روایتی از کوچ فصلی کارگران؛ دختری که در زمین‌های کشاورزی عروسک می‌سازد
فرزاد رضایی کارگردان مستند کوتاه «دخترک» که در بخش مستند چهل و دومین جشنواره فیلم کوتاه تهران حضور دارد، در گفتگو با خبرنگار مهر عنوان کرد: موضوع مستند، چرخه کار کودکان در مناطق محروم است که به نوعی کوچ فصلی را شامل می‌شود. برای نمونه در استان فارس هنگام برداشت گوجه‌فرنگی در شهرستان‌های همجوار، گروه‌هایی متشکل از ۱۵ تا ۲۰ چادر برای چیدن گوجه به منطقه می‌آیند و پس از پایان کار، به نقاط دیگری مانند اهواز یا استان فارس کوچ می‌کنند. وی تاکید کرد: تمرکز اصلی فیلم بر تأثیر این کوچ فصلی بر روابط انسانی و واقعیت‌های سخت زندگی این کودکان است. در دل این شرایط دشوار، سوژه اصلی ما دختری خلاق است که از میان این محیط سخت و پرکار، دست به آفرینش هنری می‌زند. این مستندساز درباره آشنایی با سوژه اصلی «دخترک» توضیح داد: اولین بار که با این موضوع آشنا شدیم، در واقع سوژه خاصی در ذهن نداشتیم. هنگام حضور در منطقه به دلیل استقرار کارگران فصلی، با مونا که شخصیت اصلی فیلم ما شد، آشنا شدیم. او از میان کشاورزان و کارگران برای ما متبلور شد و جذابیتش در این بود که علاوه بر کار سخت کشاورزی، به کار هنری نیز می‌پرداخت. او با استفاده از پارچه و مواد اولیه دیگر، عروسک‌هایی می‌سازد که ما در استان فارس به آنها «لیلی» می‌گوییم و پس از پایان کار روزانه، عصرها در کنار جاده به فروش آنها مشغول می‌شود. وی درباره روند تولید مستند بیان کرد: فیلمبرداری این مستند در استان فارس، شهرستان نورآباد ممسنی انجام شد. مدت زمان همراهی ما با این گروه از کودکان و کارگران، تنها محدود به دوران فیلمبرداری نبود، اما آشنایی کامل با خانواده‌های آنها به دلیل ماهیت کوچ‌نشینی و تعدد گروه‌های کاری میسر نشد. این گروه‌ها معمولا در فصل برداشت گوجه‌فرنگی که مصادف با تابستان و گرماست، به منطقه می‌آیند. شهرستان نورآباد به دلیل وسعت زمین‌های کشاورزی، پذیرای گروه‌های بسیاری است. آشنایی ما با این گروه کاری حدود ۲ ماه به طول انجامید و فیلم در حدود ۱۲ جلسه فیلمبرداری جمع‌آوری شد. رضایی تصریح کرد: از جمله چالش‌های تولید، مواجهه با گرمای طاقت‌فرسای منطقه بود که گاه از ۵۰ درجه سانتی‌گراد نیز فراتر می‌رفت. همچنین، حضور در محیطی با تنوع فرهنگی و اجتماعی بالا و حساسیت‌های برخی کارگران نسبت به دوربین، از دیگر مشکلات پیش‌روی ما بود. ما سعی کردیم تا حد امکان با حفظ فاصله، اجازه دهیم کارگران به فعالیت عادی خود ادامه دهند و روایت فیلم کاملا مستند و بدون دخالت باشد. خوشبختانه به تدریج با آنها ارتباط گرفتیم و این اعتماد تا حدی شکل گرفت که با خانواده‌هایشان نیز آشنا شدیم. این کارگردان درباره حضور در جشنواره فیلم کوتاه تهران تصریح کرد: بسیار خوشحالم فیلم ما در چنین جشنواره‌ای پذیرفته شده است. جشنواره‌های فیلم کوتاه معمولا فضایی برای تأمل و نگاهی خردمندانه به آثار هستند و مخاطبان آنها با دقت و عمق بیشتری فیلم‌ها را می‌بینند. این جشنواره با پذیرش فیلمی با نگاهی شاعرانه، جایگاه رقابت‌های جسورانه را تقویت می‌کند. من بسیار امیدوارم و خوشحالم که داوران محترم چنین ویژگی‌هایی را مد نظر قرار می‌دهند. وی در پایان تاکید کرد: در ابتدا، به دلیل حس شاعرانه فیلم «دخترک» کمی نگران پذیرش آن در جشنواره بودم، اما با انتخاب اثر، دیدگاهم مثبت‌تر شد. در این جشنواره‌ها، شرکت در کارگاه‌ها و تعامل با دیگر فیلمسازان بسیار مفید است. من به جشنواره‌ها نه از دریچه رقابت، بلکه به عنوان فرصتی برای پیشرفت و نمایش واقعیت‌ها می‌نگرم. در مستندسازی، هرچه اثر واقع‌گراتر باشد، لذت وجدانی کار بیشتر و موفقیت آن محقق‌تر خواهد بود.
خبرگزاری مهر