به گزارش گروه بین الملل خبرگزاری دانشجو، تحولات اخیر در عرصه ژئوپلیتیک جهانی نشان از تغییر نگرش قابل‌توجهی نسبت به جایگاه اسرائیل دارد؛ تغییری که نه‌تنها در فضای افکار عمومی بلکه در محافل سیاسی و دیپلماتیک نیز بازتاب پیدا کرده است. به‌تازگی صفحه تحلیلی معتبر "Geopolitical Guy" در شبکه اجتماعی اینستاگرام، با انتشار پستی آماری و تحلیلی اعلام کرده است که ذهنیت جهانی نسبت به اسرائیل به‌شدت و به‌سرعت در حال وخامت است. در این پست تأکید شده که حتی متحدان سنتی و دیرینه تل‌آویو، این رژیم را روز‌به‌روز بیشتر به‌عنوان یک «بار استراتژیک» تلقی می‌کنند.

افکار عمومی جهان از اسرائیل فاصله می‌گیرد؛ تل‌آویو در آستانه انزوای راهبردی

نشانه‌های تغییر: از تحلیل رسانه‌ای تا نظرسنجی‌های میدانی

گرچه این تغییر ذهنیت در برخی رسانه‌های جهانی و فضای عمومی شبکه‌های اجتماعی از ماه‌ها قبل مشهود بود، اما تحلیل جدید با تکیه بر داده‌های آماری از منابعی چون Visual Capitalist، آن را به‌صورت مستند و قابل ارجاع ارائه می‌کند.

بر اساس نموداری که در پست مورد نظر منتشر شده، سطح حمایت افکار عمومی جهانی از سیاست‌های اسرائیل در پایین‌ترین حد طی دو دهه گذشته قرار گرفته است. کشورهای غربی مانند فرانسه، آلمان، اسپانیا و حتی بریتانیا، که سابقه‌ای طولانی در حمایت سیاسی از تل‌آویو داشته‌اند، اکنون با تردیدهای جدی نسبت به ادامه این حمایت مواجه‌اند.

در آمریکا نیز، نتایج برخی نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که شکاف بین نسل‌های مختلف در نگاه به اسرائیل رو به افزایش است؛ در حالی که نسل‌های قدیمی‌تر همچنان نگرش مثبتی به تل‌آویو دارند، نسل جوان‌تر ـ به‌ویژه در میان دموکرات‌ها ـ منتقد رفتارهای این رژیم در قبال فلسطینیان و سیاست‌های منطقه‌ای‌اش هستند.

دلیل چرخش افکار عمومی: سیاست، رسانه و بحران‌های اخلاقی

افول محبوبیت بین‌المللی اسرائیل را نمی‌توان تنها به یک عامل خاص نسبت داد. مجموعه‌ای از متغیرها طی سال‌های اخیر این روند را تشدید کرده‌اند:

درگیری‌های گسترده در غزه و کرانه باختری:
سیاست‌های تهاجمی اسرائیل و تلفات انسانی در درگیری‌ها، بارها مورد انتقاد نهادهای بین‌المللی و رسانه‌های جهانی قرار گرفته است.
افزایش فعالیت‌های شهرک‌سازی و نادیده‌گرفتن قطعنامه‌های سازمان ملل:
رفتارهای اسرائیل در مناطق اشغالی اغلب مغایر با عرف بین‌الملل تلقی شده و انتقادات شدیدی را از سوی جامعه جهانی به‌دنبال داشته است.
رشد فضای رسانه‌ای منتقد و ظهور رسانه‌های مستقل:
برخلاف دهه‌های گذشته که روایت مسلط اغلب همسو با مواضع تل‌آویو بود، امروز رسانه‌ها و خبرنگاران مستقل از میادین درگیری، واقعیت‌هایی را به تصویر می‌کشند که تأثیر عمیقی بر افکار عمومی جهانی دارد.
اختلافات سیاسی درون آمریکا و تأثیر آن بر سیاست خارجی:
تغییر رویکرد برخی جناح‌های سیاسی در ایالات متحده، به‌ویژه در حزب دموکرات، منجر به طرح دوباره مباحثی چون مشروط‌کردن کمک نظامی به رعایت حقوق بشر شده است.

