پارادوکس قدرت چین: رکورد انرژیهای تجدیدپذیر، ادامهی استفاده از زغالسنگ
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، آن را پارادوکس قدرت چین بنامید: در حالی که پکن در گسترش انرژیهای تجدیدپذیر در جهان پیشرو است، پروژههای زغالسنگ آن نیز در حال رونق گرفتن است.
چین، به عنوان بزرگترین تولیدکننده گازهای گلخانهای، تا حد زیادی تعیین خواهد کرد که آیا جهان از بدترین اثرات تغییرات اقلیمی اجتناب خواهد کرد یا خیر.
از یک سو، تصویر مثبت به نظر میرسد. مزارع خورشیدی درخشان اکنون در سراسر بیابانهای چین پراکنده شدهاند؛ چین سال گذشته انرژیهای تجدیدپذیر بیشتری نسبت به کل ظرفیت موجود ایالات متحده نصب کرد؛ و رئیس جمهور شی جین پینگ اولین وعدههای کاهش انتشار گازهای گلخانهای کشور را داده است.
با این حال، در نیمه اول امسال، ظرفیت نیروگاههای زغالسنگ نیز افزایش یافت و پیشنهادهای جدید یا احیا شده به بالاترین حد خود در یک دهه اخیر رسیدند.
مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (CREA) اعلام کرد که چین ۹۳ درصد از ساخت و سازهای جدید زغال سنگ جهان را در سال ۲۰۲۴ به خود اختصاص داده است.
مویی یانگ، تحلیلگر ارشد انرژی در اندیشکده امبر، گفت: یکی از دلایل، رویکرد «ساختن قبل از شکستن» چین است.
یانگ گفت: مقامات در مورد کنار گذاشتن سیستم قدیمی قبل از عملیاتی شدن کامل انرژیهای تجدیدپذیر محتاط هستند.
او افزود: مثل کودکی که راه رفتن را یاد میگیرد، به آن فکر کنید. مشکلاتی وجود خواهد داشت - مانند وقفه در عرضه، افزایش ناگهانی قیمتها - و اگر آنها را مدیریت نکنید، حمایت عمومی را تضعیف خواهید کرد. چین همچنان به بهرهبرداری از سطوح بالای ظرفیت جدید نیروگاههای زغالسنگ ادامه میدهد.
سیاستگذاران همچنان از کمبود برق در سالهای ۲۰۲۱-۲۰۲۲ که به قیمتگذاری، تقاضا، مشکلات شبکه و آب و هوای نامساعد مرتبط است، نگران هستند.
کارشناسان میگویند در حالی که اصلاح شبکه و ذخیرهسازی از تکرار این اتفاق جلوگیری میکند، مقامات با ظرفیت جدید زغالسنگ، حتی اگر بلااستفاده بماند، از آن محافظت میکنند.
لوری میلیویرتا، یکی از بنیانگذاران CREA و تحلیلگر ارشد، گفت: «یک انگیزه بوروکراتیک اساسی وجود دارد که مطمئن شود شما سرزنش نمیشوید. آنها میخواهند کاملاً مطمئن شوند که مانع از رسیدن به یک راهحل ممکن نمیشوند.
شبکه و انتقال
دیوید فیشمن، متخصص انرژی چین در گروه مشاورهای لانتائو، گفت که این کار یک منطق اقتصادی نیز دارد. تقاضای برق چین حتی از نصب رکوردشکن انرژیهای تجدیدپذیر نیز سریعتر افزایش یافته است.
این وضعیت ممکن است در سال ۲۰۲۵ تغییر کرده باشد، زمانی که انرژیهای تجدیدپذیر سرانجام در نیمه اول سال به رشد تقاضا رسیدند. اما تقاضای کمتر نقش داشته است و بسیاری از شرکتها معتقدند که زغال سنگ همچنان سودآور است.
اینفوگرافیکی که تغییرات در ترکیب انرژی چین را نشان میدهد، رشد انرژیهای تجدیدپذیر را برجسته میکند و در عین حال تسلط مداوم زغال سنگ را بر اساس دادههای Ember، یک اندیشکده مستقر در بریتانیا، نشان میدهد. مسائل مربوط به شبکه و انتقال نیز زغال سنگ را جذاب میکند.
انرژیهای تجدیدپذیر در مقیاس بزرگ اغلب در مناطق غنی از انرژی، کمجمعیت و دور از مصرفکنندگان قرار دارند.
فیشمن گفت: ارسال این برق به فواصل طولانی هزینه را افزایش میدهد و «ایجاد ظرفیت انرژی محلی را تشویق میکند».
او افزود: چین در حال بهبود زیرساختهای خود برای تجارت برق از راه دور است، «اما قطعاً در جایی که باید باشد، نیست».
زغال سنگ همچنین از این مزیت برخوردار است که یک «منبع قابل توزیع» است - به راحتی میتوان ظرفیت آن را کم یا زیاد کرد - برخلاف انرژی خورشیدی و بادی که به آب و هوا بستگی دارند.
مایلیویرتا گفت: «برای افزایش انرژیهای تجدیدپذیر، باید کاری کنید که نیروگاههای زغالسنگ انعطافپذیرتر عمل کنند... و فضایی برای انرژیهای تجدیدپذیر متغیر ایجاد شود.»
او افزود که شبکه برق چین همچنان «بسیار انعطافناپذیر» است و نیروگاههای زغالسنگی «ذینفعان» آن هستند.
مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک تخمین میزند که انرژی پاک سال گذشته ۱۰ درصد به تولید ناخالص داخلی چین کمک کرد و یک چهارم رشد را به خود اختصاص داد.
محرک اقتصادی «ابزاری»
چالشهای دیگری نیز در راه است. پایان تعرفههای تشویقی به این معنی است که پروژههای جدید انرژیهای تجدیدپذیر باید در بازار آزاد رقابت کنند.
فیشمن استدلال میکند که «تقاضای انرژی سبز برای حفظ توسعه ظرفیت بالا کافی نیست»، اگرچه دولت اهرمهای سیاستی برای ایجاد تعادل دارد، از جمله الزام شرکتها به استفاده بیشتر از انرژیهای تجدیدپذیر.
چین تا سال ۲۰۳۵ به دنبال ۳۶۰۰ گیگاوات انرژی بادی و خورشیدی است، اما این رقم ممکن است پاسخگوی تقاضای آینده نباشد و خطر افزایش بیشتر مصرف زغال سنگ را به همراه داشته باشد.
با این حال، افزایش زغال سنگ همیشه به معنای انتشار گازهای گلخانهای نیست - ناوگان چین در حال حاضر تنها با ۵۰ درصد ظرفیت خود کار میکند؛ و بخش «انرژی پاک» - شامل انرژی خورشیدی، بادی، هستهای، برقآبی، ذخیرهسازی و خودروهای برقی - یک محرک اقتصادی اصلی است.
CREA تخمین میزند که این بخش سال گذشته سهم بیسابقهای در تولید ناخالص داخلی چین داشته و یک چهارم رشد را به خود اختصاص داده است.
میلیویرتا گفت: «این امر کاملاً به ابزاری برای دستیابی به اهداف اقتصادی تبدیل شده است. به همین دلیل است که من با وجود این چالشها، با احتیاط خوشبین هستم.»