مووی مگهمه چیز درباره فیلم «آه چه روزهای خوشی بود» به کارگردانی همایون غنی زاده
فیلم تازه‌ی «همایون غنی‌زاده» با عنوان « آه چه روزهای خوشی بود» پس از دوره‌ای سکوت بلندمدت، نگاه جهانی را به سینمای ایران بازگردانده است. این اثر که در بخش «مسابقه منتقدان» جشنواره‌ی فیلم تالین در استونی پذیرفته شده، با حضور پرستاره‌ی «گلشیفته فراهانی»، «شیرین نشاط»، «علی نصیریان»، «نوید محمدزاده» و «پیمان معادی» ساخته شده و نخستین نمایش عمومی‌اش را در فضای اروپایی تجربه خواهد کرد. تیزر رسمی فیلم که به‌تازگی منتشر شده، تصویری از یک گفت‌وگوی مجازی پرتنش میان اعضای یک خانواده تبعیدی را ارائه می‌دهد؛ گفت‌وگویی که از خلال آن، لایه‌های تاریخی و عاطفی انقلاب ۵۷ باز می‌شود.
در خلاصه‌ی منتشرشده توسط منابع فرانسوی آمده است: «هما»، بازیگر مشهور، در آستانه‌ی از دست دادن املاک خانوادگی‌اش، با تهدید یک مقام حکومتی مواجه می‌شود که ویدیویی افشاگرانه از او در اختیار دارد. برای نجات موقعیت خود، هما پس از سال‌ها سکوت، با خانواده‌اش که از زمان انقلاب در خارج از ایران زندگی می‌کنند تماس ویدیویی برقرار می‌کند؛ گفت‌وگویی که به تدریج بدل به تقابل ایدئولوژی‌ها، حافظه‌ها و گناهان پنهان نسل‌ها می‌شود. این طرح داستانی نشان می‌دهد غنی‌زاده از دریچه‌ای شخصی به تأثیرات انقلاب اسلامی بر سرنوشت فردی و جمعی ایرانیان می‌نگرد؛ نه از موضع تبلیغ یا انکار، بلکه از منظر روانی و فرهنگی.
ترکیب بازیگران فیلم یکی از نامعمول‌ترین چیدمان‌های چند سال اخیر سینمای ایران است. حضور «علی نصیریان» به‌عنوان پدرسالار خانواده، در کنار چهره‌های متفاوتی چون «گلشیفته فراهانی» و «شیرین نشاط» که هر یک از نسل و تجربه‌ای جداگانه می‌آیند، و همچنین دو بازیگر معاصر و شاخص «نوید محمدزاده» و «پیمان معادی»، نشان از آن دارد که فیلم بناست به بازنمایی چند طیف اجتماعی بپردازد؛ نسل پدران، زنان تبعیدی، روشنفکران و نسل جوان پس‌انقلابی. همین ترکیب نامتجانس روی کاغذ، فیلم را به نمونه‌ای نادر از مواجهه‌ی روایت‌محور، با مسئله‌ای تاریخی و سیاسی بدل کرده است.
رویداد۲۴ در تحلیل خود از «آه چه روزهای خوشی بود» تأکید می‌کند که فیلم احتمالاً کوششی است برای نمایش تأثیر انقلاب ۵۷ بر ساختار فرهنگی و روانی جامعه ایران. مقاله‌ی این رسانه با استناد به خصلت دگرگون‌کننده‌ی انقلاب‌ها، یادآور می‌شود که انقلاب اسلامی نه‌تنها چهره‌ی نهادهای سیاسی را تغییر داد، بلکه ارزش‌های فرهنگی و زیبایی‌شناسی جامعه را نیز متحول ساخت؛ از حذف ناسیونالیسم سکولار و باستان‌گرایی تا ظهور ایدئولوژی مذهبی جدید که بنیان هویت هنری کشور را دگرگون کرد. از این رو، فیلم غنی‌زاده تلاشی است برای بررسی این گسست تمدنی از زاویه‌ای انسانی و عاطفی.
غنی‌زاده که با اثر خلاقانه‌ی مسخره‌باز شناخته می‌شود، بار دیگر عناصر تئاتری خود را در خدمت روایت سینمایی قرار داده است؛ فرم گفت‌وگویی، تک‌لوکیشنی دیجیتال و تمرکز بر تضاد لحن و کلام میان شخصیت‌ها. در این اثر، تماس تصویری نه صرفاً ابزار ارتباط که استعاره‌ای از «فاصله‌ی فرهنگی» میان ایرانیانِ داخل و خارج از کشور است؛ فاصله‌ای که از خلال قاب‌های محدود، صداهای موازی و تنش کلامی آشکار می‌شود. حضور «شیرین نشاط» – هنرمند ایرانی مقیم آمریکا – خود نشانه‌ای است از پیوند میان دو نگاه به هویت زن ایرانی پس از انقلاب: زن داخل، قربانی سکوت و سازش؛ و زن بیرون، حامل نگاه انتقادی به قدرت و خاطره.
اهمیت آه چه روزهای خوشی بود در این است که غنی‌زاده نخستین بار در سینمای ایران می‌کوشد روایتی چندصدایی و غیرشعاری از انقلاب ارائه دهد. سینمای ایران در چهار دهه‌ی اخیر یا زیر سایه‌ی تولیدات دولتی و تبلیغی بوده، یا در مدار آثار اپوزیسیونی، که اغلب بیشتر سیاسی‌اند تا هنری. میان این دو قطب، جای خالی اثری تحلیلی و هنرمندانه درباره‌ی انقلاب همواره احساس می‌شده است. غنی‌زاده ظاهراً تلاش کرده این خلأ را پر کند؛ با تکیه بر زبان تصویری مدرن و روایت بحران روانی خانواده‌ای که تاریخ معاصر ایران را به‌مثابه تراژدی نسل‌ها منعکس می‌کند.
در نهایت، آن‌چه این فیلم را به یکی از کنجکاوی‌برانگیزترین آثار سال بدل کرده، نه صرفاً چهره‌های مشهور بلکه پرسش محوری آن است: آیا می‌توان پس از چهار دهه، سینمایی ساخت که انقلاب اسلامی را نه از دید قدرت و نه از دید نفرت، بلکه از منظر انسان ایرانی روایت کند؟ آه چه روزهای خوشی بود به نظر می‌رسد نخستین تلاش جدی برای این پاسخ باشد؛ اثری که می‌تواند در تاریخ سینمای پس از ۵۷، نقطه‌ای متفاوت ثبت کند.
نوشته همه چیز درباره فیلم «آه چه روزهای خوشی بود» به کارگردانی همایون غنی زاده اولین بار در مووی مگ . پدیدار شد.
