باشگاه خبرنگاران جوانبازگشت حیات به پروژه‌ای که دو دهه در انتظار بود
باشگاه خبرنگاران جوان ؛ سارا بابایی - طرح احداث سد تنگ معشوره (گاشمار) بر روی رودخانه کشکان، از بزرگ‌ترین پروژه‌های آبی لرستان است که مطالعه آن از سال ۱۳۸۰ آغاز و کلنگ اجرایی آن در سال ۱۳۹۲ به زمین زده شد. با این حال، این طرح طی بیش از دو دهه گذشته به‌دلیل مشکلات مالی، تغییر در طرح اولیه و اختلاف نظرهای کارشناسی، به یکی از پروژه‌های نیمه‌تمام و بلاتکلیف کشور تبدیل شده بود.
با انتخاب پیمانکار بومی جدید و تزریق اعتبار قابل‌توجه از محل بودجه سال ۱۴۰۴ و اعتبارات توازن استانی، چشم‌انداز تازه‌ای برای آغاز عملیات اصلی سد ایجاد شده است.
این پروژه علاوه بر کنترل سیلاب‌های کشکان، قرار است نیاز آبی بخش‌های کشاورزی، صنعتی و شرب شهرستان‌های کوهدشت، پلدختر، چگنی، سلسله و دلفان را تأمین کند.
انتخاب پیمانکار جدید برای آغاز فاز اجرایی
داریوش حسن‌نژاد، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان اظهار داشت:پیمانکار جدید این پروژه، بومی و دارای رزومه قابل قبولی است و پس از بررسی‌های فنی در کمیته تخصصی آب نیرو، ابلاغ رسمی آن صادر خواهد شد.
او افزود: فرآیند بررسی و ارزیابی‌ها طولانی نیست و در صورت تأیید کمیته فنی، شرکت منتخب به‌صورت رسمی به عنوان پیمانکار جدید سد معشوره معرفی خواهد شد.
به گفته حسن‌نژاد، تاکنون اقدامات مطالعاتی و اجرایی انجام‌شده از محل ۶۵۰ میلیارد ریال ردیف مطالعاتی بوده که با احتساب تعدیل و ارزش روز، معادل پنج تا شش هزار میلیارد ریال برآورد می‌شود.
وی تأکید کرد: پروژه تعطیل نشده است؛ اجرای سد مرحله‌به‌مرحله پیش می‌رود و با بهره‌مندی از ردیف بودجه ۱۴۰۴ ادامه خواهد یافت.
تغییرات در طرح و تخصیص آب سد معشوره
طرح اولیه سد معشوره با هدف تولید انرژی برق‌آبی، کنترل سیلاب و تأمین آب کشاورزی دشت کوهدشت طراحی شد و تخصیص اولیه آن ۲۷۱ میلیون مترمکعب از آب رودخانه کشکان بود.
اما پس از بررسی‌های جدید و ملاحظات زیست‌محیطی، شرکت آب منطقه‌ای لرستان در تیرماه ۱۴۰۰ اعلام کرد که میزان تخصیص نهایی آب سد به ۱۸۵ میلیون مترمکعب در سال کاهش یافته است.
این میزان برای تأمین آب شرب، کشاورزی، صنعت و نیازهای زیست‌محیطی شهرستان‌های چگنی، کوهدشت، پلدختر، سلسله و نورآباد در نظر گرفته شده است.
تأمین مالی و پیگیری فاینانس خارجی
استاندار لرستان، سید سعید شاهرخی، در توضیح آخرین وضعیت مالی پروژه گفت:در ۲۰ سال گذشته حدود ۱۶۵ میلیارد تومان اعتبار به این طرح اختصاص یافته و امسال نیز ۵۵۰ میلیارد تومان دیگر برای ادامه عملیات مصوب شده است. گرچه این رقم برای پروژه‌ای با این ابعاد کافی نیست، اما می‌تواند نقطه امیدی برای احیای آن باشد.
آغاز رسمی فعالیت پیمانکار و بازگشت کارگاه‌ها
مهدی مجیدی معاون عمرانی استاندار لرستان نیز با اشاره به تازه‌ترین تحولات پروژه، گفت:در مقطعی، طرح سد معشوره به‌دلیل روند انتخاب پیمانکار با وقفه مواجه شده بود، اما حدود یک ماه پیش فراخوان برگزار و پیمانکار انتخاب شد.
وی افزود: حضور وزیر نیرو در لرستان نیز در همین راستا بود و اکنون فرآیند انعقاد قرارداد در حال انجام است. به‌زودی فعالیت رسمی کارگاه و عملیات اجرایی آغاز خواهد شد.
مجیدی خاطرنشان کرد: برای امسال بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای این پروژه در نظر گرفته شده و با شروع عملیات بدنه اصلی سد، عملاً وارد فاز اجرایی تازه‌ای خواهیم شد.
سد معشوره، که روزگاری به یکی از طرح‌های بلاتکلیف لرستان تبدیل شده بود، اکنون با تعیین تکلیف پیمانکار، تخصیص اعتبارات و برنامه‌ریزی برای فاینانس خارجی، در آستانه آغاز دوباره قرار دارد.
اگر روند تأمین مالی و نظارت فنی مطابق برنامه پیش برود، این طرح می‌تواند پس از دو دهه انتظار، نقشی مؤثر در توسعه پایدار منطقه و مهار منابع آبی لرستان ایفا کند.
