دلیل اینکه دولت آقای خاتمی تعلیق غنیسازی را شکست چه بود؟
روایت خرازی از سابقه بیش از ۲۰ساله وعده رفع تحریم در ازای تعلیق غنیسازی هستهای رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در گفتوگوی تفصیلی با رسانه KHAMENEI.IR: جمهوری اسلامی هیچ وقت از دیپلماسی و مذاکره فرار نکرده است. در دوران دولت آقای خاتمی، مذاکرات هستهای با اروپاییها شروع شد و مذاکرات پیش میرفت، امّا آنها زیادهخواهی کردند. در سعدآباد، وقتی که آمدند با آقای روحانی ملاقات داشتند و مذاکره کردند، گفتند شما غنیسازی را تعلیق کنید تا ما به یک نتیجهی مرضیّالطّرفین برسیم. خب ما تعلیق کردیم، امّا آنها گفتند باید یک تضمین عینی به دست بیاوریم که شما دنبال سلاح هستهای نیستید. ما گفتیم ما هم یک تضمین محکم میخواهیم برای اینکه شما تحریمها را برخواهید داشت؛ امّا در عمل، آنها آمادگی نداشتند که تحریمها را بردارند و فقط میخواستند این تعلیق به توقّف دائمی مبدّل بشود. بنابراین، در آخرین روزهای ریاست جمهوری آقای خاتمی، تعلیق شکسته شد؛ زیرا ایشان دیدند که ادامهی این کار به جایی نمیرسد و آنها صرفاً میخواستند توقّف غنیسازی را بر ایران تحمیل کنند. در خود دولت آقای خاتمی همه به این نتیجه رسیدند که واقعاً ادامهی این کار به جایی نمیرسد و صرفاً باعث تضییع حقوق جمهوری اسلامی میشود؛ بنابراین، تعلیق را شکستند، تأسیساتِ هستهایِ یوسیافِ اصفهان را راهاندازی کردند و به این ترتیب، مرحلهی جدیدی آغاز شد، چون عزّت و شرافت جمهوری اسلامی ایجاب میکرد که ما زیر بار زور یا بازیهای سیاسی آنها نرویم. در دورههای بعد هم چون احساس میشد آمادگی برای یک مذاکرهی واقعی وجود دارد، در دولت آقای روحانی مذاکرات برجام انجام گرفت و به نتایجی رسید، امّا در عمل دیدیم که آمریکاییها از ابتدا همکاری نکردند و بعد در دورهی ترامپ از مذاکرات خارج شدند، اروپاییها هم تعهّداتشان را انجام ندادند. اینها نشان میدهد که گرچه ما نباید از مذاکره فرار کنیم و باید در میز مذاکره باشیم، ضمناً باید مراقب باشیم چیزی بر ما تحمیل نکنند و اگر خواستند تحمیل کنند، در برابر آن بِایستیم. در برخوردهای اخیر با اروپاییها هم همین فرایند طی شد؛ ما آمادهی مذاکره بودیم، امّا آنها میخواستند بر ما تحمیل کنند. آنها سه شرط گذاشتند که با اجرای آن سه شرط، اسنپبک را شش ماه به تأخیر بیندازند؛ حتّی در این زمینه هم ما انعطافهایی نشان دادیم، امّا آنها آمادگی پذیرفتن این موارد را نداشتند. اگر مذاکره بر اساس اصول منطقی باشد و عزّت جمهوری اسلامی رعایت شود، ما آمادگی داریم مذاکره کنیم؛ الان هم آمادگی داریم مذاکره کنیم، مشروط بر اینکه اصول حاکم بر مذاکره رعایت شود.