نگاهی به سیره علمی و القاب دختر امیرالمؤمنین (ع) در آستانه سالروز میلاد حضرت زینب (س)

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، شهرت حضرت زینب (س) به نقش آفرینی در واقعه کربلا و در میان کاروان اسراء کربلا، موجب غفلت از دیگر ابعاد شخصیّتی از جمله جایگاه علمی ایشان شده است. اگرچه اخبار موجود درباره حضرت زینب اندک است؛ اما از همین اندک می­‌توان به جایگاه علمى ممتاز آن بانو پى برد.

محدثه

خطبه‌هاى ایشان در کوفه و شام نشان دهنده تسلط به قرآن و معارف نبوی و علوی، و ذهن قوى ایشان است. حضرت زینب (س) را از راویان حدیث طبقه دوم شمرده‌اند. ایشان از مادرشان فاطمه (س)، اسماءبنت عُمیس، برادرشان امام حسین (ع) و یکى از ملازمان پیامبر (ص) به نام طهمان یا ذکوان حدیث نقل کرده‌اند.

مفسره

نقل شده زنان کوفه توسط شوهرانشان، از امیرالمؤمنین علی (ع) خواهش کردند تا به آنان برای دیدار حضرت زینب (س) اجازه دهد و از علم ایشان بهره‌مند شوند. امیرالمؤمنین (ع) این اجازه را دادند. زنان برای آموختن تفسیر قرآن نزد حضرت زینب (س) می‌آمدند. این اوّلین تجلّی دانش حضرت زینب (س) در جامعه آن روز بود.

عالمه

سخن امام سجاد (ع) پس از خطبه عمّه بزرگوارش در شهر کوفه که فرمود: «.. أنتِ بِحَمدِ الله عالِمة غیرُ مُعَلَّمِة وَ فَهِمَة غَیرُ مُفَهَّمَة؛ تو بحمدالله، عالِم آموزگار ندیده و خردمند نیاموخته هستی!» بهترین سند در بیان جایگاه رفیع علمی حضرت زینب (س) است.

عقیله

حدیثی از حکیمه خاتون دختر امام جواد (ع) نقل شده که فرمود: «امام حسین (ع) وصایای خود را در ظاهر به خواهرش حضرت زینب (س) سپردند، برای پنهان کردن امامت پسرش علی بن الحسین (ع) (و در امان ماندن جان او)»

این حدیث دلیل دیگری بر علم رفیع عقیله بنی‌هاشم است؛ که از سوی امام حسین (ع) ودیعه‌دار ولایت و امامت شدند.

معلمه

نقل شده است روزی امام حسن و امام حسین (علیهما‌السّلام) درباره بعضی از سخنان پیامبر اکرم (ص) با هم گفت‌و‌گو می‌کردند، حضرت زینب (س) وارد شدند و در بحث شرکت کردند و مسأله را با تمام صوری که داشت با تفصیل تبیین فرمودند. امام حسن (ع) وقتی این توانایی فوق‌العاده خواهر خود را دیدند، خطاب به ایشان فرمودند: «انّکِ حقّاً مِن شَجَرة النّبوة و مِن مَعدِن الرّسالة...؛ به راستی که تو از درخت نبوت و معدن رسالت هستی»

برای نشان دادن مقام علمی حضرت زینب (س) در توصیف ایشان گفته شده: «جلالت شأن و مقامش، قوّه استدلال و برتری عقلش و ثبات و پایداریش را از خطبه هایش در کوفه، می‌توان ادراک کرد و فصاحت زبان و بلاغت کلامش در خطبه‌های کوفه و شام و ... چنان است که گویا از زبان پدرش امیرالمؤمنین (ع) سخن می‌گوید»