آزمونی برای بلوغ رسانه‌ها و دستگاه قضا
بدون تردید مهم‌ترین پیش‌شرط لازم برای اظهارنظر درباره قانون مطبوعات و سپس پاسخ به قاضی‌القضات در تعرفه زندانیان سیاسی آگاهی از نوع نگاه و شیوه برخورد نظام قضائی ایران با نهاد رسانه و سپس متهمان به ارتکاب جرم سیاسی است.
بدون تردید مهم‌ترین پیش‌شرط لازم برای اظهارنظر درباره قانون مطبوعات و سپس پاسخ به قاضی‌القضات در تعرفه زندانیان سیاسی آگاهی از نوع نگاه و شیوه برخورد نظام قضائی ایران با نهاد رسانه و سپس متهمان به ارتکاب جرم سیاسی است. علاوه بر اهمیت شناسایی ارکان شکل‌گیری جرم سیاسی که با ارائه تعریفی روشن و شفاف از این جرم تحقق می‌یابد، تحلیل و شناسایی رویکرد و نوع نگاه ساختار قضائی کشور در برخورد با چنین اتهامی و رویه قضائی اتخاذشده نسبت به پرونده اشخاصی که به چنین اتهامی محاکمه و محکوم به حبس شده‌اند، اعم از چهره‌های شناخته‌شده و اشخاصی که به اتهام مشابه با این چهره‌ها سال‌ها در زندان و حبس روزگار می‌گذرانند، واجد اهمیت است. برای رسیدن به یک خروجی قابل اعتنا در اولین گام لازم است با اصل بی‌طرفی در رسانه به موضوع نگریست. رئیس قوه قضائیه به موازات این فراخوان به این نکته اشاره کرده که بنا به درخواست برخی اهالی رسانه برای آزادی زندانیان سیاسی نیاز به فهرستی از زندانیان سیاسی هست اما تاکنون کسی نتوانسته چنین فهرستی ارائه دهد. این سخن در حالی مطرح می‌شود که اختلاف جدی بر سر تعریف و شناسایی «جرم سیاسی» و «زندانی سیاسی» همچنان پابرجاست.
با اینکه اصل ۱۶۸ قانون اساسی در مقام تشریع شیوه رسیدگی به جرائم سیاسی به علنی‌بودن دادرسی و حضور هیئت‌منصفه اشاره می‌کند اما تا سال ۹۵ در مجموع قوانین کشور هیچ تعریف دقیق و روشنی از این جرم ارائه نشده بود. تا اینکه «قانون جرم سیاسی» در سال ۹۵ تصویب شد و در مقام جرم‌انگاری برای چنین اعمالی انگیزه اصلاح امور کشور، بدون قصد ضربه به اصل نظام را شرط وقوع چنین بزهی اعلام کرد. اما آنچه محل تأمل است، رویه قضائی امنیتی برخورد با چنین رفتارهایی است؛ از زمان تصویب این قانون تاکنون بسیاری از رفتارهای اعتراضی، فعالیت‌های صنفی، تجمعات و حتی نقدهای رسانه‌ای، به‌جای قرارگرفتن ذیل عنوان «جرم سیاسی»، با عناوینی مانند «اقدام علیه امنیت ملی» یا جرائم امنیتی مشابه رسیدگی می‌شوند. این شکاف میان قانون و رویه باعث شده آمار رسمی و شفافی از زندانیان سیاسی منتشر نشود و حتی اصل وجود آنان از سوی برخی مقامات مورد تردید قرار گیرد.
اخبار مرتبط
شبکه شرق