خبرگزاری دانشجومساعی عدلیه و محیطبانان برای نجات زیستمندان جهان‌نما/ تاراج حیات‌وحش متوقف می شود
به گزارش گروه استان‌های خبرگزاری دانشجو، در سال ۱۳۵۲ و تنها پس از دو سال از آغاز فعالیت سازمان حفاظت محیط زیست، رویشگاه بکر و جنگل هیرکانی کم نظیر غرب گرگان تحت حمایت "منطقه حفاظت شده جهان نما" در زمره مناطق چهارگانه کشور قرار گرفت.
۳۰ هزار و ۶۵۰ هکتار از بکرترین و غنی‌ترین اکوسیستم‌های جنگلی کشور زیر چتر مدیریتی محیط زیست کشور واقع شد. رویشگاه‌های متعدد و غنی از فلور گیاهی، زیستگاه‌های مختلف حیات وحش در کنار چشم اندازه و لند اسکیپ‌های بی‌نظیر سبب شد تا جهان نما در ترازی بسیار بالاتر نسبت به سایر مناطق حفاظت شده کشور قرار بگیرد. اهمیت بالای این منطقه سبب شد تا از همان دهه ۵۰ و ۶۰ شمسی ۶ مرکز محیطبانی برای آن راه اندازی و حدود ۳۰ تا ۴۰ محیط بان برای صیانت از آن پیش بینی شود.
تلاش‌های گسترده و شبانه روزی محیطبانان روستاهای زیارت، شاهکوه پایین، چهارباغ، درازنو، جهان‌نما، چمن ساور و حاجی آباد در دهههای گذشته سبب شده تا گونه‌های گیاهی ارزشمندی همچون سرخدار، ارس، راش، آزاد و جانورانی همچون خرس قهوه‌ای، شوکا، کل و بز، قوچ و میش، سیاه گوش، پلنگ و مرال در وضعیت مطلوبی قرار بگیرند.
تا اوایل دهه ۹۰ فرایند صیانت و حفاظت از جهان نما هر چند مانند دهههای گذشته نبود اما روند قابل قبولی داشت و جمعیت وحوش و زیستمندان آن روندی صعودی و یا حداقل ثابت داشت.
اما به ناگاه منطقه حفاظت شده جهان نما از اولویت مدیران محیط زیست گلستان کنار گذاشته شد؛ آرام آرام تعداد پاسگاه‌های محیط بانی و محیطبانان کمتر و کمتر شود و فقط محیطبانی‌های روستای چهارباغ، جهان نما و چمن ساور فعال باقی ماند. محیطبانان منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما به سایر شهرهای گلستان که فاقد مناطق چهارگانه ورزشمند زیست محیطی بودند منتقل شدند!! تا فقط تعداد محیطبانی‌های استان گلستان افزایش یابد.
رویکرد‌های غیرمنطقی و نمایشی مدیران وقت محیط زیست گلستان سبب شد تا شرایط منطقه حفاظت شده جهان نما در وضعیت قرمز قرار بگیرد. افزایش تعلیف غیر مجاز و چرای غیرقانونی دام، گسترش حریق و آتش سوزی ، روند فزاینده تغییر کاربری اراضی و گسترش ویلاسازی غیر مجاز، قطع گسترده اشجار، برداشت غیرقانونی آب از چشمه‌سارها و رودخانه‌ها و البته افزایش شکار غیر مجاز حیات وحش از جمله ثمرات این رویکرد بود که موجب نگرانی بسیاری از علاقمندان به طبیعت و حیات وحش شد.
علی رغم نگرانی گسترده دوستداران محیط زیست، اما در هفت، هشت سال گذشته گام موثری برای ارتقای سطح حفاظتی و صیانت از جهان نما برداشته نشد.اما طی چند ماه گذشته اتفاقات مطلوبی برای صیانت مطلوبت‌تر از جهان‌نما در دستور کار قرار گرفت.