متحدان سنتی در دو راهی: حمایت یا بازنگری؟

یکی از نکات کلیدی در گزارش Geopolitical Guy این است که حتی کشورهایی که دهه‌ها از اسرائیل حمایت می‌کردند، اکنون در حال بازنگری هستند. این بازنگری نه‌تنها در سطح رسانه‌ها و افکار عمومی، بلکه در سیاست‌های رسمی نیز قابل مشاهده است.

برای مثال، تصویب قطعنامه‌های نمادین در مجالس پارلمانی کشورهای اروپایی در محکومیت رفتارهای اسرائیل، یا محدودسازی فروش سلاح به تل‌آویو توسط برخی شرکت‌های خصوصی و دولتی، نشانه‌هایی از این تغییر محسوب می‌شوند.

پیامدهای ژئوپلیتیکی: اسرائیل به‌مثابه یک «بار استراتژیک»

اصطلاح «Strategic Liability» یا بار استراتژیک، کلیدواژه اصلی این تحلیل است. این تعبیر زمانی به‌کار می‌رود که یک متحد سنتی، به‌جای ایجاد مزیت امنیتی یا اقتصادی، خود تبدیل به منبع بحران، فشار دیپلماتیک و هزینه‌های سیاسی شود.

با توجه به تغییرات ژئوپلیتیکی خاورمیانه ـ از احیای روابط ایران و عربستان گرفته تا عضویت کشورهای منطقه در بلوک‌هایی مانند بریکس و شانگهای ـ هزینه‌های حمایت بی‌قیدوشرط از اسرائیل برای برخی قدرت‌ها در حال افزایش است.

در چنین شرایطی، متحدانی مانند ایالات متحده، ناگزیر خواهند شد تا درباره ادامه یا بازتعریف رابطه با تل‌آویو بازاندیشی کنند؛ چرا که تداوم چنین وضعیتی می‌تواند منافع راهبردی بلندمدت آن‌ها در منطقه را تضعیف کند.

آغاز دوره‌ای جدید در سیاست بین‌الملل؟

گزارش منتشرشده در صفحه geopolitical.guy در اینستاگرام، بازتاب‌دهنده یک روند پررنگ و در حال رشد است: پایان دوره مصونیت سیاسی اسرائیل در سطح افکار عمومی و آغاز فشارهای نرم جهانی.

اگرچه این روند به‌معنای قطع کامل حمایت‌ها نیست، اما جهت‌گیری جدید افکار عمومی، سیاست‌گذاران را در موقعیتی دشوار قرار داده که در آن باید میان «حمایت سنتی» و «پاسخگویی به مطالبه عمومی» یکی را انتخاب کنند.

در این چارچوب، اسرائیل با خطر از دست‌دادن مزیت ژئوپلیتیک در سطح بین‌المللی مواجه است؛ و اگر نتواند سیاست‌های خود را با قواعد حقوق بین‌الملل، افکار عمومی و موازنه‌های منطقه‌ای هم‌سو کند، به‌تدریج از یک متحد استراتژیک به یک بار استراتژیک برای غرب تبدیل خواهد شد.

منطقه‌ای‌اش

افکار عمومی جهان از اسرائیل فاصله می‌گیرد؛ تل‌آویو در آستانه انزوای راهبردی

افکار عمومی جهان از اسرائیل فاصله می‌گیرد؛ تل‌آویو در آستانه انزوای راهبردی

از جن‌ژو چین تا تهران؛ آیا مسیرهای خشکی، نظم تجارت جهانی را بازنویسی می‌کنند؟

از جن‌ژو چین تا تهران؛ آیا مسیرهای خشکی، نظم تجارت جهانی را بازنویسی می‌کنند؟