بیماری تب برفکی چیست؟
بیماری تب برفکی انسانی که با نام علمی "Hand, Foot and Mouth Disease" (HFMD) شناخته می‌شود، یک عفونت ویروسی خفیف و شایع است که معمولاً کودکان زیر ۱۰ سال، به‌ویژه خردسالان را درگیر می‌کند. این بیماری برخلاف نوع حیوانی آن، فقط در انسان دیده می‌شود و بین انسان و حیوان منتقل نمی‌گردد.
عامل اصلی این بیماری ویروس کوکساکی (Coxsackievirus) از خانواده‌ی انتروویروس‌ها است. ویروس از طریق تماس مستقیم با ترشحات بینی، بزاق، مایع تاول‌ها یا مدفوع فرد مبتلا منتقل می‌شود.
علائم تب برفکی
علائم معمولاً ۳ تا ۶ روز پس از تماس با ویروس ظاهر می‌شوند و شامل موارد زیر است:
- تب و احساس ناخوشی عمومی
- سوزش و درد در گلو
- از دست دادن اشتها
- زخم‌های دردناک در دهان، زبان، لثه و داخل گونه‌ها
- دانه‌ها و تاول‌های قرمز بدون خارش روی کف دست، کف پا و گاهی باسن یا زانوها
- بی‌قراری در کودکان خردسال
در بعضی موارد نادر، تب بالا یا تشنج نیز ممکن است دیده شود.
دوره بیماری
تب برفکی معمولاً ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد و به‌تدریج بدون عارضه جدی برطرف می‌شود.
با این حال، کم‌آبی بدن یکی از مشکلات شایع است؛ چون درد دهان ممکن است مانع نوشیدن مایعات شود.
راه‌های پیشگیری
برای پیشگیری از ابتلا یا انتقال بیماری :
- دستان خود را مرتب با آب و صابون بشویید.
- از تماس نزدیک با افراد مبتلا پرهیز کنید.
- اسباب‌بازی‌ها و سطوح مشترک را ضدعفونی کنید.
- هنگام سرفه یا عطسه، از دستمال کاغذی استفاده کرده و آن را دور بیندازید.
- وسایل شخصی مثل لیوان، قاشق یا حوله را به اشتراک نگذارید.
درمان تب برفکی در انسان
درمان خاصی برای این بیماری وجود ندارد و معمولاً به‌صورت خودبه‌خود بهبود می‌یابد.
برای کاهش علائم می‌توان از موارد زیر استفاده کرد:
- مایعات فراوان برای جلوگیری از کم‌آبی
- غذاهای نرم و خنک مانند سوپ یا ماست
- مسکن‌های ساده مانند استامینوفن یا ایبوپروفن (به‌جز آسپرین در کودکان)
- دهان‌شویه آب گرم یا ژل‌های بی‌حس‌کننده‌ی موضعی برای تسکین زخم دهان
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت مشاهده‌ی موارد زیر، حتماً به پزشک مراجعه کنید :
- تب بالا یا تداوم تب بیش از ۳ روز
- بی‌میلی شدید به نوشیدن مایعات
- علائم کم‌آبی (خشکی دهان، کاهش ادرار، بی‌حالی)
- بدتر شدن علائم پس از چند روز
نتیجه‌گیری
تب برفکی در انسان یک بیماری ویروسی خفیف و کوتاه‌مدت است که معمولاً بدون درمان خاص برطرف می‌شود، اما رعایت بهداشت فردی، شستن دست‌ها و پرهیز از تماس با افراد مبتلا، بهترین روش برای پیشگیری از گسترش آن است.