تیم مدیریتی جدید محیط زیست گلستان در اولین گام برای حفاظت مطلوب‌تر از جهان نما به سراغ مسئولین قضایی استان رفت تا با برگزاری یک بازدید میدانی همراهی بیشتر مدعی العموم و دستگاه عدلیه را تحصیل کند. بازدید مسئولین قضایی گلستان از منطقه حفاظت شده جهان نما سرمنشا خیر شد و تصمیمات ارزشمندی برای صیانت مطلوب‌تر از این منطقه اتخاذ شد.
طبیعت را برای شکارچیان ناامن می‌کنیم
حیدر آسیابی، رئیس کل دادگستری گلستان به همراه دادستان مرکز استان و دادستان کردکوی در بازدید میدانی از جهان‌نما، مشکلات محیطبانان و همیاران محیط‌زیست را از نزدیک بررسی و دستور تشکیل جلسه فوق‌العاده شورای حفظ حقوق بیت‌المال را صادر کرد.
رئیس کل دادگستری گلستان با حضور میدانی در منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما، از پیگیری ویژه وضعیت این ذخیره‌گاه هیرکانی در شورای حفظ حقوق بیت‌المال خبر داد و اظهار کرد: طبیعت گلستان را برای شکارچیان و سوداگران ناامن می‌کنیم.
آسیابی با یادآوری شهادت دو محیط‌بان گلستانی طی چندماه اخیر گفت: دادگستری استان به صورت ویژه به حوزه محیط‌زیست ورود کرده است و با نظارت دادستان‌ها، طبیعت استان را برای شکارچیان و تخریب‌کنندگان میراث هیرکانی ناامن خواهیم کرد.
رئیس کل دادگستری گلستان گفت: طرح یک‌ساله حفاظت ویژه از منطقه جهان‌نما کلید خورده است؛ طرحی که با گشت‌های شبانه، ایست‌های بازرسی و حضور پررنگ نیروی انتظامی، نفس تازه‌ای به جنگل‌های هیرکانی می‌دهد.
وی گفت: این طرح به‌صورت آزمایشی در جهان‌نما اجرا می‌شود و در ادامه به سایر مناطق حفاظت‌شده، به‌ویژه پارک ملی گلستان تعمیم خواهد یافت. آسیابی افزود: بر اساس این طرح، حفاظت فیزیکی منطقه با استفاده از همیاران محیط‌زیست، برقراری گشت‌های مشترک شبانه ، استقرار ایست‌های بازرسی در ورودی‌های جهان‌نما دنبال خواهد شد.
اغماضی در برخورد شکارچیان نخواهد شد
رئیس کل دادگستری گلستان تأکید کرد : دادستان‌ها موظفند در حوزه‌های مناطق حفاظت شده چهارگانه از ضابطان خاص محیط‌زیست حمایت کنند و پشتیبانی انتظامی را نیز همراه نمایند. آسیابی گفت: هیچ‌گونه اغماضی در برخورد شکارچیان نخواهد شد و علاوه بر نظارت‌ها ، برخوردهای قضایی با متخلفان نیز در این حوزه، تشدید می‌شود.آسیابی همچنین از پیگیری تأمین نیرو و امکانات بیشتر برای محیط‌زیست استان خبر داد و افزود: گلستان با وجود مناطق حفاظت‌شده گسترده، با کمبود شدید نیرو مواجه است و جذب اختصاصی نیروی انسانی مورد نیاز این مناطق از سازمان حفاظت محیط زیست کشور پیگیری خواهد شد.
آسیابی از همیاران محیط‌زیست قدردانی کرد و گفت: جالب است بعضی از کسانی که روزی تهدیدی برای طبیعت بودند، امروز در صف مدافعان محیط‌زیست ایستاده‌اند و باید از ظرفیت این افراد در امر شناسایی منفذها و شکارچیان استفاده کرد.
شکارچیان غیرمجاز در فهرست مجرمان خطرناک
دادستان عمومی و انقلاب شهرستان کردکوی( شهرستان تابعه جهان‌نما) هم به خبرنگاران گفت: شکارچیان غیرمجاز در فهرست مجرمان حرفه ای و خطرناک قرار می گیرند؛ فهرست شکارچیان سابقه‌دار و افرادی که ظن ارتکاب جرم در آینده نسبت به آنان وجود دارد تهیه می‌شود و پس از تأیید، این افراد در سامانه مجرمان حرفه‌ای و خطرناک ثبت و تحت پایش مستمر قرار خواهند گرفت و در صورت نیاز اسلحه این افراد توقیف خواهد شد.
