خرم‌رود؛ از فراموشی تا بازآفرینی شهری
باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی - خرم‌رود، با نام کهن «گَه‌لال» در زبان لری، سال‌ها قلب تپنده خرم‌آباد بوده است. رودخانه‌ای که از دامنه‌های سفیدکوه و کوه کمرسیاه سرچشمه می‌گیرد و پس از پیوستن دو شاخه از شمال و شرق، شهر را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند.
این رود که زمانی زلال و سخاوتمند، مایه حیات و سرسبزی شهر بود، در دهه‌های اخیر با چالش‌هایی چون ورود پساب‌ها، ساخت‌وسازهای غیرمجاز و بی‌توجهی به منظر شهری روبه‌رو شده است. اما اکنون، با آغاز طرح ساماندهی و احیای ۹ کیلومتری آن، امید به بازگشت شکوه گذشته دوباره زنده شده است.
رودخانه‌ای که باید به «هویت شهر» تبدیل شود
مهدی مجیدی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان گفت:رودخانه خرم‌آباد باید به هویت شهر تبدیل شود. نباید تنها با دید هیدرولیکی و مهندسی به آن نگاه کنیم. رودخانه‌ها می‌توانند فرصتی برای توسعه شهری باشند
او با اشاره به ثبت جهانی خرم‌آباد افزود:پس از ثبت جهانی، همه منتظر دیدن دستاوردهای ملموس هستند و ساماندهی خرم‌رود می‌تواند یکی از مهم‌ترین این دستاوردها باشد. برای تحقق این هدف باید جلسات کارشناسی ادامه پیدا کند و همه دستگاه‌ها پای کار بیایند.
از رودخانه مهندسی‌شده تا رودخانه زیسته و گردشگرپذیر
معاون عمرانی استانداری لرستان با تأکید بر نگاه فرابخشی در احیای رودخانه گفت:تجربه موفق شهرهای بزرگ جهان نشان می‌دهد که اگر شهرداری محور توسعه قرار گیرد و همه دستگاه‌ها از آن حمایت کنند، می‌توان رودخانه را از یک بستر رهاشده به محور زندگی شهری تبدیل کرد.
او همچنین به ضرورت مشارکت مردم اشاره کرد و گفت:زمانی خرم‌رود برای مردم خاطره داشت. باید این حس تعلق دوباره احیا شود. اگر مردم رودخانه را متعلق به خود بدانند، در پاکسازی و نگهداری آن هم مشارکت خواهند کرد.
خرم‌رود، شاهرگ حیاتی و قلب تپنده شهر
داریوش حسن‌نژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان از اجرای فاز نخست طرح به طول ۹ کیلومتر خبر داد و گفت:خرم‌رود تنها یک مسیر آبی نیست؛ شاهرگ حیاتی، قلب تپنده و هویت تاریخی خرم‌آباد است. سلامت این رودخانه مستقیماً بر کیفیت زندگی مردم، توسعه گردشگری و حفاظت از میراث طبیعی دره خرم‌آباد تأثیر می‌گذارد.
او با تأکید بر نقش مردم و سمن‌ها در موفقیت طرح افزود:دستگاه‌های اجرایی تسهیل‌گر هستند. اما اگر مطالبه‌گری و حفاظت از سوی مردم نباشد، هیچ پروژه‌ای به‌تنهایی موفق نخواهد بود. حضور و هم‌افزایی مردم بالاترین ضمانت اجرایی این طرح است.
از مهار پساب تا بازآفرینی منظر شهری
یکی از محورهای مهم طرح احیای خرم‌رود، کنترل ورود پساب‌های آلوده، تثبیت بستر رودخانه، و طراحی منظر شهری با رویکرد فرهنگی و گردشگری است.
به گفته مجریان طرح، بخش‌هایی از رودخانه که قابلیت پیاده‌راه‌سازی، ایجاد مسیر دوچرخه و فضاهای تفریحی دارد، در فازهای بعدی بازآفرینی خواهد شد تا خرم‌رود به محور ارتباطی، زیست‌محیطی و اجتماعی شهر بدل شود.
خرم‌رود، این رود مهربان و کهن، بار دیگر در مسیر زندگی قرار گرفته است. طرح احیا و ساماندهی آن، اگر با مشارکت واقعی مردم و هم‌افزایی نهادهای مختلف همراه باشد، می‌تواند خرم‌آباد را به الگویی ملی در بازآفرینی شهری مبتنی بر رودخانه تبدیل کند.
بازگشت موسیقی آب به دل شهر، نه فقط یک پروژه عمرانی، بلکه بازگشت روح زندگی به خرم‌آباد خواهد بود.
باشگاه خبرنگاران جوان