و شرایط لازم را در اتاق فراهم کنیم تا صادرکنندگان نیازی به ارسال محصول به استان دیگر برای دریافت گواهی نداشته باشند. با تحقق این امر، هم فرآیند صادرات تسهیل می‌شود و هم سهم استان از تجارت خارجی افزایش خواهد یافت. توسعه صادرات محصولات کشاورزی مازندران نه‌تنها موجب تقویت جایگاه اقتصادی استان می‌شود، بلکه به اشتغال‌زایی، جذب سرمایه‌گذار و توسعه صنایع فرآوری نیز کمک خواهد کرد. کیوی می‌تواند در کنار برنج، مرکبات و محصولات باغی دیگر، به عنوان برند صادراتی مازندران در منطقه شناخته شود؛ به شرط آن‌که زیرساخت‌ها و هماهنگی‌ها در سطح مناسبی قرار گیرد. تضمین سلامت؛ پیش‌نیاز ماندگاری در بازارهای جهانی از سوی دیگر، مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران، اهمیت نظارت فنی بر محصول صادراتی را عامل کلیدی برای حفظ بازار جهانی دانست. حمید نادریان در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: صادرات کیوی تنها در صورتی پایدار خواهد بود که محصول ارسالی از نظر سلامت و کیفیت در سطح استانداردهای بین‌المللی باشد. کشورهایی که مقصد صادرات هستند، نظارت سخت‌گیرانه‌ای بر واردات محصولات کشاورزی دارند. وی افزود: هرگونه سهل‌انگاری در برداشت زودهنگام، استفاده ناصحیح از سموم یا بسته‌بندی غیراستاندارد، می‌تواند اعتبار کیوی ایران را در بازارهای هدف خدشه‌دار کند. به همین دلیل، تمام محموله‌های صادراتی باید توسط کلینیک‌های گیاه‌پزشکی معتبر تأیید شوند و تا زمانی که سلامت محصول تأیید نشود، اجازه صدور داده نمی‌شود. نادریان اظهار داشت: تاکنون بیش از ۵۰ محموله کیوی از مازندران با تأیید سلامت، از طریق بنادر امیرآباد و نوشهر صادر شده‌اند و بیشتر این محموله‌ها به کشورهایی مانند هند، روسیه، آذربایجان و ازبکستان ارسال شده‌اند. با توجه به افزایش تولید و افزایش تقاضا، انتظار داریم صادرات امسال نسبت به سال‌های گذشته رشد قابل‌توجهی داشته باشد. کارشناسان از کشاورزان درخواست کردند در برداشت عجله نکنند و صبر کنند تا محصول به بلوغ کامل برسد زیرا در صورتی که محصول نارس یا با کیفیت پایین به بازار جهانی ارسال شود، خطر از دست رفتن اعتماد خریداران وجود دارد که بازیابی آن بسیار دشوار خواهد بود. حمایت عملیاتی از زنجیره صادرات در سطح کلان، رئیس سازمان جهاد کشاورزی مازندران نیز بر تقویت فرآیند صادرات و حمایت از تولیدکنندگان تأکید دارد. بابک مؤمنی گفت: بر اساس آمارهای رسمی، از ابتدای مهرماه تاکنون بیش از ۱۵۰ محموله کیوی از استان صادر شده که وزن آن‌ها به حدود سه هزار و ۲۴۷ تن رسیده است. پیش‌بینی می‌شود این میزان تا پایان فصل به بیش از ۳۰ هزار تن افزایش یابد. وی ادامه داد: مازندران با حدود ۸۰۰۰ هکتار سطح زیر کشت کیوی، سالانه حدود ۲۷۰ هزار تن تولید دارد. این رقم نشان‌دهنده ظرفیت بالای استان برای تبدیل شدن به قطب صادراتی این محصول است. همچنین با توسعه باغات مدرن و استفاده از روش‌های نوین تولید، کیفیت محصول در سال‌های اخیر بهبود چشم‌گیری داشته است. بازارهای هدف برای صادرات کیوی استان، شامل کشورهای هند، قزاقستان، امارات، روسیه، آذربایجان و ازبکستان است و برآورد می‌شود با توجه به نرخ متوسط دو دلار برای هر کیلو کیوی در بازار جهانی، صادرات امسال حدود ۶۰ میلیون دلار ارزآوری برای کشور داشته باشد. به تاکید صاحبنظران، زنجیره صادرات زمانی مؤثر خواهد بود که همه حلقه‌ها از تولید تا بسته‌بندی، حمل، کنترل کیفیت و گمرک، با یکدیگر هماهنگ باشند. جهاد کشاورزی استان آمادگی دارد تا با تسهیل امور، رفع موانع اداری و حمایت از سرمایه‌گذاران، مسیر صادراتی این محصول راهبردی را تقویت کند. با فراهم‌سازی زیرساخت‌های لازم، نظارت دقیق بر کیفیت، شفافیت در فرآیند صدور، و حمایت هدفمند از باغداران و صادرکنندگان، می‌توان جایگاه مازندران را در تجارت بین‌المللی کیوی تثبیت کرد. این موفقیت تنها محدود به افزایش آمار صادرات نیست، بلکه به تقویت برند ملی، ارتقا اقتصاد محلی و توانمندسازی کشاورزان نیز منجر خواهد شد.