سیدمحمد مصطفی زاده بر ضرورت همکاری منابع طبیعی، شیلات، راهداری و سایر دستگاه‌های عضو شورای انفال تأکید کرد و گفت: جامعه اطلاعاتی مشترکی باید میان دستگاه‌های مرتبط در حوزه محیط زیست و منابع طبیعی تشکیل شود تا تبادل اطلاعات و هماهنگی در حفاظت از محیط‌زیست به شکل مستمر انجام گیرد.
وی گفت: با دستور رئیس کل دادگستری استان، لیست ۱۳ نفر از شکارچیان غیرمجاز پس از اعلام اداره محیط زیست به دادسرا، در فهرست مجرمان حرفه ای و خطرناک ثبت و پایش این افراد از طریق پلیس اطلاعات آغاز شده است.
مصطفی زاده افزود: با کمک همیاران‌محیط زیست، لیست افراد معروف به شکار هم که تاکنون پرونده نداشته اند در حال تهیه است و پایش این افراد نیز پس از ثبت در فهرست مجرمان حرفه ای و خطرناک آغاز خواهد شد.
جهان‌نما، "ریه جاویدان طبیعت ایران"
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست گلستان، پیش‌تر در گفتگویی با خبرنگاران بر ضرورت جذب نیروهای متخصص برای حفاظت از عرصه‌های زیستی استان تأکید کرد و با هشدار درباره کمبود شدید نیروی انسانی اعلام کرد که در حال حاضر، بیش از نیمی از پست‌های سازمانی محیطبانی در استان گلستان بدون متصدی است.
غدیر حسن‌زاده افزود: وضعیت تجهیزات شکارچیان در استان نگران‌کننده توصیف شده است. بر اساس برآوردهای انجام‌شده، حداقل ۵۰ هزار قبضه اسلحه - اعم از مجاز و غیرمجاز - در دست شکارچیان استان وجود دارد که این امر تهدیدی جدی برای حیات وحش منطقه محسوب می‌شود.
حسن‌زاده نسبت به عواقب این وضعیت هشدار داده و تصریح کرده است که در حال حاضر به ازای هر ۳۲۰ اسلحه و شکارچی، تنها یک محیط‌بان در گلستان وجود دارد.
وی از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خواسته تا برای تغییر این شرایط اقدام فوری انجام دهد.
حسن زاده افزود: منطقه حفاظت‌شده جهان‌نما با وسعت بیش از ۳۰ هزار هکتار در حوزه استحفاظی گرگان و کردکوی واقع شده است. حدود ۲۰ هزار هکتار از این منطقه در محدوده شهرستان کردکوی در غرب استان گلستان قرار دارد.
وی منطقه جهان‌نما را "ریه جاویدان طبیعت ایران" خوانده و بر ضرورت اطلاع‌رسانی گسترده درباره اهمیت این ذخیره‌گاه طبیعی تأکید کرده است. به باور وی، صیانت از این میراث طبیعی وظیفه‌ای همگانی است که باید با مشارکت رسانه‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد برای نسل‌های آینده حفظ شود.
پایان سخن آنکه؛ ارتقا حفاظت و صیانت از زیستمندان منطقه حفاظت شده جهان نما فصل تازه‌ای از امنیت و مانایی این اکوسیستم را سبب شده است. تقویت همکاری‌های دستگاه قضا با مجریان حراست از حیات وحش،نویدبخش روزهای روشن‌تری برای منطقه حفاظت شده جهان نما خواهد بود؛ رویکرد مدیران جدید اداره کل حفاظت محیط زیست استان گلستان حکایت از آن دارند که بهبود کمی و کیفی حفاظت از زیستگاه‌های محیط زیست و مناطق چهارگانه در اولویت اصلی آنها قرار دارند و گویا عمر اقدامات نمایشی و پوپولیستی سال‌های پایانی دهه ۹۰ به پایان رسیده است.
